Azərbaycan
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Taryhda Beýik Ýüpek ýoly adyny alan gadymy ýüpek ýoly söwda işjeň duşuşyklar we gepleşikler üçin örän uly mümkinçilikler
Beýik Ýüpek ýoly
Taryhda “Beýik Ýüpek ýoly” adyny alan gadymy ýüpek ýoly söwda, işjeň duşuşyklar we gepleşikler üçin örän uly mümkinçilikler beripdir, ajaýyp ösüşleri özara baýlaşdyrmaga ýardam edipdir. Beýik Ýüpek ýolunyň Hytaýyň merkezi etraplaryndan başlanan ugry Aziýanyň üsti bilen Ortaýer deňziniň gündogar kenarlarynyň portlaryna baryp ýetipdir.
Hytaý täjirleriniň günbatara alyp gidýän esasy harytlary ýüpek matalar bolupdyr. Şol döwürde bu täsin matanyň taýýarlanyşynyň syry Ýewropada belli däldi, hytaý ussalary bolsa ony örän ýaşyrynlykda saklapdyrlar, Hytaýdan diňe bir ýüpek däl, eýsem, beýleki önümler hem äkidilipdir. Bu harytlar örän geçginli bolupdyr, sebäbi Ýewropa bazarlarynda olar gaty gyt bolupdyr, ýöne her näme-de bolsa, esasy haryt ýüpek bolupdyr. Şonuň üçin-de bu ýol “Beýik Ýüpek ýoly” diýen ady alypdyr. Şol döwürde Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda uly we kuwwatly Parfiýa döwleti ýerleşipdir. Ol möhüm söwda ýollarynyň çatrygynda bolupdyr. Hytaýdan gaýdan kerwenler müňlerçe kilometr ýoly geçmeli bolupdyrlar. Şol döwürde Amyderýa Jeýhun diýlip atlandyrylypdyr. Kerwenler Jeýhun derýasyndan geçip, Amul şäherine gelipdirler. Häzir ol şäheriň harabaçylyklary häzirki Türkmenabat, öňki Çärjew şäheriniň golaýynda ýerleşýär. Amul şäheri söwda ýollarynyň çatrygynda ýerleşipdir. Şol ýerden bir ýol Owganystana, Hindistana, beýleki bir ýol Horezme we Merwe gidipdir. Amuldan Margiana (Häzirki Mary) çenli bolan ýol geçmesi kyn çägelikleriň arasyndan geçipdir, ýol ugrunda süýji suwly guýular seýrek bolupdyr.
Gadymy döwürde we Orta asyrda Merw özüniň ösen hünärmentçiligi bilen şöhratlanypdyr. Şol ýerde merw matalary, galyplarda ýasalan gap-gaçlar satylypdyr. Orta asyr awtorlarynyň biri Merwe “Horasan şäherleriniň enesi” diýip, ýöne ýere aýtmandyr. Merwden çykan kerwenler Sarahsa, ondan aňryk bolsa Nişapura (Eýrana), Abiwerde, Nusaýa we Dehistana gidipdirler, soňra olar Hazar deňziniň kenarlary bilen arap ýurtlaryna baryp ýetipdirler.
Daşarky çykgytlar
- [1] Archived 2018-11-26 at the Wayback Machine Beýik Ýüpek ýoly
- Silk Road Atlas (University of Washington)
- Silk Road in Tajikistan Archived 2013-06-19 at the Wayback Machine
- Miami University Silk Road Project
- Photos of Silk Road China Sights
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Beýik Ýüpek ýoly hakda maglumat, Beýik Ýüpek ýoly näme? Beýik Ýüpek ýoly näme diýmek?
Taryhda Beyik Yupek yoly adyny alan gadymy yupek yoly sowda isjen dususyklar we geplesikler ucin oran uly mumkincilikler beripdir ajayyp osusleri ozara baylasdyrmaga yardam edipdir Beyik Yupek yolunyn Hytayyn merkezi etraplaryndan baslanan ugry Aziyanyn usti bilen Ortayer denzinin gundogar kenarlarynyn portlaryna baryp yetipdir Beyik Yupek yolyn kartasy Beyik Yupek yolyn 1 nji asyrdaky kartasy Hytay tajirlerinin gunbatara alyp gidyan esasy harytlary yupek matalar bolupdyr Sol dowurde bu tasin matanyn tayyarlanysynyn syry Yewropada belli daldi hytay ussalary bolsa ony oran yasyrynlykda saklapdyrlar Hytaydan dine bir yupek dal eysem beyleki onumler hem akidilipdir Bu harytlar oran gecginli bolupdyr sebabi Yewropa bazarlarynda olar gaty gyt bolupdyr yone her name de bolsa esasy haryt yupek bolupdyr Sonun ucin de bu yol Beyik Yupek yoly diyen ady alypdyr Sol dowurde Beyik Yupek yolunyn ugrunda uly we kuwwatly Parfiya dowleti yerlesipdir Ol mohum sowda yollarynyn catrygynda bolupdyr Hytaydan gaydan kerwenler munlerce kilometr yoly gecmeli bolupdyrlar Sol dowurde Amyderya Jeyhun diylip atlandyrylypdyr Kerwenler Jeyhun deryasyndan gecip Amul saherine gelipdirler Hazir ol saherin harabacylyklary hazirki Turkmenabat onki Carjew saherinin golayynda yerlesyar Amul saheri sowda yollarynyn catrygynda yerlesipdir Sol yerden bir yol Owganystana Hindistana beyleki bir yol Horezme we Merwe gidipdir Amuldan Margiana Hazirki Mary cenli bolan yol gecmesi kyn cageliklerin arasyndan gecipdir yol ugrunda suyji suwly guyular seyrek bolupdyr Gadymy dowurde we Orta asyrda Merw ozunin osen hunarmentciligi bilen sohratlanypdyr Sol yerde merw matalary galyplarda yasalan gap gaclar satylypdyr Orta asyr awtorlarynyn biri Merwe Horasan saherlerinin enesi diyip yone yere aytmandyr Merwden cykan kerwenler Sarahsa ondan anryk bolsa Nisapura Eyrana Abiwerde Nusaya we Dehistana gidipdirler sonra olar Hazar denzinin kenarlary bilen arap yurtlaryna baryp yetipdirler Dasarky cykgytlar 1 Archived 2018 11 26 at the Wayback Machine Beyik Yupek yoly Silk Road Atlas University of Washington Silk Road in Tajikistan Archived 2013 06 19 at the Wayback Machine Miami University Silk Road Project Photos of Silk Road China Sights