Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
INJIL iňlisçesi gospel diýmegiň Türkmençe terjimesi Hoş Habar diýmekdir grek dilindäki Ewangelion sözünden gelip çykandy
Injil
INJIL (iňlisçesi gospel) diýmegiň Türkmençe terjimesi Hoş Habar diýmekdir, grek dilindäki Ewangelion sözünden gelip çykandyr.[1] Injil diýip eramyzyň ilkinji asyrlarynda Nasyraly Isanyň durmuşy we taglymaty barada ýazylan kitaplara at berilen. Bu injillerden 10-larçasy bar bolup olaryň iň meşhurlary na girizilen, beýleki ady bilen kanonik injiller, 4 injil bolsa gerek.
Görnüşleri
Kanonik injiller
Täze äht kitabyna girizilen (kanonik injiller) 4 sanydyr. Bu injiller kim tarapyndan ýazylandygy näbellidir we kimdir biri tarapyndan ýazylandygy barada hiç bir esas ýokdur injiller özünde hem taryhy maglumatlarda hem. Täze äht kitabyndaky injiller şulardyr:
Mata injili: 70-100-nji ýyllar arasynda ýazylan, iň ir 70, iň giç 100-nji ýyl.
Markos injili: iki çaklama, 68-73-nji ýyllar aralygynda we 65-70-nji ýyllar aralygynda.
Luka injili: 80-100nji ýyllar aralygynda. Köpler munuň 80-85, 85-nji ýyllar töweregi ýazylandygyny öňe sürýär.
Ýahýa injili: 90-100-nji ýyllar aralygynda. Agdyklyk edýän çaklama görä bu injil dürli eralarda ýazylan, diýmek belli bir wagt ýok.
Kanonik däl injiller
Bulardan hem birnäçesi bardyr, olardan kanonik injiller bilen döwürdeş bolanlary şulardyr(diňe bular bilen çäkli däldir):
1. Passion Narratiwe: 30-60-njy ýyllar arasynda ýazylan. Nazaretli Isa haja çüýlenen wagtlaryna ýakyn wakalary barada gürrüň berýär. Üns çekýän zat, hristýanlaryň ynanýan 4 injilinden hem ir ýazylan. belkäm Nazaretli Isa dirikä ýazga geçirilen ýeke-täk injil
2. "Ýitirilen sözler injili": 40-80-nji ýyllar aralygynda ýazylan. Bu hem Isanyň aýdan zatlary barada. Bu hem iň az 3 ynanylýan injilden has ir ýazylan we beýleki birinden ir ýazylan bolmagam mümkin, deň ýazylan bolmagam mümkin, giç ýazylan bolmagam mümkin.
3. "Aýatlar injili"- ýa-da yşaratlar injili. Nazaretli Isanyň ömür beýany barada. 50-90-njy ýyllar arasynda ýazylan.
4. Didaçi: Nazaretli Isanyň 12 şägirdiniň öwredenleri barada, ol 12 şägirt Isanyň taglymatyny öwredendigini pikir etsek bu hem injil diýilse bolar. 50-120 ýyllar arasy.
5. Tomas injili: Tomas Nazaretli Isanyň şägirdi hökmünde görkezilen Isa hakdaky ähli ýazgylarda hem. Isanyň aýdanlary, taglymaty barada. 50-140 ý.
6-7. Oksyrynkýus 840 we 1224: bu 2 injil, soňundaky her belgi bir injil üçin. 50-120 ý. Isanyň ömür beýany, başdan geçirenleri barada.
8. Markosyň gizlin injili: 70-160 ý. Isanyň durmuşy barada, taglymaty barada.
9. Piter injili: Piter hem Täze äht kitabynda Isanyň şägirtlerinden 1-i hökmünde görkezilen. 70-160 ý. Isanyň durmuşy we taglymaty barada.
10. Egerton injili: 70-120 ý. Isanyň durmuşy barada, taglymaty barada.
11. Mara Bar Serapion: Injildir öýdülýär, anyk belli däl ýöne injil bolmagy gaty mümkin. 73-200 ý. Nazaretli Isany ýewreýleriň şasy, gowulyk üçin jan beren şekilde propoganda edýär.
12. Müsürlileriň injili: Ýaradylyş, Hudaýyň ýeri nädip ýaradandygy barada we Nazaretli Isa adamlary günaden, ýerýüzi diýlip bilinýän erbetlikler zyndanyndan halas etjek biri hökmünde wagyz edýär. 80-150 ý.
13. Ybranylaryň injili: Isa dogulmazyndan öňki durmuşy, älem ýaradylmazdan ozal bar bolandygy, baptiz edilmegi, Isanyň Inkarnasiýasy (Ylahy barlykdan, Hudaýlykdan adamlyga geçişi) we dirikä aýdan sözleri, taglymaty barada. 80-150 ý.
14-15. Ebionitler Injili we Nazarenler injili: 100-160 ý. Bular hem injil hökmünde görülýär.
16. How injili: How adam ady hökmünde, How ene ýaly. 100-200 ý.
17. Jeýms'iň gizlin kitaby: Isanyň taglymaty barada, dilden geçen maglumatlary barada. 100-150 ý. Injil hökmünde görlüp biliner. Bu ugurdaky alym Donald Rappe muny öz işleriniň birinde injil hökmünde görkezen.
18. Filip injili: Bu Nazaretli Isanyň taglymaty barada üýtgeşik garaýyş bilen üpjün edýär we bu Magdalenli Merýemiň nukdaýnazaryndan ýazylan. Ýagny, Magdalenli Merýemiň Nazaretli Isa'a garaýşy, oňa nähili düşünişi, pikirlenişi barada. 180-250 ý.
19. Merýem injili: Isanyň ýetginjeklik we ýaşlyk durmuşy barada.
20. Halasgäriň injili: Bu kitap ady Halasgäriň injili,Halasgär kimdigi anyk görkezilmedik, bellenilmedik kitapda. Hristýanlar Nazaretli Isa'a halasgär hökmünde ynanýandygyny gözöňünde tutup bu hem Isa baradadyr öýdülýär. Injil diýip anyk aýdyp bolmaz.
Yslama görä injil
Yslam dininde injil Isa Pygambere Allah tarapyndan indirilen kitap hasaplanýar. Yöne Gurhandan ozal gelen we bugün elde bar bolan ylahy kitaplar Allahyň Pygamberlerine indiren kitaplarynyň hakykysy däldir. Bularyň asyl nusgalary wagtyň geçmegi bilen ýitip, adamlar tarapyndan täzeden ýazyldy. Şol sebäpdenem içlerine batyl (ýalňyş) ynançlar garyşdy.
Gurhanyň bir aýatynda bolsa Allah, Gurhany özüniň gorajagyny habar berdi. Bu barada 10 ýyl işlän Türkiýe döwletiniň 13-nji müftüsi Taýýar Altykulaç hem hakyky 4 Kuran bilen günümizdäki Kurany Kerimi sözme söz, harpma harp gözden geçirip aralarynda hiçbir tapawudyň bolmadygyny orta goydy.
Şu yerde "Allah näme üçin Gurhany gorap, beyleki kitaplary goramady" diylen sorag akla gelip biler. Has ozalky Pygamberler belli bir kowumlara we belli bir döwür üçin iberilendir. Şol sebäpden hem Allah, olara indiren kitaplaryny gorag astyna alan däldir. Hemem şol Pygamberiň iberilen döwri dolandan soňra Allah başga bir Pygamber we başga bir kitap iberdi. Yöne Muhammet Pygamber iň soňky Pygamber bolandygy üçin, eger Allah oňa indiren kitabyny goramasady, has soňky asyrlarda geljek adamlaryň dogry yoly tapmaklary hem mümkin bolmazdy.
- Gadymy hristýan golýazmalaryny jemleýän saýt, gospel atly golýazmalar injillerdir: http://earlychristianwritings.com/
- , Understanding the Bible. Palo Alto: Mayfield. 1985
- http://www.turkmenhh.org/kitaplar/taze-aht/
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Injil hakda maglumat, Injil näme? Injil näme diýmek?
INJIL inliscesi gospel diymegin Turkmence terjimesi Hos Habar diymekdir grek dilindaki Ewangelion sozunden gelip cykandyr 1 Injil diyip eramyzyn ilkinji asyrlarynda Nasyraly Isanyn durmusy we taglymaty barada yazylan kitaplara at berilen Bu injillerden 10 larcasy bar bolup olaryn in meshurlary na girizilen beyleki ady bilen kanonik injiller 4 injil bolsa gerek GornusleriKanonik injiller Taze aht kitabyna girizilen kanonik injiller 4 sanydyr Bu injiller kim tarapyndan yazylandygy nabellidir we kimdir biri tarapyndan yazylandygy barada hic bir esas yokdur injiller ozunde hem taryhy maglumatlarda hem Taze aht kitabyndaky injiller sulardyr Mata injili 70 100 nji yyllar arasynda yazylan in ir 70 in gic 100 nji yyl Markos injili iki caklama 68 73 nji yyllar aralygynda we 65 70 nji yyllar aralygynda Luka injili 80 100nji yyllar aralygynda Kopler munun 80 85 85 nji yyllar toweregi yazylandygyny one suryar Yahya injili 90 100 nji yyllar aralygynda Agdyklyk edyan caklama gora bu injil durli eralarda yazylan diymek belli bir wagt yok Kanonik dal injiller Bulardan hem birnacesi bardyr olardan kanonik injiller bilen dowurdes bolanlary sulardyr dine bular bilen cakli daldir 1 Passion Narratiwe 30 60 njy yyllar arasynda yazylan Nazaretli Isa haja cuylenen wagtlaryna yakyn wakalary barada gurrun beryar Uns cekyan zat hristyanlaryn ynanyan 4 injilinden hem ir yazylan belkam Nazaretli Isa dirika yazga gecirilen yeke tak injil 2 Yitirilen sozler injili 40 80 nji yyllar aralygynda yazylan Bu hem Isanyn aydan zatlary barada Bu hem in az 3 ynanylyan injilden has ir yazylan we beyleki birinden ir yazylan bolmagam mumkin den yazylan bolmagam mumkin gic yazylan bolmagam mumkin 3 Ayatlar injili ya da ysaratlar injili Nazaretli Isanyn omur beyany barada 50 90 njy yyllar arasynda yazylan 4 Didaci Nazaretli Isanyn 12 sagirdinin owredenleri barada ol 12 sagirt Isanyn taglymatyny owredendigini pikir etsek bu hem injil diyilse bolar 50 120 yyllar arasy 5 Tomas injili Tomas Nazaretli Isanyn sagirdi hokmunde gorkezilen Isa hakdaky ahli yazgylarda hem Isanyn aydanlary taglymaty barada 50 140 y 6 7 Oksyrynkyus 840 we 1224 bu 2 injil sonundaky her belgi bir injil ucin 50 120 y Isanyn omur beyany basdan gecirenleri barada 8 Markosyn gizlin injili 70 160 y Isanyn durmusy barada taglymaty barada 9 Piter injili Piter hem Taze aht kitabynda Isanyn sagirtlerinden 1 i hokmunde gorkezilen 70 160 y Isanyn durmusy we taglymaty barada 10 Egerton injili 70 120 y Isanyn durmusy barada taglymaty barada 11 Mara Bar Serapion Injildir oydulyar anyk belli dal yone injil bolmagy gaty mumkin 73 200 y Nazaretli Isany yewreylerin sasy gowulyk ucin jan beren sekilde propoganda edyar 12 Musurlilerin injili Yaradylys Hudayyn yeri nadip yaradandygy barada we Nazaretli Isa adamlary gunaden yeryuzi diylip bilinyan erbetlikler zyndanyndan halas etjek biri hokmunde wagyz edyar 80 150 y 13 Ybranylaryn injili Isa dogulmazyndan onki durmusy alem yaradylmazdan ozal bar bolandygy baptiz edilmegi Isanyn Inkarnasiyasy Ylahy barlykdan Hudaylykdan adamlyga gecisi we dirika aydan sozleri taglymaty barada 80 150 y 14 15 Ebionitler Injili we Nazarenler injili 100 160 y Bular hem injil hokmunde gorulyar 16 How injili How adam ady hokmunde How ene yaly 100 200 y 17 Jeyms in gizlin kitaby Isanyn taglymaty barada dilden gecen maglumatlary barada 100 150 y Injil hokmunde gorlup biliner Bu ugurdaky alym Donald Rappe muny oz islerinin birinde injil hokmunde gorkezen 18 Filip injili Bu Nazaretli Isanyn taglymaty barada uytgesik garayys bilen upjun edyar we bu Magdalenli Meryemin nukdaynazaryndan yazylan Yagny Magdalenli Meryemin Nazaretli Isa a garaysy ona nahili dusunisi pikirlenisi barada 180 250 y 19 Meryem injili Isanyn yetginjeklik we yaslyk durmusy barada 20 Halasgarin injili Bu kitap ady Halasgarin injili Halasgar kimdigi anyk gorkezilmedik bellenilmedik kitapda Hristyanlar Nazaretli Isa a halasgar hokmunde ynanyandygyny gozonunde tutup bu hem Isa baradadyr oydulyar Injil diyip anyk aydyp bolmaz Yslama gora injilYslam dininde injil Isa Pygambere Allah tarapyndan indirilen kitap hasaplanyar Yone Gurhandan ozal gelen we bugun elde bar bolan ylahy kitaplar Allahyn Pygamberlerine indiren kitaplarynyn hakykysy daldir Bularyn asyl nusgalary wagtyn gecmegi bilen yitip adamlar tarapyndan tazeden yazyldy Sol sebapdenem iclerine batyl yalnys ynanclar garysdy Gurhanyn bir ayatynda bolsa Allah Gurhany ozunin gorajagyny habar berdi Bu barada 10 yyl islan Turkiye dowletinin 13 nji muftusi Tayyar Altykulac hem hakyky 4 Kuran bilen gunumizdaki Kurany Kerimi sozme soz harpma harp gozden gecirip aralarynda hicbir tapawudyn bolmadygyny orta goydy Su yerde Allah name ucin Gurhany gorap beyleki kitaplary goramady diylen sorag akla gelip biler Has ozalky Pygamberler belli bir kowumlara we belli bir dowur ucin iberilendir Sol sebapden hem Allah olara indiren kitaplaryny gorag astyna alan daldir Hemem sol Pygamberin iberilen dowri dolandan sonra Allah basga bir Pygamber we basga bir kitap iberdi Yone Muhammet Pygamber in sonky Pygamber bolandygy ucin eger Allah ona indiren kitabyny goramasady has sonky asyrlarda geljek adamlaryn dogry yoly tapmaklary hem mumkin bolmazdy Gadymy hristyan golyazmalaryny jemleyan sayt gospel atly golyazmalar injillerdir http earlychristianwritings com Understanding the Bible Palo Alto Mayfield 1985 http www turkmenhh org kitaplar taze aht