Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Ata Salyh 1908 1964 ýý Bütin ömrüni Watany wasp etmeklige il gününe guwanmaklyga bagyş edip many mazmuna ýugrulan ajaýyp
Ata Salyh
Ata Salyh (1908-1964 ýý.)
Bütin ömrüni Watany wasp etmeklige, il-gününe guwanmaklyga bagyş edip, many-mazmuna ýugrulan ajaýyp eserlerini halkyna miras galdyran, Türkmenistanyň halk şahyry, ussat halypamyz Ata Salyh, uly hormat bilen ýatlanylmaga mynasypdyr. Ata Salyh ogly 1908-nji ýylyň maý aýynyň 15-ine (ozalky köne ady Zakaspiý oblastynyň Merw uzediniň, Murgap raýonynyň gadymy Şordepe obasynda dünýä inýär). Mary welaýatynyň, Murgap etrabynyň, Şordepe obasynda dünýä inýär. Ata Salyh maşgalasynda on doganyň ikinjisi bolup, olar: Mukymgylyç, (Nyýazgylyç-Ata Salyh), Sarybibi, Guba, Bibigözel, Gurbanbibi, Miwe, (Ýazmuhammet-Mommat Salyh), Orazmeňli hem-de (Muhammetsalyh-Kaka Salyhdyr).
Ata Salyhyň kakasynyň adyna Salyh molla diýerler eken, ol hem öz döwründe, obanyň iň bir sylagly adamlarnyň biri bolupdyr. Salyh Mämmetöwez ogly Buhara medresesinde okap sowat alyp gelenden soňra, ömrüniň ahyryna çenli oba metjidinde oglanlara tälim-terbiýe beripdir. Ol 1886-1925-nji ýyllar aralygynda ýaşap geçipdir.
Ata Salyhyň ejesine Ogulsabyr eje diýerler eken, ol hem öz döwrüniň ussat halyçy zenany bolupdyr. Mundan başga-da Ogulsabyr eje öziň ýiti zehinliligi bilen tapawutlanypdyr. Onuň ýatdan bilýän ençeme ertekilerdir-rowaýatlary, kän-kän dessanlary, nakyllardyr-matallary belki-de öz eziz perzendiniň aňyna siňmegi netijesinde, körpeje Ata Salyhyň, kiçilikden şahyr bolmagynyň asyl säbäpkäri bolsa gerek. Ata Salyhyň hakyky ady Ata däl-de, Nyýazgylyç Salyh ogly bolup, bu at oňa öz garry atasy, kakasy Salyhyň atasy, Nyýazgylyç bagşynyň ady dakylanydyr. Şol sebäpdenem ýaşajyk Nyýazgylyja, “atam-atam” diýilip, Ata ady ýörgünli bolup galypdyr. Şondan soňam şahyryň il içinde has ýörgünli ady, Nyýazgylyç däl-de Ata, diýilip tutulypdyr.
Ata Salyhyň ady dakylan, Nyýazgylyç bagşy hem öz döwrüniň ussat bagşysy bolup, ol, Gowşut hanyň ýakyn dosty, iň bir hormatlaýan egindeşleriniň biri bolupdyr. Belli mirasgär, filalogiýa ylymlarynyň kandidaty Ümür Esenowyň, ýatlamalarynda: “Gowşut han nirä gitse-de, Nyýazgylyç bagşyny hem ýanyndan goýmaz ekeni...” diýen ýaly, ýa-da bolmasa: “Marydaky Ýolbarsly çaýhanada, gyzgalaňly küşt oýnunda han utuldy: “Ýykylyan göreşden doýmaz”diýilşi ýaly han ýene-de, bagşy dosty Nyýazgylyç bilen, küşt oýnuny dowam etdirdi...” diýen ýaly maglumatlar bellenilip geçilýär. Görip otursak, zehinli şahyr Ata Salyha, bihal adamyň ady dakylman ekeni.
“Öň akan ýerinden, akarmyş aryk” diýlişi ýaly, çyn zehin şahyryň körlügine garamazdan, ömürlere-ömürlik galdyran ençeme gözlüleriň hem başarmajak, ussatlyk ukyby belki-de oňa, öz pederlerinden geçendir. Ýene bir özüne çekiji sorag, Ata Salyh çyndanam kör bolupdyrmy?! Käbir edebiýat sahypalarynda Ata Salyh üç ýaşlarynda, şol döwürler ýoň bolan, mama keseline uçurap kör bolupdyr diýlip, maglumat berilýär. Onda ol ýaşlygyndan kör bolan bolsa, hiç hili hat-sowady görmedik bolsa, nädip goşgy ýazypdyr, oň syry nämede?!
Hakykatdan-da ýaşajyk Ata, ýaňy üç ýaşlarynda mama keseline uçuraýar, hem-de görmek ukyby peselýär, ýöne ol düýbünden kör bolmandyr. Men bu barada şahyryň has ýakyn garyndaşlaryndan, öň hiç ýerde gabat gelmeýän maglumatlary ýazyp aldym. Şahyryň özünden kiçi inisi, ýagny Beýik Watançylyk uruşyna gitmezden ozal ylymy kätibi bolan, Ata Salyhyň ençeme goşgudyr, döredijilik eserlerini, kagyza geçirip beren, häzirki wagtda merhum, Mommat Salyhyň uly gyzy, häzirki wagtda, hormatly dynç alyşda Aýnabat ejäň, öz kakasy Mommat Salyhdan Ata Salyh barada, eşidenlerini ýatlap:
̶ Ata Salyh ýagny doly derejede kör bolmandyr, ol 21 ýaşlaryna çenli 1-1,5 metr gözýetimindäki adamlary saýgaryp bilipdir. Onuň ýeke özi golaý ara, töwerekdäki goňşularyna gidip bilipdir, işigindäki ýorunja pelden mallaryna ot ýygyp bilipdir, üzüm joýasynyň gyralaryna, mekke dänelerini ekipdir, garaz görüjilik ukybynyň pesdigine garamazdan şahyr, zähmetsöýer, işeňňir, tutanýerli adam bolupdyr ̶ diýip, şahyr hakynda gyzykly gürrüňleri berdi.
Indi biz şahyryň döredijik dünýäsine gadam basan, ilkinji ýyllaryna has ünsi çekeliň, entäk hat-sowady görmedik, ýagty dünýäniň barlyklaryny zordan saýgarýan, ýaş zehiniň eýýäm 1918-nji ýyllarda, ýaňy on ýaşlarynda wagty, dörtleme görnüşindäki onlarça goşgulary döredipdir, ol goşgularyň şu günlermize ýetenleri hem bar, olardan: “Dogramadan doýulmady ýaranlar”, “Betpäl barjamly”, “Gitdim Arkaç iline”, “Myhman almadyň”, “Üýrek itiň eýesi”, “Ýaranlar”, “Bäherdenden salam obam Şordepä” ýaly goşgulardyr. Il içinde täze badalgaly, döredijiligi bilen halk köpçüligini özüne çekip başaran, ýaş şahyr soňa baka has giňişleýin many-mazmunly, özüne çekiji äheňli goşgulary döredip, il-günüň uly hormatyna, at-abyraýyna eýe bolýar. Ata Salyhyň ilkinji goşgulary 1928-nji ýylda metbugatda çap edilip ugraýar. Şeýlelik bilenem watansöýjülik, ilhalarlyk pikirleri öňe sürýän, biheppe-ýalta, mugthor adamlary tankytlaýan, şygyrlary bilen, janypkeş halal daýhanlaryň hem-de okajylar köpçüliginiň söýgüsine eýe bolan ýaş şahyr, uly meşhurlyga ýetip ugraýar. Şahyryň halk dilene düşünikli, sözleri ýeňil hem-de täsirli, many-mazmun taýdan özüne çekiji, çalt aňyňa ornaşýan, hiç kimiňkä meňzemeýän döredüjiligi, onuň aýratyn ukuplarynyň biridir.
Mundan başga-da Ata Salyh, türkmen edebiýatynda ilkinji basnýa žanrynyň binýadynyň düýbüni tutujy ussat halypadyr, onuň: “Ýolbars bilen tilki”, “Şagal bilen horaz”, “Kädiniň gülküsi” ýaly halkyň kalbyna siňen ençeme, many alarlyk basnýalary bar. Ussat şahyr bu basnýalarda, halk köpçüliginiň umumy adamzat häsiýetlerini, haýwanlaryň we tebigy barlyklaryň üsti bilen çeper janlandyryp, allaw-hileden, mekirlikdir, ulumsylykdan elmydamama kiçi göwünligiň, halallygyň hem-de dogruçyllygyň üstün çykýandygny aýdyň beýan edipdir. Ussat halypanyň köpugurly döredijiligi, diňe bir goşgudyr-basnýalardan ybarat bolman, ol ençeme ertekidir, şorta sözleri hem döredipdir we şol sanda arhiw hazynasynda saklanyp galan, halk döredijiliginiň bir ugry bolan, zenanlar üçin niýetläp lälelerdir-hüwdüleri hem döredipdir. Şahyryň aýdyma öwürlen, onlarça goşgulary hem bar, olardan: “Bizde bar”, “Üstünlikden-üstünlige”, “Gözel ýurdym Türkmenistan”, “Eşidiň menden”, “Biziň ýerlerde”, “Batyrlarym”, “Dostuma hat”, “Baldan şirin sözlim”, “Bagtly gözel sen”, “Öz ilimiň şahyry men” ýaly aýdymlary häzirki günlerde-de, mirasyň hazynasynda, milli gymmatlyk hökmünde saklanyp gelýär.
Ata Salyh diňe bir türkmen edebiýatynda däl-de, eýsem täsirli döredijiligi bilen, doganlyk halklaryň edebiýatynda-da uly meşhurlyga eýe bolan şahyrdyr. Ata Salyhyň döreden eçeme eserlerini doganlyk halklaryň dillerine terjime eden, Aleksandr Aborskiýniň hyzmatlary esasynda şahyryň döredijiligi, doganlyk halklarnyňam has-da gyzgyn söýgüsine mynasyp bolýar. Şondan soňra Ata Salyha 1934-nji ýylda M. Gorkiýniň, A. S. Şerbakowyň goly çekilen, №1628-belgili SSSR-iň Ýazyjylar soýuzynyň agzalygnyň şahadatnamasy gowşurylýar. Özüne bildirilen şeýle uly hormatdan soňra Ata Salyh has-da ruhlanyp, halkyň kalbyna we ruhyna ýakyn, şygyrlardyr, eserleri döretmegini dowam etdirýär.
Şeýlelikde, watansöýüjiligiň, päk zähmetiň tarypyny şygra salyp salyp, öwüt-ündew bolup, halkyň kalbynda orun alan ussada, döreden ençeme eserlerini nazarda tutup, oňa 1938-nji ýylda (“TSSR-iň at gzanan şahyry”) “Türkmenistanyň at gazanan şahyry” diýen hormatly ady, soňra yzy süre, 1939-njy ýylda (“TSSR-iň halk şahyry”) “Türkmenistanyň halk şahyry” diýen hormatly atlary dakylýar hem-de “Zähmet Gyzyl Baýdak” ordeni bilen sylaglanýar. Ýene-de möhüm bellemeli zatlarmyzyň biri, halypa şahyr bu hormatly ady, ýurdumyzda ilkinji alanlaryň biridir.
Watansöýji, ömür örkini şu topragyň barlyklaryndan, milli ruhundan üzňeleşdirmedik ussat şahyryň, ata-Watanyň bagtynyň, azatlygynyň bar zatdan ilerde tutup, şygyrlarynyň üsti bilen watançylyk ruhunda terbiýeleýji döredijiligi, gözöňünde tutulyp 1947-nji ýylda “Gyzyl Ýyldyz” ordeni bilen sylaglanylýar. Ýene-de halypa şahyra 1958-nji ýylda 50 ýaş ýubileý toýy mynasybetli 1957-nji ýylda öndürilen “Pobeda” ýeňil ulagy sowgat berilýär. Ussadyň bütin ömründe serpaýlanan sylaglarydyr, sowgatlary öz edebi-memurial muzeýinde aýalyp saklanylýar.
Şahyr edebiýat älemine özboluşly döredijilik ukyby bilen, ömrüniň ahyrky günlerine çenli, saldamly goşantlaryny goşýar. Ata Salyh ogly 1964-nji ýylyň dekabr aýynyň 26-syna, aşgazan keselinden ejir çekip aradan çykýar. Onuň körlügine garamazdan, özgelerden tapawutlanýan döredüjilikli ömür ýoly, şahyryň özi aradan çykansoňam, oňa täzeçe ömür berdi. Halypa şahyr Ata Salyh barada, diňe bir türkmen edebiýatynyň däl-de eýsem, dünýä edebiýatynyň meşhur halk ýazyjy-şahyrlary tarapyndan, şahyryň gaýtalanmajak beýik ömür ýoly barada, ençeme kitaplardyr, goşgular, uly göwrümli makalalar ýazyldy.
Ýene-de has möhüm bellemeli zatlarmyzyň biri hem, bize ähli ulgamda ýol ýörelge, halypa bolup duran alym, şahyr Arkadagymyzyň, türkmen halkyna peşgeş beren, paýhasa ýugurlan, türkmeniň milli medenýetine we sungatyna uly goşant goşan ussat halypalaryň, sungat ýolunda bitiren ullakan işleri barada ýazan, “Parahatçylyk sazy, dostluk, doganlyk sazy” atly kitabynyň 149-150-nji sahypalarynda hem Türkmenistanyň halk şahyry Ata Salyh barada iki ýerde belläp geçýär. Hormatly Arkadagymyzyň, döredijilik eserlerinde belent ady, sungat ýolunda bitiren ömür ýoly orun tapan bolsa, onda Ata Salyh şahyr, hakykatdan hem edebiýat äleminiň öçmejek ýyldyzydyr.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe, Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde, ýaşap geçen ussat halypalarmyzyň atlary ebedileşdirilip, Türkmenistanyň halyh şahyry Ata Salyhyň ady paýtagtymyz Aşgabat şäheriniň hem-de, welaýat, etrap merkezleriniň köçelerine, oba geňeşliklerine dakyldy. Halypa şahyry hormatlap, şahyr aradan çykandan soňra, Mary welaýatynyň Murgap etrabynyň Şordepe geňeşliginde, Ata Salyhyň edebi-memurial muzeýi döredildi. Ol mezeýde şahyryň bütün ömründe döreden eserleridir, ulanan esbaplary milli gymmatlyk hökmünde aýalyp saklanylýar we halka hyzmat edýär.
Halypa şahyryň gaýtalanmajak döredijilikli ömür ýoly, türkmen edebiýatynyň baharynyň bir aýy mysaly. Ussadyň döreden eserleri şol baharyň güllän daragtlary ýaly bolup, şygyra teşne kalplary bezeýär. Ynsan ogly päk ýüreginden näçe gözellikleri döretse ol, ony ölmez-ýitmezlik serpaýy bilen serpaýlaýar. Şol serpaýa mynasyp bolan, meşhur Ata Salyh şahyryň bitiren hyzmatlaryna, bu ýazanja zatlam juda ýöntem gelýär. Halypa hakynda näçe gowy zatlary ýazdygyňça az. Çünki ol, ajaýyp şygyrlary bilen ähli adamlary, ölmez-ýitmezlige alyp barýan baýdak göterjidir.
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Ata Salyh hakda maglumat, Ata Salyh näme? Ata Salyh näme diýmek?
Ata Salyh 1908 1964 yy Butin omruni Watany wasp etmeklige il gunune guwanmaklyga bagys edip many mazmuna yugrulan ajayyp eserlerini halkyna miras galdyran Turkmenistanyn halk sahyry ussat halypamyz Ata Salyh uly hormat bilen yatlanylmaga mynasypdyr Ata Salyh ogly 1908 nji yylyn may ayynyn 15 ine ozalky kone ady Zakaspiy oblastynyn Merw uzedinin Murgap rayonynyn gadymy Sordepe obasynda dunya inyar Mary welayatynyn Murgap etrabynyn Sordepe obasynda dunya inyar Ata Salyh masgalasynda on doganyn ikinjisi bolup olar Mukymgylyc Nyyazgylyc Ata Salyh Sarybibi Guba Bibigozel Gurbanbibi Miwe Yazmuhammet Mommat Salyh Orazmenli hem de Muhammetsalyh Kaka Salyhdyr Ata Salyhyn kakasynyn adyna Salyh molla diyerler eken ol hem oz dowrunde obanyn in bir sylagly adamlarnyn biri bolupdyr Salyh Mammetowez ogly Buhara medresesinde okap sowat alyp gelenden sonra omrunin ahyryna cenli oba metjidinde oglanlara talim terbiye beripdir Ol 1886 1925 nji yyllar aralygynda yasap gecipdir Ata Salyhyn ejesine Ogulsabyr eje diyerler eken ol hem oz dowrunin ussat halycy zenany bolupdyr Mundan basga da Ogulsabyr eje ozin yiti zehinliligi bilen tapawutlanypdyr Onun yatdan bilyan enceme ertekilerdir rowayatlary kan kan dessanlary nakyllardyr matallary belki de oz eziz perzendinin anyna sinmegi netijesinde korpeje Ata Salyhyn kicilikden sahyr bolmagynyn asyl sabapkari bolsa gerek Ata Salyhyn hakyky ady Ata dal de Nyyazgylyc Salyh ogly bolup bu at ona oz garry atasy kakasy Salyhyn atasy Nyyazgylyc bagsynyn ady dakylanydyr Sol sebapdenem yasajyk Nyyazgylyja atam atam diyilip Ata ady yorgunli bolup galypdyr Sondan sonam sahyryn il icinde has yorgunli ady Nyyazgylyc dal de Ata diyilip tutulypdyr Ata Salyhyn ady dakylan Nyyazgylyc bagsy hem oz dowrunin ussat bagsysy bolup ol Gowsut hanyn yakyn dosty in bir hormatlayan egindeslerinin biri bolupdyr Belli mirasgar filalogiya ylymlarynyn kandidaty Umur Esenowyn yatlamalarynda Gowsut han nira gitse de Nyyazgylyc bagsyny hem yanyndan goymaz ekeni diyen yaly ya da bolmasa Marydaky Yolbarsly cayhanada gyzgalanly kust oynunda han utuldy Yykylyan goresden doymaz diyilsi yaly han yene de bagsy dosty Nyyazgylyc bilen kust oynuny dowam etdirdi diyen yaly maglumatlar bellenilip gecilyar Gorip otursak zehinli sahyr Ata Salyha bihal adamyn ady dakylman ekeni On akan yerinden akarmys aryk diylisi yaly cyn zehin sahyryn korlugine garamazdan omurlere omurlik galdyran enceme gozlulerin hem basarmajak ussatlyk ukyby belki de ona oz pederlerinden gecendir Yene bir ozune cekiji sorag Ata Salyh cyndanam kor bolupdyrmy Kabir edebiyat sahypalarynda Ata Salyh uc yaslarynda sol dowurler yon bolan mama keseline ucurap kor bolupdyr diylip maglumat berilyar Onda ol yaslygyndan kor bolan bolsa hic hili hat sowady gormedik bolsa nadip gosgy yazypdyr on syry namede Hakykatdan da yasajyk Ata yany uc yaslarynda mama keseline ucurayar hem de gormek ukyby peselyar yone ol duybunden kor bolmandyr Men bu barada sahyryn has yakyn garyndaslaryndan on hic yerde gabat gelmeyan maglumatlary yazyp aldym Sahyryn ozunden kici inisi yagny Beyik Watancylyk urusyna gitmezden ozal ylymy katibi bolan Ata Salyhyn enceme gosgudyr doredijilik eserlerini kagyza gecirip beren hazirki wagtda merhum Mommat Salyhyn uly gyzy hazirki wagtda hormatly dync alysda Aynabat ejan oz kakasy Mommat Salyhdan Ata Salyh barada esidenlerini yatlap Ata Salyh yagny doly derejede kor bolmandyr ol 21 yaslaryna cenli 1 1 5 metr gozyetimindaki adamlary saygaryp bilipdir Onun yeke ozi golay ara towerekdaki gonsularyna gidip bilipdir isigindaki yorunja pelden mallaryna ot yygyp bilipdir uzum joyasynyn gyralaryna mekke danelerini ekipdir garaz gorujilik ukybynyn pesdigine garamazdan sahyr zahmetsoyer isennir tutanyerli adam bolupdyr diyip sahyr hakynda gyzykly gurrunleri berdi Indi biz sahyryn doredijik dunyasine gadam basan ilkinji yyllaryna has unsi cekelin entak hat sowady gormedik yagty dunyanin barlyklaryny zordan saygaryan yas zehinin eyyam 1918 nji yyllarda yany on yaslarynda wagty dortleme gornusindaki onlarca gosgulary doredipdir ol gosgularyn su gunlermize yetenleri hem bar olardan Dogramadan doyulmady yaranlar Betpal barjamly Gitdim Arkac iline Myhman almadyn Uyrek itin eyesi Yaranlar Baherdenden salam obam Sordepa yaly gosgulardyr Il icinde taze badalgaly doredijiligi bilen halk kopculigini ozune cekip basaran yas sahyr sona baka has ginisleyin many mazmunly ozune cekiji ahenli gosgulary doredip il gunun uly hormatyna at abyrayyna eye bolyar Ata Salyhyn ilkinji gosgulary 1928 nji yylda metbugatda cap edilip ugrayar Seylelik bilenem watansoyjulik ilhalarlyk pikirleri one suryan biheppe yalta mugthor adamlary tankytlayan sygyrlary bilen janypkes halal dayhanlaryn hem de okajylar kopculiginin soygusine eye bolan yas sahyr uly meshurlyga yetip ugrayar Sahyryn halk dilene dusunikli sozleri yenil hem de tasirli many mazmun taydan ozune cekiji calt anyna ornasyan hic kiminka menzemeyan doredujiligi onun ayratyn ukuplarynyn biridir Mundan basga da Ata Salyh turkmen edebiyatynda ilkinji basnya zanrynyn binyadynyn duybuni tutujy ussat halypadyr onun Yolbars bilen tilki Sagal bilen horaz Kadinin gulkusi yaly halkyn kalbyna sinen enceme many alarlyk basnyalary bar Ussat sahyr bu basnyalarda halk kopculiginin umumy adamzat hasiyetlerini haywanlaryn we tebigy barlyklaryn usti bilen ceper janlandyryp allaw hileden mekirlikdir ulumsylykdan elmydamama kici gowunligin halallygyn hem de dogrucyllygyn ustun cykyandygny aydyn beyan edipdir Ussat halypanyn kopugurly doredijiligi dine bir gosgudyr basnyalardan ybarat bolman ol enceme ertekidir sorta sozleri hem doredipdir we sol sanda arhiw hazynasynda saklanyp galan halk doredijiliginin bir ugry bolan zenanlar ucin niyetlap lalelerdir huwduleri hem doredipdir Sahyryn aydyma owurlen onlarca gosgulary hem bar olardan Bizde bar Ustunlikden ustunlige Gozel yurdym Turkmenistan Esidin menden Bizin yerlerde Batyrlarym Dostuma hat Baldan sirin sozlim Bagtly gozel sen Oz ilimin sahyry men yaly aydymlary hazirki gunlerde de mirasyn hazynasynda milli gymmatlyk hokmunde saklanyp gelyar Ata Salyh dine bir turkmen edebiyatynda dal de eysem tasirli doredijiligi bilen doganlyk halklaryn edebiyatynda da uly meshurlyga eye bolan sahyrdyr Ata Salyhyn doreden eceme eserlerini doganlyk halklaryn dillerine terjime eden Aleksandr Aborskiynin hyzmatlary esasynda sahyryn doredijiligi doganlyk halklarnynam has da gyzgyn soygusine mynasyp bolyar Sondan sonra Ata Salyha 1934 nji yylda M Gorkiynin A S Serbakowyn goly cekilen 1628 belgili SSSR in Yazyjylar soyuzynyn agzalygnyn sahadatnamasy gowsurylyar Ozune bildirilen seyle uly hormatdan sonra Ata Salyh has da ruhlanyp halkyn kalbyna we ruhyna yakyn sygyrlardyr eserleri doretmegini dowam etdiryar Seylelikde watansoyujiligin pak zahmetin tarypyny sygra salyp salyp owut undew bolup halkyn kalbynda orun alan ussada doreden enceme eserlerini nazarda tutup ona 1938 nji yylda TSSR in at gzanan sahyry Turkmenistanyn at gazanan sahyry diyen hormatly ady sonra yzy sure 1939 njy yylda TSSR in halk sahyry Turkmenistanyn halk sahyry diyen hormatly atlary dakylyar hem de Zahmet Gyzyl Baydak ordeni bilen sylaglanyar Yene de mohum bellemeli zatlarmyzyn biri halypa sahyr bu hormatly ady yurdumyzda ilkinji alanlaryn biridir Watansoyji omur orkini su topragyn barlyklaryndan milli ruhundan uznelesdirmedik ussat sahyryn ata Watanyn bagtynyn azatlygynyn bar zatdan ilerde tutup sygyrlarynyn usti bilen watancylyk ruhunda terbiyeleyji doredijiligi gozonunde tutulyp 1947 nji yylda Gyzyl Yyldyz ordeni bilen sylaglanylyar Yene de halypa sahyra 1958 nji yylda 50 yas yubiley toyy mynasybetli 1957 nji yylda ondurilen Pobeda yenil ulagy sowgat berilyar Ussadyn butin omrunde serpaylanan sylaglarydyr sowgatlary oz edebi memurial muzeyinde ayalyp saklanylyar Sahyr edebiyat alemine ozbolusly doredijilik ukyby bilen omrunin ahyrky gunlerine cenli saldamly gosantlaryny gosyar Ata Salyh ogly 1964 nji yylyn dekabr ayynyn 26 syna asgazan keselinden ejir cekip aradan cykyar Onun korlugine garamazdan ozgelerden tapawutlanyan doredujilikli omur yoly sahyryn ozi aradan cykansonam ona tazece omur berdi Halypa sahyr Ata Salyh barada dine bir turkmen edebiyatynyn dal de eysem dunya edebiyatynyn meshur halk yazyjy sahyrlary tarapyndan sahyryn gaytalanmajak beyik omur yoly barada enceme kitaplardyr gosgular uly gowrumli makalalar yazyldy Yene de has mohum bellemeli zatlarmyzyn biri hem bize ahli ulgamda yol yorelge halypa bolup duran alym sahyr Arkadagymyzyn turkmen halkyna pesges beren payhasa yugurlan turkmenin milli medenyetine we sungatyna uly gosant gosan ussat halypalaryn sungat yolunda bitiren ullakan isleri barada yazan Parahatcylyk sazy dostluk doganlyk sazy atly kitabynyn 149 150 nji sahypalarynda hem Turkmenistanyn halk sahyry Ata Salyh barada iki yerde bellap gecyar Hormatly Arkadagymyzyn doredijilik eserlerinde belent ady sungat yolunda bitiren omur yoly orun tapan bolsa onda Ata Salyh sahyr hakykatdan hem edebiyat aleminin ocmejek yyldyzydyr Berkarar dowletimizin bagtyyarlyk dowrunde Gahryman Arkadagymyzyn taysyz tagallalary netijesinde yasap gecen ussat halypalarmyzyn atlary ebedilesdirilip Turkmenistanyn halyh sahyry Ata Salyhyn ady paytagtymyz Asgabat saherinin hem de welayat etrap merkezlerinin kocelerine oba genesliklerine dakyldy Halypa sahyry hormatlap sahyr aradan cykandan sonra Mary welayatynyn Murgap etrabynyn Sordepe genesliginde Ata Salyhyn edebi memurial muzeyi doredildi Ol mezeyde sahyryn butun omrunde doreden eserleridir ulanan esbaplary milli gymmatlyk hokmunde ayalyp saklanylyar we halka hyzmat edyar Halypa sahyryn gaytalanmajak doredijilikli omur yoly turkmen edebiyatynyn baharynyn bir ayy mysaly Ussadyn doreden eserleri sol baharyn gullan daragtlary yaly bolup sygyra tesne kalplary bezeyar Ynsan ogly pak yureginden nace gozellikleri doretse ol ony olmez yitmezlik serpayy bilen serpaylayar Sol serpaya mynasyp bolan meshur Ata Salyh sahyryn bitiren hyzmatlaryna bu yazanja zatlam juda yontem gelyar Halypa hakynda nace gowy zatlary yazdygynca az Cunki ol ajayyp sygyrlary bilen ahli adamlary olmez yitmezlige alyp baryan baydak goterjidir