Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Höküm sürdi b e öňki 174 b e öňki 161 Özünden öň Mode han Özünden soň Kuniçen Szýunçen Öldi b e öňki 161 Ýurdy Kakasy Mo
Kiok
Höküm sürdi: b.e.öňki: 174—b.e.öňki 161.
Özünden öň: Mode han
Özünden soň: Kuniçen (Szýunçen)
Öldi: b.e.öňki 161.
Ýurdy:
Kakasy: Mode han (Mete han)
Ogly: Kuniçen (Szýunçen)
Umumy maglumat
Kiok han (Lawşan ýa-da Gök han) m. ö. 174-nji ýyldan m. ö. 160-njy ýyllarda hökümdarlyk etdi. Ol hunlaryň üçünji şanýusydyr. Ol Mode hanyň oglydyr. Dünýä ineninde ejesi oňa Çiçu adyny goýupdyr. Laoşan adynyň näme sebäpden dakylandygy belli däl. Hulsewanyň pikirine görä bu Hun dilindäki bir sözüň terjimesi ýa-da haýsydyr bir sözüň meňeşligi bolup biler diýipdir[1]. Çyn-maçyn (hytaý) dilinde Laoşan «uly we üstün» manysyny aňladýar. Hun dilinde onuň manysy Gökhan diýmekdir. Onuň häkimýeti döwründe Hunlar Çyn-maçyna beýik ýörüşleri gurnapdyrlar. Gökhanyň islegi tutuş Çynmaçyny eýelemekdi. Şeýlelikde m. ö. 166-njy ýylda Hunlar 140.000 leşgerler bilen birlikde paýtagt şäher Siýana golaý gelip çaknyşdy. Töwereklerden 100.000 leşgerleri bilen hökümdary haýbatly söweşi bilen garşylamaga çykdy. Emma ol güýçli garşylyk görmegi netijesinde yza Mangoliýa tarap çekildi. Mangoliýa Hunlaryň topraklarydy. Ol ýurdy eýelän Oguz handy. Gökhanyň bu ýörişi bir aýa çekdi. Soňra 10.000 Hun esgerleri bilen Lýawdun ýarymadasyna hüjüme geçdiler. Pekiniň ýakynlarynda ýerleşen Çili şäherine gelen Gökhan Çynmaçyn hökümdary bilen ylalaşyk baglaşyp yzyna dolandy. Merkezi Aziýadaky Hindi-Ýewropa kowmy bolan Düýeçileri (Ýuweçji) Hun topraklaryndan çykarylýar, kowulýar. M. öň 162-nji ýylda Düýeçi hanyň kellesinden gymyz käsesini ýasatdyran Gökhan hökümdarlygyny araçäklerini öňküsinden-de giňeldýär. Beýniden ýasalan şol gap atadan-ogula miras geçipdir. Gökhan Çynmaçyn hökümdary Weniň gyzyna öýlendi. Gök han m. ö. 160-njy ýylda wepat boldy[2].
Çeşme
[1] Hulsewé, A.F.P. (1979). China in Central Asia: The Early Stage 125 BC AD 23: an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty. Introduction by M. A. N. Loewe. ISBN 90-04-05884-2. Leiden: E. J. Brill.
[2] Şamuhammet Suwtyýew. Şan-şöhratly Hunlar. Aşgabat 2015. Gök han. sah-8-9.
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Kiok hakda maglumat, Kiok näme? Kiok näme diýmek?
Hokum surdi b e onki 174 b e onki 161 Ozunden on Mode han Ozunden son Kunicen Szyuncen Oldi b e onki 161 Yurdy Kakasy Mode han Mete han Ogly Kunicen Szyuncen Umumy maglumatKiok han Lawsan ya da Gok han m o 174 nji yyldan m o 160 njy yyllarda hokumdarlyk etdi Ol hunlaryn ucunji sanyusydyr Ol Mode hanyn oglydyr Dunya ineninde ejesi ona Cicu adyny goyupdyr Laosan adynyn name sebapden dakylandygy belli dal Hulsewanyn pikirine gora bu Hun dilindaki bir sozun terjimesi ya da haysydyr bir sozun menesligi bolup biler diyipdir 1 Cyn macyn hytay dilinde Laosan uly we ustun manysyny anladyar Hun dilinde onun manysy Gokhan diymekdir Onun hakimyeti dowrunde Hunlar Cyn macyna beyik yorusleri gurnapdyrlar Gokhanyn islegi tutus Cynmacyny eyelemekdi Seylelikde m o 166 njy yylda Hunlar 140 000 lesgerler bilen birlikde paytagt saher Siyana golay gelip caknysdy Towereklerden 100 000 lesgerleri bilen hokumdary haybatly sowesi bilen garsylamaga cykdy Emma ol guycli garsylyk gormegi netijesinde yza Mangoliya tarap cekildi Mangoliya Hunlaryn topraklarydy Ol yurdy eyelan Oguz handy Gokhanyn bu yorisi bir aya cekdi Sonra 10 000 Hun esgerleri bilen Lyawdun yarymadasyna hujume gecdiler Pekinin yakynlarynda yerlesen Cili saherine gelen Gokhan Cynmacyn hokumdary bilen ylalasyk baglasyp yzyna dolandy Merkezi Aziyadaky Hindi Yewropa kowmy bolan Duyecileri Yuwecji Hun topraklaryndan cykarylyar kowulyar M on 162 nji yylda Duyeci hanyn kellesinden gymyz kasesini yasatdyran Gokhan hokumdarlygyny aracaklerini onkusinden de gineldyar Beyniden yasalan sol gap atadan ogula miras gecipdir Gokhan Cynmacyn hokumdary Wenin gyzyna oylendi Gok han m o 160 njy yylda wepat boldy 2 Cesme 1 Hulsewe A F P 1979 China in Central Asia The Early Stage 125 BC AD 23 an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty Introduction by M A N Loewe ISBN 90 04 05884 2 Leiden E J Brill 2 Samuhammet Suwtyyew San sohratly Hunlar Asgabat 2015 Gok han sah 8 9