Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Laos bir döwlet Aziýa da Goňşy döwletler Taýland Wýetnam Kamboja we Hytaý Häzirki Laos 14 nji asyrdan XVIII asyra çenli
Laos
Laos, bir döwlet Aziýa'da. Goňşy döwletler: Taýland, Wýetnam, Kamboja we Hytaý. Häzirki Laos 14-nji asyrdan XVIII asyra çenli Günorta-Gündogar Aziýanyň iň uly patyşalyklarynyň biri hökmünde bar bolan Lan Xang bilen taryhy we medeni aýratynlygyny yzarlaýar. Günorta-Gündogar Aziýada merkezi geografiki ýerleşişi sebäpli bu patyşalyk ýerüsti söwda merkezine öwrüldi we ykdysady we medeni taýdan baý boldy. Birnäçe wagtdan bäri dowam eden içerki dawa-jenjelden soň Lan Xang üç aýry patyşalyga - Luang Phrabang, Wientiane we Çampasak bölünipdi. 1893-nji ýylda bu üç sebit fransuz goraghanasyna girdi we birleşip, häzirki Laos diýlip atlandyrylýan zady emele getirdi. Japaneseapon basybalyjylygyndan soň 1945-nji ýylda gysga wagtyň içinde garaşsyzlyk gazandy, ýöne 1949-njy ýylda özbaşdaklyk gazanança Fransiýa tarapyndan gaýtadan dikeldildi. Laos 1953-nji ýylda Sisawang Wongyň döwründe konstitusion monarhiýa bilen garaşsyz boldy. Garaşsyzlykdan soňky raýat urşy başlandy, onda Sowet Soýuzy tarapyndan goldanýan kommunistleriň garşylygy, soňra ABŞ tarapyndan goldanýan harby reimesimleriň täsiri astyndaky monarhiýa garşy söweş başlandy. 1975-nji ýylda Wýetnam söweşi gutarandan soň, kommunist Pathet Laos häkimiýet başyna geldi we raýat urşuny bes etdi. Laos soňra 1991-nji ýylda dargadylýança Sowet Soýuzynyň harby we ykdysady kömegine garaşlydy.
| | |||||
| Paýtagt | |||||
| Prezident | |||||
| Dil | |||||
| 236,800 km² | |||||
| Ilat – ilat/km² | 5,924,000 65/km² | ||||
| Pul | Kip (LAK) | ||||
| Wagt | +7 | ||||
| Telefon kod | +856 | ||||
| .la | |||||
Taryh
Laos dilinde ýurduň ady Muang Laos (ເມືອງ ລາວ) ýa-da Pathet Laos (ປະ ເທດ is), ikisiniňem manysy “Laos ýurdy” diýmekdir.
Laosyň demirgazygyndaky Annamit daglaryndaky Tam Pa Ling gowagyndan gadymy adam kellesi tapyldy; kellesi azyndan 46,000 ýyl, bu günorta-gündogar Aziýada tapylan iň gadymy häzirki zaman galyndylaryna öwrüldi. Laosyň demirgazygyndaky Giçki pleýositene degişli ýerlerde Hoabinhian görnüşlerini öz içine alýan daş eserler tapyldy. Arheologiki subutnamalar beöň 4-nji müňýyllykda ösen agronom jemgyýetiniň bardygyny görkezýär. Jynaza bankalary we beýleki mazarlar bürünçden ýasalan zatlaryň takmynan 1500-nji ýylda dörän we demir gurallary beöň 700-nji ýyldan belli bolan çylşyrymly jemgyýeti görkezýär. Taryhy başlangyç döwür Hytaý we Hindi siwilizasiýalary bilen aragatnaşyk bilen häsiýetlendirilýär. Lingwistik we beýleki taryhy subutnamalara görä, Tai dilli taýpalar 8-10-njy asyryň arasynda Guangxi şäherinden günorta-günbatara Laosyň we Taýlandyň häzirki sebitlerine göçüpdirler.
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Laos hakda maglumat, Laos näme? Laos näme diýmek?
Laos bir dowlet Aziya da Gonsy dowletler Tayland Wyetnam Kamboja we Hytay Hazirki Laos 14 nji asyrdan XVIII asyra cenli Gunorta Gundogar Aziyanyn in uly patysalyklarynyn biri hokmunde bar bolan Lan Xang bilen taryhy we medeni ayratynlygyny yzarlayar Gunorta Gundogar Aziyada merkezi geografiki yerlesisi sebapli bu patysalyk yerusti sowda merkezine owruldi we ykdysady we medeni taydan bay boldy Birnace wagtdan bari dowam eden icerki dawa jenjelden son Lan Xang uc ayry patysalyga Luang Phrabang Wientiane we Campasak bolunipdi 1893 nji yylda bu uc sebit fransuz goraghanasyna girdi we birlesip hazirki Laos diylip atlandyrylyan zady emele getirdi Japaneseapon basybalyjylygyndan son 1945 nji yylda gysga wagtyn icinde garassyzlyk gazandy yone 1949 njy yylda ozbasdaklyk gazananca Fransiya tarapyndan gaytadan dikeldildi Laos 1953 nji yylda Sisawang Wongyn dowrunde konstitusion monarhiya bilen garassyz boldy Garassyzlykdan sonky rayat ursy baslandy onda Sowet Soyuzy tarapyndan goldanyan kommunistlerin garsylygy sonra ABS tarapyndan goldanyan harby reimesimlerin tasiri astyndaky monarhiya garsy sowes baslandy 1975 nji yylda Wyetnam sowesi gutarandan son kommunist Pathet Laos hakimiyet basyna geldi we rayat ursuny bes etdi Laos sonra 1991 nji yylda dargadylyanca Sowet Soyuzynyn harby we ykdysady komegine garaslydy Laos Halk Demokratik Respublikasyສາທາລະນະລ ດ ປະຊາທ ປະໄຕ ປະຊາຊ ນລາວ Laos dili Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao Paytagt Prezident Dil 236 800 km Ilat ilat km 5 924 000 65 km Pul Kip LAK Wagt 7 Telefon kod 856 la LaosTaryhWat Sieng Thong buddist ybadathanasy Luang Prabang saherinde yerlesyar Laos dilinde yurdun ady Muang Laos ເມ ອງ ລາວ ya da Pathet Laos ປະ ເທດ is ikisininem manysy Laos yurdy diymekdir Laosyn demirgazygyndaky Annamit daglaryndaky Tam Pa Ling gowagyndan gadymy adam kellesi tapyldy kellesi azyndan 46 000 yyl bu gunorta gundogar Aziyada tapylan in gadymy hazirki zaman galyndylaryna owruldi Laosyn demirgazygyndaky Gicki pleyositene degisli yerlerde Hoabinhian gornuslerini oz icine alyan das eserler tapyldy Arheologiki subutnamalar beon 4 nji munyyllykda osen agronom jemgyyetinin bardygyny gorkezyar Jynaza bankalary we beyleki mazarlar buruncden yasalan zatlaryn takmynan 1500 nji yylda doran we demir gurallary beon 700 nji yyldan belli bolan cylsyrymly jemgyyeti gorkezyar Taryhy baslangyc dowur Hytay we Hindi siwilizasiyalary bilen aragatnasyk bilen hasiyetlendirilyar Lingwistik we beyleki taryhy subutnamalara gora Tai dilli taypalar 8 10 njy asyryn arasynda Guangxi saherinden gunorta gunbatara Laosyn we Taylandyn hazirki sebitlerine gocupdirler Laosyn paytagty Wientiane saherindaki Wat Si Saket ybadathanasy https www britannica com place Laos Services ref509308 https www britannica com place Laos The Lao Peoples Democratic Republic https books google ca books id D6CuONua48MC amp pg PR20 amp redir esc y https www ncbi nlm nih gov pmc articles PMC3437904