Azərbaycan
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Ýusup Balasagunly 1017 nji qara haniylar uyghur döwletine degişli Balasagun şäherinde dünýä inýär Ol bilim sowadyny öz i
Ýusup Balasagunly
Ýusup Balasagunly 1017-nji qara haniylar uyghur döwletine degişli Balasagun şäherinde dünýä inýär. Ol bilim-sowadyny öz iliniň ulamalaryndan, danalaryndan alýar. Ene dilinden daşary arap, pars, ýunan, hytaý we hindi dillerini kemsiz özleşdirýär. Ol gadymy türki ynançlardan başga yslam, buddizm, maniheýçilik ýaly şol sebitde ýaýran beýleki dinleri hem çuňňur öwrenipdir. Şeýdibem alymyň ylmy gözýetimi has giňäpdir.
Ilki Balasagunly Ýusup ady bilen tanalan bu akyldar, «Kutadgu-bilik» («Bagt getiriji bilim») atly ajaýyp eserini ýazanyndan soň, has-hajyp derejesini gazanýar we Gara Bugra hanyň weziri edilip bellenilýär. «Kutadgu-bilik» 6645 beýtlik uly eserdir. Alymyň bu eserinde adamzadyň ruhy sagdynlygy, ahlak arassalygy, sabyr-kanagatlylygy, pespälligi we ruhubelentligi çeper sözleriň, sazlaşykly kapyýalaryň üsti bilen beýan edilýär.
Ol «Alymlaryň ylmy, halkyň ýoluny ýagtyldar. Ylym bir şem kibidir, gijelerine ýanar we adamzada dogry ýoly görkezer. Şonuň üçin alymlary hormatlamak we olaryň ylymlaryndan peýdalanmak gerekdir» diýip ýazýar. Bu eser türkmen dilinde ýazylan ilkinji syýasatnama eseri hasaplanýar.
Dünýä edebiýatynda we ylmynda öçmejek yz goýan türkmen akyldary Ýusup Balasagunly, taryhy maglumatlara görä, 1077-nji ýylda dünýäden ötýär. Biziň döwrümizde dürli ýyllarda, dürli dillerde çap edilen, «Kutadgu-bilik» dünýä ýüzünde uly meşhurlyga eýedir. Eseriň 1971-nji ýylda Daşkentde çap edilen Özbekçe we köne türki dildäki nusgasy, şeýle hem S.N.Iwanow tarapyndan rus diline terjime edilip, 1990-njy ýylda çap edilen nusgasy muňa mysal edip bolar.
Çeşme
“Dünýä edebiýaty” žurnaly (№1.2011)
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Ýusup Balasagunly hakda maglumat, Ýusup Balasagunly näme? Ýusup Balasagunly näme diýmek?
Yusup Balasagunly 1017 nji qara haniylar uyghur dowletine degisli Balasagun saherinde dunya inyar Ol bilim sowadyny oz ilinin ulamalaryndan danalaryndan alyar Ene dilinden dasary arap pars yunan hytay we hindi dillerini kemsiz ozlesdiryar Ol gadymy turki ynanclardan basga yslam buddizm maniheycilik yaly sol sebitde yayran beyleki dinleri hem cunnur owrenipdir Seydibem alymyn ylmy gozyetimi has ginapdir Ilki Balasagunly Yusup ady bilen tanalan bu akyldar Kutadgu bilik Bagt getiriji bilim atly ajayyp eserini yazanyndan son has hajyp derejesini gazanyar we Gara Bugra hanyn weziri edilip bellenilyar Kutadgu bilik 6645 beytlik uly eserdir Alymyn bu eserinde adamzadyn ruhy sagdynlygy ahlak arassalygy sabyr kanagatlylygy pespalligi we ruhubelentligi ceper sozlerin sazlasykly kapyyalaryn usti bilen beyan edilyar Ol Alymlaryn ylmy halkyn yoluny yagtyldar Ylym bir sem kibidir gijelerine yanar we adamzada dogry yoly gorkezer Sonun ucin alymlary hormatlamak we olaryn ylymlaryndan peydalanmak gerekdir diyip yazyar Bu eser turkmen dilinde yazylan ilkinji syyasatnama eseri hasaplanyar Dunya edebiyatynda we ylmynda ocmejek yz goyan turkmen akyldary Yusup Balasagunly taryhy maglumatlara gora 1077 nji yylda dunyaden otyar Bizin dowrumizde durli yyllarda durli dillerde cap edilen Kutadgu bilik dunya yuzunde uly meshurlyga eyedir Eserin 1971 nji yylda Daskentde cap edilen Ozbekce we kone turki dildaki nusgasy seyle hem S N Iwanow tarapyndan rus diline terjime edilip 1990 njy yylda cap edilen nusgasy muna mysal edip bolar Cesme Dunya edebiyaty zurnaly 1 2011