Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Fobosyň orbitasy Fobos Marsa iň ýakyn jisimdir Ol Marsa iň golaý nokadynda 9234 km iň uzak nokadynda bolsa 9518 km uzakl
Fobos (hemra)
Fobosyň orbitasy. Fobos Marsa iň ýakyn jisimdir. Ol Marsa iň golaý nokadynda: 9234 km, iň uzak nokadynda bolsa, 9518 km uzaklykdadyr. Ýagny, Marsdan ortaça 9376 km uzaklykdadyr. Aýyň Ýerden ortaça 384 400 km uzaklykdadygyndan ugur alsak, Fobosyň Marsa nähili ýakyndygyna has takyk göz ýetirmek bolar. Fobosyň orbitasynyň eksentrisieti: 0,0151-dir. Ol Marsyň daşyndaky hem-de öz daşyndaky bir aýlawyny 0.32 günde (7 sagat 39 minut 12 sekuntda) tamamlaýar. Fobosyň Marsyň daşyndaky tizligi we şol sanda öz daşyndaky tizligi 2,170 km/sek bilen 2.105 km/sek aralygynda üýtgeýär. Fobosyň Marsyň daşyndaky we öz daşyndaky tizlikleriniň deňligi sebäpli, ol Marsa diňe bir ýüzüni görkezýär. Orbitasynyň uzynlygy 58 915 km-dir. Fobosyň orbitasy Marsyň ekwatoryna 1,093° ýapgytdyr ( bolsa, 26,04° ýapgytdyr).
Fobosyň fiziki aýratynlyklary. Fobosyň ortaça radiusy 11 km-dir (Aýyň 0,0065 essesi). Massasy: 1.0659 x 10-uň 16-njy derejesidir. Ortaça dykyzlygy 1.78 g/sm3 (Ýeriň 0.323 essesi). Göwrümi ~5500km3-dyr. Fobosyň ýüzüniň meýdany ~6100km2-dyr. Dartyş güýji 0,0084-0,0019 m/s2 (8,4-1,9 mm/s2) aralygynda üýtgeýär. Dartyş güýjünden sypmak üçin gerek bolan tizlik (ýagny, ikinji kosmos tizligi): 0.011 km/sek (11 m/sek). Ekwatorynyň Marsyň ekwatoryna ýapgytlygy 0°. Ýagny, parallel. Ýüzüniň temperaturasy ~233 K. Atmosferasy ýok.
Fobos Gadymy Grek hudaýlarynyň arasynda gorky hudaýydyr. Bu hemra 1877-nji ýylyň 18-nji awgustynda amerikan astronom Asaph Hall tarapyndan tapyldy. Fobos häzirki wagtda bilinýän hojaýynyna iň ýakyn hemradyr. Ol Marsa şeýlebir ýakyndyr welin, ony Marsyň ýüzüniň käbir ýerlerinden görmek mümkin däldir. Alymlaryň çaklamalaryna görä ~50 million ýyl soň Marsa gaçyp pytrar we Marsyň daşynda halka emele gelmegine sebäp bolar. Fobosa Ýerden seredeniňde iň ünsüňi özüne çekýän zat Hall-yň Stikneý (Aýalynyň öňki familiýasy) adyny dakan krateridir. Bu krater bir çakyşmanyň netijesinde emele gelendigi we gapdalyndaky kiçiräk kraterleriň hem şol çakyşmanyň netijesinde emele gelendigi çaklanylýar.
Fobosyň taryhda kosmosdan üç gezek suraty alyndy. Birinji gezek 1971-nji ýylda , ikinji gezek 1977-nji ýylda we üçünji gezek 1988-nji ýylda kosmos gämileri tarapyndan alyndy.
Bu hemranyň emeli gelşi barada birnäçe çaklama bolsa-da, alymlar häzirki wagtda Fobosyň aslynda bir asteroiddigini we Marsyň ýakynyndan geçýärkä onuň dartyş güýjüne garşy durup bilmän häzirki orbitasyna ýerleşendigini çaklaýarlar. Bu çaklama Marsyň ikinji hemrasy Deýmos hem degişlidir. Fobos we Deýmos çaklamalara görä daşlardan hem-de buzlardan emele gelendir.
| Bu asteroit makala ownuk makaladyr. Ony üýtgetmek hem-de ösdürmek arkaly Wikipediýa kömek edip bilersiňiz. |
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Fobos (hemra) hakda maglumat, Fobos (hemra) näme? Fobos (hemra) näme diýmek?
Fobosyn orbitasy Fobos Marsa in yakyn jisimdir Ol Marsa in golay nokadynda 9234 km in uzak nokadynda bolsa 9518 km uzaklykdadyr Yagny Marsdan ortaca 9376 km uzaklykdadyr Ayyn Yerden ortaca 384 400 km uzaklykdadygyndan ugur alsak Fobosyn Marsa nahili yakyndygyna has takyk goz yetirmek bolar Fobosyn orbitasynyn eksentrisieti 0 0151 dir Ol Marsyn dasyndaky hem de oz dasyndaky bir aylawyny 0 32 gunde 7 sagat 39 minut 12 sekuntda tamamlayar Fobosyn Marsyn dasyndaky tizligi we sol sanda oz dasyndaky tizligi 2 170 km sek bilen 2 105 km sek aralygynda uytgeyar Fobosyn Marsyn dasyndaky we oz dasyndaky tizliklerinin denligi sebapli ol Marsa dine bir yuzuni gorkezyar Orbitasynyn uzynlygy 58 915 km dir Fobosyn orbitasy Marsyn ekwatoryna 1 093 yapgytdyr bolsa 26 04 yapgytdyr Fobosyn fiziki ayratynlyklary Fobosyn ortaca radiusy 11 km dir Ayyn 0 0065 essesi Massasy 1 0659 x 10 un 16 njy derejesidir Ortaca dykyzlygy 1 78 g sm3 Yerin 0 323 essesi Gowrumi 5500km3 dyr Fobosyn yuzunin meydany 6100km2 dyr Dartys guyji 0 0084 0 0019 m s2 8 4 1 9 mm s2 aralygynda uytgeyar Dartys guyjunden sypmak ucin gerek bolan tizlik yagny ikinji kosmos tizligi 0 011 km sek 11 m sek Ekwatorynyn Marsyn ekwatoryna yapgytlygy 0 Yagny parallel Yuzunin temperaturasy 233 K Atmosferasy yok Fobos Gadymy Grek hudaylarynyn arasynda gorky hudayydyr Bu hemra 1877 nji yylyn 18 nji awgustynda amerikan astronom Asaph Hall tarapyndan tapyldy Fobos hazirki wagtda bilinyan hojayynyna in yakyn hemradyr Ol Marsa seylebir yakyndyr welin ony Marsyn yuzunin kabir yerlerinden gormek mumkin daldir Alymlaryn caklamalaryna gora 50 million yyl son Marsa gacyp pytrar we Marsyn dasynda halka emele gelmegine sebap bolar Fobosa Yerden seredeninde in unsuni ozune cekyan zat Hall yn Stikney Ayalynyn onki familiyasy adyny dakan krateridir Bu krater bir cakysmanyn netijesinde emele gelendigi we gapdalyndaky kicirak kraterlerin hem sol cakysmanyn netijesinde emele gelendigi caklanylyar Fobosyn taryhda kosmosdan uc gezek suraty alyndy Birinji gezek 1971 nji yylda ikinji gezek 1977 nji yylda we ucunji gezek 1988 nji yylda kosmos gamileri tarapyndan alyndy Bu hemranyn emeli gelsi barada birnace caklama bolsa da alymlar hazirki wagtda Fobosyn aslynda bir asteroiddigini we Marsyn yakynyndan gecyarka onun dartys guyjune garsy durup bilman hazirki orbitasyna yerlesendigini caklayarlar Bu caklama Marsyn ikinji hemrasy Deymos hem degislidir Fobos we Deymos caklamalara gora daslardan hem de buzlardan emele gelendir Bu asteroit makala ownuk makaladyr Ony uytgetmek hem de osdurmek arkaly Wikipediya komek edip bilersiniz