Azərbaycan
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Alp Arslan Beýik Seljukly döwletiniň ikinji soltany bolan türkmen hökümdarydyr Muhammad Alp Arslan Türkmenleriň Orta Azi
Alp Arslan
Alp Arslan, Beýik Seljukly döwletiniň ikinji soltany bolan türkmen hökümdarydyr. Muhammad Alp Arslan Türkmenleriň Orta Aziýadan Anadola geçmekligini başladan ökde serkerde hökümdardyr.
| Alp Arslan | |
|---|---|
| |
| Hökümdar | |
| Doglan senesi | 1029 |
| Ölen senesi | 24-nji noýabr 1072 |
Gysgaça maglumat
Hökümdarlygy:
Doguldy: 20.01.1029.
Özünden öň: Çagry beg
Özünden soň: Mälik şa
Aýal(lar)y:
Çagalary: 1. Muizzeddin Mälikşa
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8. Arslan
9.
10.
11.
Atlary we lakamlary: Adududdöwle.
Lakamy: Ebu Şuja.
Dini ady: Muhammet.
Hakyky ady: Alp Arslan bin bin Mikaýyl bin bin Dükak
Kakasy: Çagry beg.
Dini: Yslam.
Ölümi: 15.12.1072. (43 ýaş) Merw.
Muhammet ibn Dawut (1029 - 1072), Seljuk Türkmenleriniň ikinji soltany, guran Seljugyň agtygy. Yslam dinine baglanandygy üçin Muhammet adyny aldy, harby üstünligi üçin bolsa oňa Alp Arslan lakamy dakyldy. «Alp Arslan» adynyň manysy «Gaýduwsyz Arslan» diýmek bolýar. Ol taryha öz adyny gaýduwsyzlygy, rehimligigi, gahrymançylygy we serdarlygy bilen ýazdyrandyr. 1071 ýylynda Anadoly topraklaryny basyp alypdyr. Anadoly türkleri Alp-Arslan bilen gelen türkmenlerdir.
Umumy maglumatlar
Alp Arslan (doguldy 20.01.1029-öldi15.12.1072) Beýik Seljukly döwletiniň ikinji soltany bolan türkmen hökümdarydyr. Alp Arslan Türkmenleriň Orta Aziýadan Anadola geçmekligini başladan ökde serkerde hökümdardyr. Hakyky ady Muhammet bolup, iň ýörgünli ady Alp Arslandyr. Beýik Seljukly döwletini guranlaryň biri bolan Çagry begiň ogly we Seljukly soltany Togrul begiň ýegenidir. Alp Arslan dogulan wagty hakynda maglumatlar her hili wariýant berýärler. Taryhçylaryň belleýşiçe 1029-1032-nji ýyllar aralygyny görkezýär. Ol kiçilikde ata münüp ok atmany öwrendi. Çagalyk ýyllarynda Daňdanakan söweşinde we ş.m. söweşlerde üstünlik gazanan Seljuklaryň ýeňilmezekdigine göz ýetirýär. Kakasynyň ölüminden soňra Horasandaky Seljukly hökümdarlygyny (häzirki G.o. Türkmenistan) dolandyrdy. Togrul beg 1063-nji ýylda ölende Seljukly hökümdarlygynda tagt ugryndaky söweşler başlandy. Ogly bolmadyk Togrul beg özüniň wesýetinde Çagry begiň ogullaryndan Süleýmanyň tagta geçmegini wesýet edipdir. Seljukly weziri Amidulmulk bu wesýeti ýerine getirdi we Reý şäherinde Süleýmany soltan diýip tagta çykardy. Soňra Çagry begiň uly ogly Alp-Arslan Arslan Ýabgunyň ogly Gutulmuş bilen käbir emir we şazadalar Süleýmanyň patyşalygyny hasap etmediler. Kazwin şäherinde Alp Arslanyň adyna hutba okaldy. Gutulmyşyň Reýiň gabadyna gelip şäheri gabady wezir Amidul-Mülk bolsa hökümdar Alp Arslandan kömek sorany üçin, hutbany onuň adyna okatdy. Gutulmuş bolsa Alp-Arslan bilen Damegan ýakynlaryndaky söweşde öldi. Alo Arslan Reý şäherinde Seljukly döwletiniň tagtyna çykdy. Soňra Amidul mülkiň ýerine Nyzamylmülki goýdy[1] Ilkinji ýörüşi Gruziýa (Gürjüstan) we gündogar Anadoly taraplara boldy. Bu ýötüşlerde ogly Mälikşany we weziri Nyzamylmülk dagylar hem bardy. Wizantiýanyň tabynlygyndaky Kars we Ana çenli ýörüşlerini dowam etdirip bu ýerleri eýeledi. Bu ýötüşleriň netijesinde Abbasy halyfy Kaim bi-Emrillä Alp Arslana «Ebu Feth» (Fatyhlaryň atasy) lakamyny berdi (1064) 1065-nji ýylyň soňlarynda Üstýurt we Mangyşlak taraplaryna ýörüş etdi. Etrapdaky Gypjaklar bilen Türkmenleri hemaýaty astyna aldy. Alp Arslan Seljuk begiň Jent şäherindäki mazarlygyna zyýarat edip, Merw şähere bardy. 1066-1067-nji ýyllarda Kerman mäligi bolan jigsi Kawurdyň gozgalaňy sebäpli Kermana tarap birnäçe esgerleri bilen gitdi. Kawurd beg baş goşunynyň birinji bölegi böwsülensoň gala yza tarap çekildi we bir ilçi ugradyp bagyşlanmagyny sorady. Soltan bu haýyşy kabul etdi we Kerman mäligi bolup ýerinde oturmagyna hem rugsat berdi. 1068-nji ýylda täzeden topalaň turuzan Kawurdyň üstüne täzeden goşun çekip gaýtdy. Emma öz goşunynda Kawyrdyň ýan-ýoldaşlarynyň boluo biljekdigini nazara alyp yza çekildi. Anadolyda bolsa Togrul beg tarapyndan ugrukdyrylan Türkmen çozuşlary dowam edýärdi. Emir Afşin 1067-nji ýylda Kaýseri eýeledi. Wizantiýa imperatory Roman Diogens IV Türkmenleri Anadolydan (Kiçi Aziýa) çykartmak üçin 1068-nji ýylda ýörüşe çykdy we Halap galasyna çenli ýörüşini dowam etdirdi. Emma Türkmenleri yza serpikdirip bilmese-de Amorium şäherini eýelemegi başardy. Imperator Roman ikinji sapar ýörüşe çykdy we bu gezek Ýewfrat derýasyna çenli hereket etdi. Seljukly akymy her tarapdan hereket edip Malatiýa çozdylar we Konýany eýelemekligiň küýüne düşdiler. Soltam Alp Arslan 1067-nji ýylda ikinji sapar Gürjüstana tarap ýörüşe çykdy. Gürjüstan patyşasy Bagrat IV Alanlar bilen birleşip musulman döwleti bolan Şeddadylar elindäki Errany eýeläp Genjäniň golaýyna çenli gelipdiler. Soltan Alp Arslan 1067-nji ýylda Errana gelende we Şeddady emiri Fazl bilen Şirwan emiri Ebul-Eswar oňa boýun bolanlaryndan soňra Gürjüstana girdi. Şekki taraplaryny basyp aldy IV. Bagrat bolsa Seljuklylar bilen bolan söweşde gaýtawul berip bilmän gaçdy. Soltan Gürjüstanyň her tarapyna basybalyjylaryny gönderip Tiflisi ele geçirdi. Soňra Bagrat ötünç sorap Alp Arslana tabyn boldy. Mekkäniň şereplisi Muhammet bin Ebi Haşim 1070-nji ýylda Alp Arslanyň huzuryna gelip, Mekkede hutbanyň Abbasy halyfyna we Seljukly soltanynyň adyna okalandygyny aýtdy. Soltan Alp Arslan Fatimiler döwletiniň weziri Nasr ed-Döwle bin Hamdanyň maslahaty bilen Fatimiler döwletini tozdurmak üçin Müsüre bir sapar ýörüş etdi. Soňra Wizantiýa çozup girdi. Soltan ilki bilen Malazgirt we Erjişi eýeledi. Diýarbekrdäki Süweýda (Siverek) we Tulhum ýaly birnäçe galalary yzly-yzyna basyp aldy. Soňra 1071-nji ýylda Wizantiýa häkimýetindäki Urfany gabady emma alyp bilmedi. Urfadan Halaba tarap hereket eden Soltan şäheri gabap Mirdasogullaryndan Mahmydyň elinden şäheriň açaryny kabul edip aldy we onuň özüniň günäsini bagyşlap ony öz wrzipesinde oturtdy. Şama tarap baran Soltan Alp Arslan Wizantiýa imperatory Roman Diogeniň uly goşun toplap musulman topraklaryna basypalyşa çykandygyny eşitdi. Şol sebäpden yza döndi. Iki goşun Malazgirt meýdançasynda garşylaşdy. Soltan Alp Arslanyň baştutanlygyndaky Seljukly goşuny Hilal söweş tilsimi (taktika) bilen söweşe girdi. Bu söweşde Alp Arslanyň bir esgeri Wizantiýa imperatory Roman Diogeni masgaraçylykly ýagdaýda ony Soltanyň garşysyna getirdi. Soltan Alp Arslan imperatory tussag etdi[2][3]. Soltan Alp Arslan günbatardaky Seljukly serhetlerini giňeldişi ýaly, gündogardaky Seljuk Türkmenleriniň hem topraklaryny giňeldýärdi. Soltan Alp Arslan bilen Garahanlylaryň arasynda düşünişmezlik ýüze çykdy we olara tarap Alp Arslan bir sapar ýörüşe çykdy. Ol Amyderýadan (Jeýhun) geçdi we ýörüşini togtatdy. Emma başyna gelen betbagtçylyk zerarly Garahanlylara tarap ýörüş edip bilmedi. Ýusup el-Horezmi atly gala serkerdesi Soltany hanjar bilen ýaralady.
Wizantiýa ýörüşi
1068-nji ýylda Wizantiýa imperiýasyna garşy söweş yglan edeninden soň soltan Alp Arslan Türkmenleri Malazgirt söweş meýdançasyna çenli geldi. 1071-nji ýylda Soltan Alp Arslan Malazgirt söweşinde Türkmen taryhynda uly ýeňiş gazandy. Alp Arslan Roman Diýogeni bagyşlady. Özüni hem ýyllyk salgyt bermegini talap edip ony ýurdyna goýberdi. Ýöne Roman Diýogen ýurdyna baranda onuň tagtynda Mikhail VII täze Wizantiýanyň imperatory bolup geçipdir. Roman Diýogen tagtyndan uzaklaşdyrylýar we özüni hem öldürýärler. Bu waka şeýle bolýar. Ony tutjak bolup kowalanlarynda Roman Diýogen gaçyp kiçeňiräk galada duşmanlary tarapyndan tutulýar. Gözlerini kör edip Konstantinopola getirýärler we şol ýerden Proti adasyna (Kynaly ada) sürgün edilýär. Gözleriniň körlügi zerarly agyr kesele ýolugyp şol ýerde ölýär[4] Şol sebäpden Malazgirt söweşiniň soňundaky salgyt boşa çykdy.
Ölümi
Alp Arslan, ýesir edip alan Garahanly gala serkerdesiniň gyzy Hankona öýlenipdir. Onuň kakasynyň ady Ýusup Horezmi bolupdyr. Ýusup Horezmi tussaglykdaka Alp Arslanyň gaharyny getirdip mertlerçe söweşe çykmagyny sorapdyr. Alp Arslan onuň eliniň çözülmegini we hanjar bermeklerini buýrupdyr. Wezir wekiller bu işiň howplydygyny düşündirseler-de Alp Arslan onuň elleriniň çözülip garpyşmagyny isläpdir. Onuň elleri çözülip eline hanjar beripdirler. Alp Arslan gaharyna onuň üstüne ylgap bir demde ýere ýazmakçy bolupdyr. Emma onuň aýagy çadyryň ýüpüne ilişip ýykylypdyr. Pursatdan peýdalanan ýesir Ýusup Horezmi onuň böwründen hanjary sanjypdyr. Şeýdip 1072-nji ýylda Alp Arslan şol ýarasyndan şehit bolup öldi. 2002-nji ýylyň Iýul aýyndan başlap tä 2008-nji ýyla çenli Awgust aýyna Alp Arslan aýy ady dakyldy. Muny Türkmenistanyň ilkinji prezidenti Saparmyrat Türkmenbaşy esaslandyrypdy. 2005-2006-njy ýyllarda Ýusup Halaçoglynyň baştutanlygynda Maryda (Merw) başlanan gazuw agtaryş işleri geçirlende Alp Arslanyň mazarynyň üstüni açdylar[5].
Çeşme
1. ^ Merçil, Erdoğan (2000). Müslüman türk devletleri tarihi . Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınevi. s. 52. ISBN 9751602319.
2. ^ Haldon, John (2001). The Byzantine wars : battles and campaigns of the Byzantine era . Temptus: Stroud. s. 180. ISBN 0752417959.
3. ^ Merçil, Erdoğan (2000). Müslüman türk devletleri tarihi . Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınevi. s. 51,52,53,54,55. ISBN 9751602319.
4. ^ the First Crusade, Steve Runciman, Cambridge University Press, 1992
5. ^ Sultan Alp Arslan'ın mezarının bulunuşu.
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Alp Arslan hakda maglumat, Alp Arslan näme? Alp Arslan näme diýmek?
Alp Arslan Beyik Seljukly dowletinin ikinji soltany bolan turkmen hokumdarydyr Muhammad Alp Arslan Turkmenlerin Orta Aziyadan Anadola gecmekligini basladan okde serkerde hokumdardyr Alp Arslan Hokumdar Doglan senesi 1029 Olen senesi 24 nji noyabr 1072Gysgaca maglumatHokumdarlygy Doguldy 20 01 1029 Ozunden on Cagry beg Ozunden son Malik sa Ayal lar y Cagalary 1 Muizzeddin Maliksa 2 3 4 5 6 7 8 Arslan 9 10 11 Atlary we lakamlary Adududdowle Lakamy Ebu Suja Dini ady Muhammet Hakyky ady Alp Arslan bin bin Mikayyl bin bin Dukak Kakasy Cagry beg Dini Yslam Olumi 15 12 1072 43 yas Merw Alp Arslan Muhammet ibn Dawut 1029 1072 Seljuk Turkmenlerinin ikinji soltany guran Seljugyn agtygy Yslam dinine baglanandygy ucin Muhammet adyny aldy harby ustunligi ucin bolsa ona Alp Arslan lakamy dakyldy Alp Arslan adynyn manysy Gayduwsyz Arslan diymek bolyar Ol taryha oz adyny gayduwsyzlygy rehimligigi gahrymancylygy we serdarlygy bilen yazdyrandyr 1071 yylynda Anadoly topraklaryny basyp alypdyr Anadoly turkleri Alp Arslan bilen gelen turkmenlerdir Umumy maglumatlarAlp Arslan doguldy 20 01 1029 oldi15 12 1072 Beyik Seljukly dowletinin ikinji soltany bolan turkmen hokumdarydyr Alp Arslan Turkmenlerin Orta Aziyadan Anadola gecmekligini basladan okde serkerde hokumdardyr Hakyky ady Muhammet bolup in yorgunli ady Alp Arslandyr Beyik Seljukly dowletini guranlaryn biri bolan Cagry begin ogly we Seljukly soltany Togrul begin yegenidir Alp Arslan dogulan wagty hakynda maglumatlar her hili wariyant beryarler Taryhcylaryn belleysice 1029 1032 nji yyllar aralygyny gorkezyar Ol kicilikde ata munup ok atmany owrendi Cagalyk yyllarynda Dandanakan sowesinde we s m soweslerde ustunlik gazanan Seljuklaryn yenilmezekdigine goz yetiryar Kakasynyn oluminden sonra Horasandaky Seljukly hokumdarlygyny hazirki G o Turkmenistan dolandyrdy Togrul beg 1063 nji yylda olende Seljukly hokumdarlygynda tagt ugryndaky sowesler baslandy Ogly bolmadyk Togrul beg ozunin wesyetinde Cagry begin ogullaryndan Suleymanyn tagta gecmegini wesyet edipdir Seljukly weziri Amidulmulk bu wesyeti yerine getirdi we Rey saherinde Suleymany soltan diyip tagta cykardy Sonra Cagry begin uly ogly Alp Arslan Arslan Yabgunyn ogly Gutulmus bilen kabir emir we sazadalar Suleymanyn patysalygyny hasap etmediler Kazwin saherinde Alp Arslanyn adyna hutba okaldy Gutulmysyn Reyin gabadyna gelip saheri gabady wezir Amidul Mulk bolsa hokumdar Alp Arslandan komek sorany ucin hutbany onun adyna okatdy Gutulmus bolsa Alp Arslan bilen Damegan yakynlaryndaky sowesde oldi Alo Arslan Rey saherinde Seljukly dowletinin tagtyna cykdy Sonra Amidul mulkin yerine Nyzamylmulki goydy 1 Ilkinji yorusi Gruziya Gurjustan we gundogar Anadoly taraplara boldy Bu yotuslerde ogly Maliksany we weziri Nyzamylmulk dagylar hem bardy Wizantiyanyn tabynlygyndaky Kars we Ana cenli yoruslerini dowam etdirip bu yerleri eyeledi Bu yotuslerin netijesinde Abbasy halyfy Kaim bi Emrilla Alp Arslana Ebu Feth Fatyhlaryn atasy lakamyny berdi 1064 1065 nji yylyn sonlarynda Ustyurt we Mangyslak taraplaryna yorus etdi Etrapdaky Gypjaklar bilen Turkmenleri hemayaty astyna aldy Alp Arslan Seljuk begin Jent saherindaki mazarlygyna zyyarat edip Merw sahere bardy 1066 1067 nji yyllarda Kerman maligi bolan jigsi Kawurdyn gozgalany sebapli Kermana tarap birnace esgerleri bilen gitdi Kawurd beg bas gosunynyn birinji bolegi bowsulenson gala yza tarap cekildi we bir ilci ugradyp bagyslanmagyny sorady Soltan bu hayysy kabul etdi we Kerman maligi bolup yerinde oturmagyna hem rugsat berdi 1068 nji yylda tazeden topalan turuzan Kawurdyn ustune tazeden gosun cekip gaytdy Emma oz gosunynda Kawyrdyn yan yoldaslarynyn boluo biljekdigini nazara alyp yza cekildi Anadolyda bolsa Togrul beg tarapyndan ugrukdyrylan Turkmen cozuslary dowam edyardi Emir Afsin 1067 nji yylda Kayseri eyeledi Wizantiya imperatory Roman Diogens IV Turkmenleri Anadolydan Kici Aziya cykartmak ucin 1068 nji yylda yoruse cykdy we Halap galasyna cenli yorusini dowam etdirdi Emma Turkmenleri yza serpikdirip bilmese de Amorium saherini eyelemegi basardy Imperator Roman ikinji sapar yoruse cykdy we bu gezek Yewfrat deryasyna cenli hereket etdi Seljukly akymy her tarapdan hereket edip Malatiya cozdylar we Konyany eyelemekligin kuyune dusdiler Soltam Alp Arslan 1067 nji yylda ikinji sapar Gurjustana tarap yoruse cykdy Gurjustan patysasy Bagrat IV Alanlar bilen birlesip musulman dowleti bolan Seddadylar elindaki Errany eyelap Genjanin golayyna cenli gelipdiler Soltan Alp Arslan 1067 nji yylda Errana gelende we Seddady emiri Fazl bilen Sirwan emiri Ebul Eswar ona boyun bolanlaryndan sonra Gurjustana girdi Sekki taraplaryny basyp aldy IV Bagrat bolsa Seljuklylar bilen bolan sowesde gaytawul berip bilman gacdy Soltan Gurjustanyn her tarapyna basybalyjylaryny gonderip Tiflisi ele gecirdi Sonra Bagrat otunc sorap Alp Arslana tabyn boldy Mekkanin sereplisi Muhammet bin Ebi Hasim 1070 nji yylda Alp Arslanyn huzuryna gelip Mekkede hutbanyn Abbasy halyfyna we Seljukly soltanynyn adyna okalandygyny aytdy Soltan Alp Arslan Fatimiler dowletinin weziri Nasr ed Dowle bin Hamdanyn maslahaty bilen Fatimiler dowletini tozdurmak ucin Musure bir sapar yorus etdi Sonra Wizantiya cozup girdi Soltan ilki bilen Malazgirt we Erjisi eyeledi Diyarbekrdaki Suweyda Siverek we Tulhum yaly birnace galalary yzly yzyna basyp aldy Sonra 1071 nji yylda Wizantiya hakimyetindaki Urfany gabady emma alyp bilmedi Urfadan Halaba tarap hereket eden Soltan saheri gabap Mirdasogullaryndan Mahmydyn elinden saherin acaryny kabul edip aldy we onun ozunin gunasini bagyslap ony oz wrzipesinde oturtdy Sama tarap baran Soltan Alp Arslan Wizantiya imperatory Roman Diogenin uly gosun toplap musulman topraklaryna basypalysa cykandygyny esitdi Sol sebapden yza dondi Iki gosun Malazgirt meydancasynda garsylasdy Soltan Alp Arslanyn bastutanlygyndaky Seljukly gosuny Hilal sowes tilsimi taktika bilen sowese girdi Bu sowesde Alp Arslanyn bir esgeri Wizantiya imperatory Roman Diogeni masgaracylykly yagdayda ony Soltanyn garsysyna getirdi Soltan Alp Arslan imperatory tussag etdi 2 3 Soltan Alp Arslan gunbatardaky Seljukly serhetlerini gineldisi yaly gundogardaky Seljuk Turkmenlerinin hem topraklaryny gineldyardi Soltan Alp Arslan bilen Garahanlylaryn arasynda dusunismezlik yuze cykdy we olara tarap Alp Arslan bir sapar yoruse cykdy Ol Amyderyadan Jeyhun gecdi we yorusini togtatdy Emma basyna gelen betbagtcylyk zerarly Garahanlylara tarap yorus edip bilmedi Yusup el Horezmi atly gala serkerdesi Soltany hanjar bilen yaralady Wizantiya yorusi1068 nji yylda Wizantiya imperiyasyna garsy sowes yglan edeninden son soltan Alp Arslan Turkmenleri Malazgirt sowes meydancasyna cenli geldi 1071 nji yylda Soltan Alp Arslan Malazgirt sowesinde Turkmen taryhynda uly yenis gazandy Alp Arslan Roman Diyogeni bagyslady Ozuni hem yyllyk salgyt bermegini talap edip ony yurdyna goyberdi Yone Roman Diyogen yurdyna baranda onun tagtynda Mikhail VII taze Wizantiyanyn imperatory bolup gecipdir Roman Diyogen tagtyndan uzaklasdyrylyar we ozuni hem olduryarler Bu waka seyle bolyar Ony tutjak bolup kowalanlarynda Roman Diyogen gacyp kicenirak galada dusmanlary tarapyndan tutulyar Gozlerini kor edip Konstantinopola getiryarler we sol yerden Proti adasyna Kynaly ada surgun edilyar Gozlerinin korlugi zerarly agyr kesele yolugyp sol yerde olyar 4 Sol sebapden Malazgirt sowesinin sonundaky salgyt bosa cykdy OlumiAlp Arslan yesir edip alan Garahanly gala serkerdesinin gyzy Hankona oylenipdir Onun kakasynyn ady Yusup Horezmi bolupdyr Yusup Horezmi tussaglykdaka Alp Arslanyn gaharyny getirdip mertlerce sowese cykmagyny sorapdyr Alp Arslan onun elinin cozulmegini we hanjar bermeklerini buyrupdyr Wezir wekiller bu isin howplydygyny dusundirseler de Alp Arslan onun ellerinin cozulip garpysmagyny islapdir Onun elleri cozulip eline hanjar beripdirler Alp Arslan gaharyna onun ustune ylgap bir demde yere yazmakcy bolupdyr Emma onun ayagy cadyryn yupune ilisip yykylypdyr Pursatdan peydalanan yesir Yusup Horezmi onun bowrunden hanjary sanjypdyr Seydip 1072 nji yylda Alp Arslan sol yarasyndan sehit bolup oldi 2002 nji yylyn Iyul ayyndan baslap ta 2008 nji yyla cenli Awgust ayyna Alp Arslan ayy ady dakyldy Muny Turkmenistanyn ilkinji prezidenti Saparmyrat Turkmenbasy esaslandyrypdy 2005 2006 njy yyllarda Yusup Halacoglynyn bastutanlygynda Maryda Merw baslanan gazuw agtarys isleri gecirlende Alp Arslanyn mazarynyn ustuni acdylar 5 Cesme1 Mercil Erdogan 2000 Musluman turk devletleri tarihi Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinevi s 52 ISBN 9751602319 2 Haldon John 2001 The Byzantine wars battles and campaigns of the Byzantine era Temptus Stroud s 180 ISBN 0752417959 3 Mercil Erdogan 2000 Musluman turk devletleri tarihi Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinevi s 51 52 53 54 55 ISBN 9751602319 4 the First Crusade Steve Runciman Cambridge University Press 1992 5 Sultan Alp Arslan in mezarinin bulunusu