Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Mähr arap مهر gelin üçin töleg galyň Öýlenýäniň durmuşa çykýan gyza berýär puly ýa da ş m Gyza berilýän mähr diňe gyzyň
Mähr
Mähr (arap. مهر — gelin üçin töleg, galyň). Öýlenýäniň durmuşa çykýan gyza berýär puly (ýa-da ş.m). Gyza berilýän mähr diňe gyzyň özüne degişlidir. Käbir ýurtlarda däp bolan «kalym» däldir, ýagny kalym öýlenjegiň gyzyň ene-atasyna berýän puly. Mähr hökmünde altyn, kümüş ýa-da pul (we ş.m.lar) bolup biler. Mähriň mukdaryny gyzyň özi çözýär. Mähriň belli bölegini gyz ärine berip biler. Buny bermek üçin gyzyň akyl-huşy ýerinde (däli däl) bolmagy şertdir.
Hanefi mezhebinde mähr tölemek wajybdyr, mäliki mezhebinde farzdyr. Ýöne mähr nikaň rukni däl. Mähri nikadan öň ýa-da nika kylynýarka beriljek mähriň mukdaryny aýtmaly, bolmasa (ýagny, möçberini aýtmasa) şol maşgalaň zenanlaryna berilýän mähr mukdaryny bermeli bolýar (mähr misl). Mähr nika wagty gowşurylyp bilner. Mähriň wagtyny nikadan soň belli bir wagt aralykda bermäni şertleşip bolar, emma talak berilende bellenen mähriň möçberi hökman bermelidir.
Hanefi mezhebine göre iň az mähriň möçberi 33.6 gram kümüş ýa-da 4.8 gram altyn. Iň köp möçberi tükeniksiz.
Alymlara görä, ortaça mähr 500 dirhem — 1487 gram kümüşe deňdir. Ýöne mähriň möçberi gyzyň we oglunyň ýaşyna, ýaşan ýerine (ýaşajak ýerine), ýaşaljak ýeriň finans ýagdaýy we ş.m.lara bagly bolup biler.
- Eger-de nikadan soň gyzyň özi aýrylyşjak bolsa, mähri oglana gaýdyp bermelidir.
- Eger-de oglunyň özi jyns gatnaşykdan soň aýrylyşjak bolsa, mähr gyzda galýar we döwri dynýança gyz oglandan aýratyn (ýerde) ýaşamaly we onuň iýip işjegi bilen üpjün etmeli.
- Eger-de är aýaly bilen nikadan geçip heniz jyns gatnaşyk etmedik bolsa mähriň ýarysy gyzda galýar, aýalyň öz äri bilen ylylaşyp belli bir möçberini ärine berse gowy bolar, sebäbi oglan ýene-de indiki öýlenjegine mähr tölemelidir. Bu halda idda döwrüne garaşylmaz, edil şol gün oglan başga biri bilen nikalşyp biler we şol gün gyz başga biri bilen nikalşyp biler.
Mähriň görnüşleri
Mähr nikahdan öň, ýa-da nikah wagty taraplaryň ylalaşmagy göz öňüňde tutulyp «mehri musemma», «mehri misl», öňünden tölemek, ýa-da soňra tölemek taýyndan «mehri muajjel», «mehri muýejjel» diýen görnüşleri bardyr.
- Mehri musemma – mukdary öňünden ýa-da nikah wagty bellenen mährdir.
- Mehri misl – öňünden ýa-da nikah wagty mukdary bellenilmedik mehirdir. Bu ýagdaýda gyz ýakyn garyndaşlaryndan: agasynyň gyzynyň, aýal doganynyň alan mukdaryça mehr almaga hukuklydyr.
- Mehri muajjel – öňünden ylalaşylyp, öňünden berlen mehirdir.
- Mehri muýejjel – soňundan berilmek şerti bilen mukdary ylalaşylan mehrdir.
Nikah wagtynda mehri muajjeliň we mehri müýejjeliň mukdary agzalmalydyr. Mehir we gyz üçin berlen sowgatlar gyzyň malydyr. Gyzyň rugsady we razylygy bolmasa, ene-atasy şol mala eýe çykyp, harçlap bilmeýär. Gyz durmuşa çykandan soň, islese alan mehrini ärine bagyşlap biler.
Salgylanmalar
- https://en.wikipedia.org/wiki/Mahr
- https://ru.wikipedia.org/wiki/Махр
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Mähr hakda maglumat, Mähr näme? Mähr näme diýmek?
Mahr arap مهر gelin ucin toleg galyn Oylenyanin durmusa cykyan gyza beryar puly ya da s m Gyza berilyan mahr dine gyzyn ozune degislidir Kabir yurtlarda dap bolan kalym daldir yagny kalym oylenjegin gyzyn ene atasyna beryan puly Mahr hokmunde altyn kumus ya da pul we s m lar bolup biler Mahrin mukdaryny gyzyn ozi cozyar Mahrin belli bolegini gyz arine berip biler Buny bermek ucin gyzyn akyl husy yerinde dali dal bolmagy sertdir Hanefi mezhebinde mahr tolemek wajybdyr maliki mezhebinde farzdyr Yone mahr nikan rukni dal Mahri nikadan on ya da nika kylynyarka beriljek mahrin mukdaryny aytmaly bolmasa yagny mocberini aytmasa sol masgalan zenanlaryna berilyan mahr mukdaryny bermeli bolyar mahr misl Mahr nika wagty gowsurylyp bilner Mahrin wagtyny nikadan son belli bir wagt aralykda bermani sertlesip bolar emma talak berilende bellenen mahrin mocberi hokman bermelidir Hanefi mezhebine gore in az mahrin mocberi b 33 6 b gram kumus ya da b 4 8 b gram altyn In kop mocberi tukeniksiz Alymlara gora ortaca mahr 500 dirhem 1487 gram kumuse dendir Yone mahrin mocberi gyzyn we oglunyn yasyna yasan yerine yasajak yerine yasaljak yerin finans yagdayy we s m lara bagly bolup biler Eger de nikadan son gyzyn ozi ayrylysjak bolsa mahri oglana gaydyp bermelidir Eger de oglunyn ozi jyns gatnasykdan son ayrylysjak bolsa mahr gyzda galyar we dowri dynyanca gyz oglandan ayratyn yerde yasamaly we onun iyip isjegi bilen upjun etmeli Eger de ar ayaly bilen nikadan gecip heniz jyns gatnasyk etmedik bolsa mahrin yarysy gyzda galyar ayalyn oz ari bilen ylylasyp belli bir mocberini arine berse gowy bolar sebabi oglan yene de indiki oylenjegine mahr tolemelidir Bu halda idda dowrune garasylmaz edil sol gun oglan basga biri bilen nikalsyp biler we sol gun gyz basga biri bilen nikalsyp biler Mahrin gornusleriMahr nikahdan on ya da nikah wagty taraplaryn ylalasmagy goz onunde tutulyp mehri musemma mehri misl onunden tolemek ya da sonra tolemek tayyndan mehri muajjel mehri muyejjel diyen gornusleri bardyr Mehri musemma mukdary onunden ya da nikah wagty bellenen mahrdir Mehri misl onunden ya da nikah wagty mukdary bellenilmedik mehirdir Bu yagdayda gyz yakyn garyndaslaryndan agasynyn gyzynyn ayal doganynyn alan mukdaryca mehr almaga hukuklydyr Mehri muajjel onunden ylalasylyp onunden berlen mehirdir Mehri muyejjel sonundan berilmek serti bilen mukdary ylalasylan mehrdir Nikah wagtynda mehri muajjelin we mehri muyejjelin mukdary agzalmalydyr Mehir we gyz ucin berlen sowgatlar gyzyn malydyr Gyzyn rugsady we razylygy bolmasa ene atasy sol mala eye cykyp harclap bilmeyar Gyz durmusa cykandan son islese alan mehrini arine bagyslap biler Bu yslam barada makala Bu makala doly yazlyp dynan daldir Salgylanmalarhttps en wikipedia org wiki Mahr https ru wikipedia org wiki Mahr