Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Bu makalada hiç bir maglumat hakynda ýok Bu makalada üpjün edilen maglumatlar hakynda salgylanma görkezilmändir Bu maglu
Galaktika
Bu makalada hiç bir maglumat hakynda ýok. |
Galaktika dartyş güýji arkaly biri-birine baglanýan ýyldyzlardan, hem-de we häzirlikçe onçakly göz ýetirilmedik emele gelýän ulgamdyr. Bu at "süýtli" diýen manyny aňladýan grekçe galaxias [γαλαξίας] sözünden gelip çykýar. Bu ýerde Akmaýanyň Ýoly galaktikasy göz öňünde tutulýar. Gün Akmaýanyň Ýoly galaktikasyndaky ýyldyzlaryň biridir; Gün ulgamy Ýeri we Günüň daşyndan aýlanýan ähli beýleki obyekitleri öz içine alýar.Mundan başgada milýardlarça ýyldyzlary, guýrukly ýyldyzlary we burç ýyldyzlary agzamak mümkin. galaktikasynyň giňligi 25 ýagtylyk ýyly diýlip hasaplanýar. Adaty galaktikalarda 10 million (derwüş galaktika) bilen bir trillion (äpet galaktika) ýyldyz bar we galaktikadaky ähli ýyldyzlar şol galaktikanyň massasynyň merkezini oklaýan orbitalarda aýlanýar . Galaktikalar kosmosda bir tarapa hereket edýärler, galaktikalarda orbita ýok. Galaktikalarda dürli ýyldyz ulgamlary, ýyldyz toparlary we dürli düýbler hem bolup biler. Planetalar we asteroidler ýaly dürli kosmiki jisimleri aýlaýan Gün, Akmaýanyň ýoly galaktikasyndaky ýyldyzlaryň diňe biridir. Taryhy taýdan galaktikalar görünýän görnüşine görä toparlara bölünýär. Spiral galaktikalary tozanly we egri golly disk görnüşli gurluşlardyr.
Düzgünsiz ýa-da adatdan daşary şekilli galaktikalar "täsin galaktikalar" diýlip atlandyrylýar we adatça goňşy galaktikalaryň agyrlyk güýjüniň ýoýulmagy netijesinde emele gelýär. Birek-birege ýakyn galaktikalaryň arasynda şeýle täsirleşmek bilen, galaktikalar birleşip biler we ýyldyz emele gelen hadysalarda "partlama" diýip atlandyryp boljak şeýle köpelişe sebäp bolup, ýyldyzly galaktikalar ösüp biler. Şeýle hem, kiçijik galaktikalardan tertipsiz galaktikalar yzygiderli gurluşy hem ösüp biler.
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Galaktika hakda maglumat, Galaktika näme? Galaktika näme diýmek?
Bu makalada hic bir maglumat hakynda yok Bu makalada upjun edilen maglumatlar hakynda salgylanma gorkezilmandir Bu maglumatlaryn ygtybarlylygy belli dal Bu mowzuga degisli ygtybarly cesme bilyan bolsanyz makalany uytgetmek hem de osdurmek arkaly salgylanma upjun etmek bilen okyjylara yardam berip bilersiniz Degisli yorgunli salgylanmalar gorkezilenden sonra bu duydurysy ocurmegi unutman Galaktika dartys guyji arkaly biri birine baglanyan yyldyzlardan hem de we hazirlikce oncakly goz yetirilmedik emele gelyan ulgamdyr Bu at suytli diyen manyny anladyan grekce galaxias gala3ias sozunden gelip cykyar Bu yerde Akmayanyn Yoly galaktikasy goz onunde tutulyar Gun Akmayanyn Yoly galaktikasyndaky yyldyzlaryn biridir Gun ulgamy Yeri we Gunun dasyndan aylanyan ahli beyleki obyekitleri oz icine alyar Mundan basgada milyardlarca yyldyzlary guyrukly yyldyzlary we burc yyldyzlary agzamak mumkin galaktikasynyn ginligi 25 yagtylyk yyly diylip hasaplanyar Adaty galaktikalarda 10 million derwus galaktika bilen bir trillion apet galaktika yyldyz bar we galaktikadaky ahli yyldyzlar sol galaktikanyn massasynyn merkezini oklayan orbitalarda aylanyar Galaktikalar kosmosda bir tarapa hereket edyarler galaktikalarda orbita yok Galaktikalarda durli yyldyz ulgamlary yyldyz toparlary we durli duybler hem bolup biler Planetalar we asteroidler yaly durli kosmiki jisimleri aylayan Gun Akmayanyn yoly galaktikasyndaky yyldyzlaryn dine biridir Taryhy taydan galaktikalar gorunyan gornusine gora toparlara bolunyar Spiral galaktikalary tozanly we egri golly disk gornusli gurluslardyr Duzgunsiz ya da adatdan dasary sekilli galaktikalar tasin galaktikalar diylip atlandyrylyar we adatca gonsy galaktikalaryn agyrlyk guyjunin yoyulmagy netijesinde emele gelyar Birek birege yakyn galaktikalaryn arasynda seyle tasirlesmek bilen galaktikalar birlesip biler we yyldyz emele gelen hadysalarda partlama diyip atlandyryp boljak seyle kopelise sebap bolup yyldyzly galaktikalar osup biler Seyle hem kicijik galaktikalardan tertipsiz galaktikalar yzygiderli gurlusy hem osup biler