Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Şaja Batyrowiç Batyrow görnükli alym guramaçy meşhur jemgyýetçilik we döwlet işgäri prezidenti 1959 1965 2 3 çagyryşlar
Şaja Batyrow
Şaja Batyrowiç Batyrow –görnükli alym, guramaçy, meşhur jemgyýetçilik we döwlet işgäri, prezidenti (1959-1965), (2-3 çagyryşlar) we (1, 2, 3, 4, 5, 6 çagyryşlar) deputaty, -nyň agzasy, agzasy. Ol oktýabrynda Türkmenistan -niň daýhan maşgalasynda eneden doguldy. Görnükli döwlet we jemgyýetçilik işgäri özüniň bütin manyly ömrüni öz halkyna hyzmat etmäge, türkmen halkynyň mynasyp geljegini gurmaga, halkymyzyň ylym-biliminiň ösdürilmegi, milli kadrlaryň kemala gelmegi ugrundaky beýik işleri amala aşyrmaga bagyşlady. Türkmen halkynyň beýik ogly Şaja Batyrowiç Batyrow komsomolyň, bolsa hataryna girýär. 1927-1929-njy ýyllar aralygyndaAşgabatdaky mugallymçylyk kursunda okaýar. 1929-1930-njy ýyllarda Bäherden raýonynyň batraçkomyň başlygy we komsomol ýaçeýkasynyň sekretary wezipelerinde işleýär. 1930-1932-nji ýyllarda Bäherden raýonynyň mugallymçylyk edýär. Onuň yzysüre, Bäherden posýologyndaky internatda müdiriň okuw işleri boýunça orunbasary bolup işläp, ýaş nesle bilim, sowat bermek işinde uly işeňňirlik görkezýär. 1932-1934-nji ýyllarda Aşgabat pedagogik institutynda okuwyny dowam etdirýär. 1934-1936-nji ýyllarda pedinstitutyň taryh fakultetinde aspiranturada okaýar. 1936-njy ýylyň ýanwarynda heniz aspiranturany gutarmanka, TK(b)P MK-nyň býurosynyň karary boýunça “” gazetine işe geçirilýär. 1937-nji ýylyň fewralynda TK(b)P MK-nyň karary bilen Şaja Batyrowiç Batyrowiç Moskwada BK(b)P MK-nyň ýanyndaky redaktorlary we terjimeçileri taýýarlaýan kursa okuwa iberilýär. Ol ýerde 1938-nji ýylyň fewralyna çenli okaýar. Ol dolanyp gelip, ýene-de “Sowet Türkmenistany” gazetinde işini dowam edýär. 1939-njy ýyla çenli bu gazetde ilki bölüm müdiri, soňra bolsa gazetiň redaktory wezipelerinde işleýär. 1938-1939-njy ýyllarda bu gazetiň jogapkär sekretary, redaktoryň orunbasary, jogapkär redaktory wezipelerinde işleýär. Ol 1939-njy ýyldan 1942-nji ýyla çenli Ylmy-barlag dil we edebiýat institutynyň direktory wezipesinde işleýär. Soňra bolsa, TSSR Ministrler Sowetiniň ýanyndaky Sungat işleri boýunça uprawleniýäniň naçalnigi bolup işleýär. 1941-1945-nji ýyllaryň gazaply urşy dowam edýän wagtynda, ýagny, 1942-1946-njy ýyllarda ol TK(b)P MK-nyň propaganda we agitasiýa baradaky sekretary wezipesini alyp barýar. Ol bu wezipede 1946-njy ýylyň oktýabryna çenli zähmet çekýär. Ondan soňra 1946-1947-nji ýyllarda TK(b)P MK-nyň ikinji sekretary, 1947-1951-nji ýyllarda birinji sekretary wezipelerinde işleýär. 1952-1954-nji ýyllarda Moskwada SSKP MK-nyň ýanyndaky Jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň aspiranturasynda okap, 1954-nji ýylyň tomsunda taryh ylymlarynyň kandidaty diýen alymlyk derejesini alýar. 1954-1959-njy ýyllarda Türkmen döwlet pedagogiki institutynyň direktory we şol bir wagtda şol institutyň taryh, marksizm-leninizm kafedralarynyň müdiri wezipelerinde işleýär. 1959-njy ýylyň 5-nji iýunynda TSSR Ylymlar Akademiýasynyň umumy ýygnagy Şaja Batyrowiç Batyrowy akademiýanyň akademikligine we agzalygyna saýlaýar. Şaja Batyrow 1959-njy ýylda, şol bir wagtda Türkmenistan SSR Ylymlar akademiýasynyň prezidentligine hem saýlanylýar. Ol bu wezipede ömrüniň ahyryna çenli zähmet çekýär. Ol bu jogapkärli wezipede işlän döwründe ylmy ösdürmek, ylmy kadrlary taýýarlamak we terbiýelemek ugrunda netijeli işleri alyp bardy. Ol otuz ýylyň dowamynda türkmen halkynyň taryhyna degişli ylmy gözleglerini üstünlikli alyp bardy. Onuň galamyna 20-den gowrak ylmy eser degişli bolup durýar. Şaja Batyrowiç Batyrow türkmen we rus dillerinde çap edilen “SSSR-de sosialistik milletleriň emele gelmegi we ösmegi” atly monografiýasy üçin 1962-nji ýylda dissertasiýa gorap, taryh ylymlarynyň doktory alymlyk ylmy derejesine mynasyp boldy. Taryh ylymlarynyň doktory bolan Ş.B.Batyrow gymmatly ençeme ylmy eserleri ýazdy. 1959-njy ýyldan başlap, TKP MK-nyň we TSSR Ýokary Sowetiniň Prezidiumynyň agzalygyna hem saýlandy. Türkmenistan SSR Ylymlar Akademiýasynyň prezidenti Şaja Batyrowiç Batyrow 1965-nji ýylyň 14-nji oktýabrynda tarpa-taýyn aradan çykdy. Onuň ölümi hem, onuň bütin ömri ýaly adaty däl, üýtgeşik ýagdaýda bolup geçdi. 1965-nji ýylyň 14-nji oktýabry. Şol gün ir sagat 10-da TKP MK-nyň plenumy başlandy. TSSR Ylymlar akademiýasynyň prezidenti Şaja Batyrowiç Batyrow arakesmeden soň ikinji bolup söz aldy. Ynha, ol tribunada gürläp dur. Ol Türkmenistanda ylmy ösdürmegiň wajyp meseleleri barada çykyş edýär. Aradan on minut geçýär. Birdenem ol, ejizlän ýaly tribunadan ýykylýar we şol ýerde-de tarpa-taýyn aradan çykýar. Türkmen halky özüniň nazarkerde oglunyň nurana keşbini hemişe kalbynda saklaýar. Şaja Batyrowiç Batyrow diňe biziň döwletimizde däl, eýsem onuň çäklerinden uzak daşarda hem uly abraý gazandy. Munuň şeýledigine, onuň ýas çäresine SSSR Ylymlar akademiýasynyň, doganlyk respublikalar bolan Özbegistanyň, Täjigistanyň we beýlekileriň delegasiýalarynyň hem-de wekilleriniň gelendikleri, doganlyk respublikalardan we oblastlardan köpsanly telegrammalaryň gelip gowşanlygy, ol telegrammalarda bolsa dünýä ylmy jemgyýetçiliginiň çuňňur gynanç bildirip, bilelikde gam çekýändigi baradaky habarlar şaýatlyk edýär. Şaja Batyrowyň işi aýratyn anyklyk we maksada okgunlylyk bilen, zähmetsöýerligi we bilimlere ýadawsyz jan çekýändigi bilen tapawutlanýardy. Döwlet we partiýa Şaja Batyrowy haýsy bir ýere iberse-de, ol işiň her bir böleginde özüniň güýçlerini doly derejede ulanyp, halkyň ynamyny ödeýärdi. Ol Türkmenistan Kompartiýasynyň sekretary wezipesinde işlände, respublikanyň ykdysadyýetini we medeniýetini ösdürmäge uly goşant goşdy. Ol Çärjew pedagogik institutynyň direktory bolup, milli pedagog kadrlaryny kadrlaryny taýýarlamak üçin gaty köp tagalla etdi. Ş. B. Batyrow Türkmenistan SSR Ylymlar akademiýasynyň prezidenti wezipesinde bolup, ylmy ösdürmek hem-de ylmy kadrlary taýýarlamak ugrundaky işleri giňden ýaýbaňlandyrdy. Şaja Batyrowiç Batyrow adamlara özüniň eserdeň we ýürekdeş garamagy bilen zähmetkeşleriň arasynda uly abraý alyp, çuňňur hormat goýulmagyny gazandy. Şaja Batyrow ululy-kiçili köp sanly ylmy işleriň, şol sanda “SSSR-de sosialistik milletleriň emele gelmegi we ösmegi” diýen uly düýpli ylmy işiň awtorydyr. Şaja Batyrow Lenin ordeniniň ikisi, “Watançylyk urşy” ordeniniň 1-nji derejesi, “Zähmet Gyzyl Baýdak” ordeni we birnäçe medal bilen sylaglandy. Şaja Batyrowiç Batyrowyň ajaýyp bütin ömri halka jan aýaman hyzmat etmegiň aýdyň göreldesidir. Onuň aradan çykmagy Türkmenistanyň ähli halkynyň ýüregini örän ýiti awundyrdy. Türkmen halkynyň wepaly ogly eserdeň we ýürekdeş ynsan, beýik şahsyýet Şaja Batyrowiç Batyrow hakyndaky röwşen ýadygärlik türkmen halkynyň ýüreginde ebedilik saklanar.
Çeşmeler:
1. Türkmen sowet ensiklopediýasy, (I tom)
2. Sowet Türkmenistany. (15.10.1965)
3. Sowet Türkmenistany. (16.10.1965)
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Şaja Batyrow hakda maglumat, Şaja Batyrow näme? Şaja Batyrow näme diýmek?
Saja Batyrowic Batyrow gornukli alym guramacy meshur jemgyyetcilik we dowlet isgari prezidenti 1959 1965 2 3 cagyryslar we 1 2 3 4 5 6 cagyryslar deputaty nyn agzasy agzasy Ol oktyabrynda Turkmenistan nin dayhan masgalasynda eneden doguldy Gornukli dowlet we jemgyyetcilik isgari ozunin butin manyly omruni oz halkyna hyzmat etmage turkmen halkynyn mynasyp geljegini gurmaga halkymyzyn ylym biliminin osdurilmegi milli kadrlaryn kemala gelmegi ugrundaky beyik isleri amala asyrmaga bagyslady Turkmen halkynyn beyik ogly Saja Batyrowic Batyrow komsomolyn bolsa hataryna giryar 1927 1929 njy yyllar aralygyndaAsgabatdaky mugallymcylyk kursunda okayar 1929 1930 njy yyllarda Baherden rayonynyn batrackomyn baslygy we komsomol yaceykasynyn sekretary wezipelerinde isleyar 1930 1932 nji yyllarda Baherden rayonynyn mugallymcylyk edyar Onun yzysure Baherden posyologyndaky internatda mudirin okuw isleri boyunca orunbasary bolup islap yas nesle bilim sowat bermek isinde uly isennirlik gorkezyar 1932 1934 nji yyllarda Asgabat pedagogik institutynda okuwyny dowam etdiryar 1934 1936 nji yyllarda pedinstitutyn taryh fakultetinde aspiranturada okayar 1936 njy yylyn yanwarynda heniz aspiranturany gutarmanka TK b P MK nyn byurosynyn karary boyunca gazetine ise gecirilyar 1937 nji yylyn fewralynda TK b P MK nyn karary bilen Saja Batyrowic Batyrowic Moskwada BK b P MK nyn yanyndaky redaktorlary we terjimecileri tayyarlayan kursa okuwa iberilyar Ol yerde 1938 nji yylyn fewralyna cenli okayar Ol dolanyp gelip yene de Sowet Turkmenistany gazetinde isini dowam edyar 1939 njy yyla cenli bu gazetde ilki bolum mudiri sonra bolsa gazetin redaktory wezipelerinde isleyar 1938 1939 njy yyllarda bu gazetin jogapkar sekretary redaktoryn orunbasary jogapkar redaktory wezipelerinde isleyar Ol 1939 njy yyldan 1942 nji yyla cenli Ylmy barlag dil we edebiyat institutynyn direktory wezipesinde isleyar Sonra bolsa TSSR Ministrler Sowetinin yanyndaky Sungat isleri boyunca uprawleniyanin nacalnigi bolup isleyar 1941 1945 nji yyllaryn gazaply ursy dowam edyan wagtynda yagny 1942 1946 njy yyllarda ol TK b P MK nyn propaganda we agitasiya baradaky sekretary wezipesini alyp baryar Ol bu wezipede 1946 njy yylyn oktyabryna cenli zahmet cekyar Ondan sonra 1946 1947 nji yyllarda TK b P MK nyn ikinji sekretary 1947 1951 nji yyllarda birinji sekretary wezipelerinde isleyar 1952 1954 nji yyllarda Moskwada SSKP MK nyn yanyndaky Jemgyyetcilik ylymlary akademiyasynyn aspiranturasynda okap 1954 nji yylyn tomsunda taryh ylymlarynyn kandidaty diyen alymlyk derejesini alyar 1954 1959 njy yyllarda Turkmen dowlet pedagogiki institutynyn direktory we sol bir wagtda sol institutyn taryh marksizm leninizm kafedralarynyn mudiri wezipelerinde isleyar 1959 njy yylyn 5 nji iyunynda TSSR Ylymlar Akademiyasynyn umumy yygnagy Saja Batyrowic Batyrowy akademiyanyn akademikligine we agzalygyna saylayar Saja Batyrow 1959 njy yylda sol bir wagtda Turkmenistan SSR Ylymlar akademiyasynyn prezidentligine hem saylanylyar Ol bu wezipede omrunin ahyryna cenli zahmet cekyar Ol bu jogapkarli wezipede islan dowrunde ylmy osdurmek ylmy kadrlary tayyarlamak we terbiyelemek ugrunda netijeli isleri alyp bardy Ol otuz yylyn dowamynda turkmen halkynyn taryhyna degisli ylmy gozleglerini ustunlikli alyp bardy Onun galamyna 20 den gowrak ylmy eser degisli bolup duryar Saja Batyrowic Batyrow turkmen we rus dillerinde cap edilen SSSR de sosialistik milletlerin emele gelmegi we osmegi atly monografiyasy ucin 1962 nji yylda dissertasiya gorap taryh ylymlarynyn doktory alymlyk ylmy derejesine mynasyp boldy Taryh ylymlarynyn doktory bolan S B Batyrow gymmatly enceme ylmy eserleri yazdy 1959 njy yyldan baslap TKP MK nyn we TSSR Yokary Sowetinin Prezidiumynyn agzalygyna hem saylandy Turkmenistan SSR Ylymlar Akademiyasynyn prezidenti Saja Batyrowic Batyrow 1965 nji yylyn 14 nji oktyabrynda tarpa tayyn aradan cykdy Onun olumi hem onun butin omri yaly adaty dal uytgesik yagdayda bolup gecdi 1965 nji yylyn 14 nji oktyabry Sol gun ir sagat 10 da TKP MK nyn plenumy baslandy TSSR Ylymlar akademiyasynyn prezidenti Saja Batyrowic Batyrow arakesmeden son ikinji bolup soz aldy Ynha ol tribunada gurlap dur Ol Turkmenistanda ylmy osdurmegin wajyp meseleleri barada cykys edyar Aradan on minut gecyar Birdenem ol ejizlan yaly tribunadan yykylyar we sol yerde de tarpa tayyn aradan cykyar Turkmen halky ozunin nazarkerde oglunyn nurana kesbini hemise kalbynda saklayar Saja Batyrowic Batyrow dine bizin dowletimizde dal eysem onun caklerinden uzak dasarda hem uly abray gazandy Munun seyledigine onun yas caresine SSSR Ylymlar akademiyasynyn doganlyk respublikalar bolan Ozbegistanyn Tajigistanyn we beylekilerin delegasiyalarynyn hem de wekillerinin gelendikleri doganlyk respublikalardan we oblastlardan kopsanly telegrammalaryn gelip gowsanlygy ol telegrammalarda bolsa dunya ylmy jemgyyetciliginin cunnur gynanc bildirip bilelikde gam cekyandigi baradaky habarlar sayatlyk edyar Saja Batyrowyn isi ayratyn anyklyk we maksada okgunlylyk bilen zahmetsoyerligi we bilimlere yadawsyz jan cekyandigi bilen tapawutlanyardy Dowlet we partiya Saja Batyrowy haysy bir yere iberse de ol isin her bir boleginde ozunin guyclerini doly derejede ulanyp halkyn ynamyny odeyardi Ol Turkmenistan Kompartiyasynyn sekretary wezipesinde islande respublikanyn ykdysadyyetini we medeniyetini osdurmage uly gosant gosdy Ol Carjew pedagogik institutynyn direktory bolup milli pedagog kadrlaryny kadrlaryny tayyarlamak ucin gaty kop tagalla etdi S B Batyrow Turkmenistan SSR Ylymlar akademiyasynyn prezidenti wezipesinde bolup ylmy osdurmek hem de ylmy kadrlary tayyarlamak ugrundaky isleri ginden yaybanlandyrdy Saja Batyrowic Batyrow adamlara ozunin eserden we yurekdes garamagy bilen zahmetkeslerin arasynda uly abray alyp cunnur hormat goyulmagyny gazandy Saja Batyrow ululy kicili kop sanly ylmy islerin sol sanda SSSR de sosialistik milletlerin emele gelmegi we osmegi diyen uly duypli ylmy isin awtorydyr Saja Batyrow Lenin ordeninin ikisi Watancylyk ursy ordeninin 1 nji derejesi Zahmet Gyzyl Baydak ordeni we birnace medal bilen sylaglandy Saja Batyrowic Batyrowyn ajayyp butin omri halka jan ayaman hyzmat etmegin aydyn goreldesidir Onun aradan cykmagy Turkmenistanyn ahli halkynyn yuregini oran yiti awundyrdy Turkmen halkynyn wepaly ogly eserden we yurekdes ynsan beyik sahsyyet Saja Batyrowic Batyrow hakyndaky rowsen yadygarlik turkmen halkynyn yureginde ebedilik saklanar Cesmeler 1 Turkmen sowet ensiklopediyasy I tom 2 Sowet Turkmenistany 15 10 1965 3 Sowet Turkmenistany 16 10 1965