Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Taýland ประเทศไทย Taýland Patyşalygy ราชอาณาจ กรไทย râːtɕʰa ʔaːnaːtɕɑ k tʰɑj Günorta Gündogar Aziýada döwlet ol ýarymada
Taýland
Taýland ( ประเทศไทย), Taýland Patyşalygy ( ราชอาณาจักรไทย [râːtɕʰa ʔaːnaːtɕɑ̀k tʰɑj]) — Günorta-Gündogar Aziýada döwlet, ol ýarymadasynyň günorta-günbatar böleginde we ýarymadasynyň demirgazyk böleginde ýerleşýär. Ol gündogarda Kamboja we Laos, günbatarda — Mýanma we günortada — Malaýziýa bilen serhetleşýär.
| ราชอาณาจักรไทย | |||||
| Paýtagt | Bangkok | ||||
| Dil | |||||
| 514,000 km² | |||||
| Ilat – ilat/km² | 64,233,000 126/km² | ||||
| Pul | ฿ Baht (THB) | ||||
| Wagt | +7 | ||||
| Telefon kod | +66 | ||||
| .th | |||||
Taýland gündogarda Kamboja we Laos, günbatarda Mýanma, günortada Malaýziýa bilen araçäkleşýär. Taýland 1939-njy ýyla çenli Siam diýlip atlandyrylýardy. Ol “thaý” sözünden gelip çykýar. Ýurduň döwlet dili bolan taý dilinde “thaý” sözi erkinlik diýen manyny berýär. “Taýland” (Thailand) ýurduň iňlisçeleşdirilen görnüşidir.
Taýland patyşalygy Günorta-Gündogar Aziýada ýerleşip, ýurduň günbataryny ýuwýar. Taýlandyň territoriýasy demirgazykdan günorta tarap uzalyp gidýär. Demirgazyk burçundan günorta burçuna çenli aralyk 1860 kilometre deňdir. Taýlandyň howasy dürli-dürli bolup, sebitde ýerleşýän ýurtlaryň howasyndan tapawutlanýar. Ýurduň howasy oba hojalygy üçin örän ýaramlydyr. Ýylda iki gezek hasyl ýygnalýar. Ýurduň dürli howa şertleri syýahatçylyk pudagynyň ösüşine hem oňyn täsirini ýetirýär. Ýurda ýylyň her paslyndan daşary ýurtly syýahatçylar yzygiderli gelýärler.
Tokaýlar ýurduň meýdanynyň 10 göterimini tutýar. Ýurduň demirgazygynda we günorta böleginde tokaýlyklar bar.
Döwlet gurluşy
Ýurtda döwlet baştutany – . Ýurduň patyşa tarapyndan bellenýär. Iki palataly - Milli geňeş. Ol wekiller palatasy we senata bölünýär. Wekiller palatasynda 480 , Senatda bolsa 150 bar. Palatalaryň agzalaryny halk saýlaýar. Aşaky palata (wekiller palatasy) her dört ýyldan, Senat bolsa 6 ýyldan bir gezek saýlanýar.
Ilaty
Ýurduň ilatynyň agramly bölegini taýlar tutýar. Şeýle hem ýurtda Laos, Hytaý ýaly ýurtlaryň adamlary hem ýaşaýar. Ýurduň ilatynyň 94,6 göterimi buddizm dinine uýýar. Ilatyň 4,6 göterimi musulman. Ilatyň gürlügi – bir inedördül kilometre 118 adam düşýär. Ilatyň dörtden bir bölegi şäherde ýaşaýar.
ýurduň baştutany hasaplanýar. Ýurtda patyşa maşgalasyna uly hormat goýulýar. Bu hormat patyşa Phumiphonyň halkynyň abadan we parahat durmuşda ýaşamagy üçin edýän aladasyndan gelip çykýar. Buddizm we beýleki dinler ýurduň medeniýetinde we durmuşynda öz ornuny alypdyr. Ýurduň milli heýkeltaraşlyk sungatynda muny görmek bolýar.
Ykdysadyýeti
Ýurduň ykdysadyýeti sazlaşykly we çalt depginlerde ösýär. Ýurtda hem ösen. Dünýäniň iň iri tüwi we rezin eksport edýän Taýlandyň ykdysadyýeti esasan Bangkogyň daş-töwereginde jemlenýär.
Taýland tebigy baýlyklara baý ýurt. Ýurtda , , , , , , gymmat bahaly daşlar ýaly gazylyp alynýan peýdaly baýlyklar bar.
Ýurduň merkezi böleginiň ykdysady gatnaşyklary has ösen. Bangkok we onuň eteklerinde köp sanly iri senagat kärhanalaryna, banklara we söwda kompaniýalaryna duş gelmek bolýar. Ýurduň düzlüklerinde şaly, şeker çiňňirigi, mekgejöwen ýaly ekinler ekilýär. 1970-nji ýyllarda ýurduň ykdysadyýeti orta hasap bilen 7 göterim ösýärdi. Soňky ýyllarda bu görkeziji 13 göterime çenli ýokarlandy. Ýurduň ilatynyň işe ýaramly bölegi 34 million adama deňdir. Olaryň 57 göterimi oba hojalygynda, 17 göterimi senagatda, 11 göterimi söwdada, 15 göterimi hyzmat we döwlet gullugynda zähmet çekýär. Ýurduň ilatly nokatlarynyň agramly bölegi elektrik energiýasy bilen üpjün edilen.
Ýurtda maldarçylyga hem uly üns berilýär. Daýhanlaryň aglabasy et üçin towuk köpeldýärler. Şonuň hasabyna hem ýurtda towukçylyk pudagynda ep-esli ösüş gazanyldy. Ýurduň ilaty balykçylyk bilen hem meşgullanýar. Olar dürli deňiz jandarlaryny hem tutýarlar. 1990-njy ýyllaryň ahyrlarynda Taýland deňiz jandarlaryny tutmakda dünýäde öňdäki orny eýeledi.
Ýurduň gaýtadan işleýän senagaty 1990-njy ýyllardan soň çalt depginler bilen ösdi we iň girdejili pudaklarynyň birine öwrüldi. 1996-njy ýylda bu pudagyň girdejisi umumy içerki önüminiň 30 göterimine deň boldy. Bu ugurda elektronika, nebit-himiýa, awtoulaglaryň ýygnalmagy we zergärçilik has-da ösdi.
1960-70-nji ýyllarda dokma toplumyna we azyk senagatyna degişli kärhanalar guruldy. Ýurtda sement, faner, ulag tekerleri önümçiligi barha ösýär.
Soňky ýyllarda ýurduň daşary söwdasy barha artýar. edýän esasy harytlary: kompýuter, elektrik sazlaýjylar, zergärçilik önümleri, taýýar egin-eşikler, mata, plastikadan ýasalan dürli önümler, galaýy, oba hojalyk önümleri (tüwi, kauçuk) we deňiz önümleri. Import edýän esasy harytlary: ulag, hojalyk harytlar, nebit we nebit önümleri. Taýland eksport edýän önümleriniň aglaba bölegini ABŞ-a iberýär. Ikinji orunda Ýaponiýa dur. Ýaponiýa öz gezeginde Taýlanda içerki bazary üçin zerur bolan harytlary satýar. Ýurda esasy maýa goýum ABŞ we gelýär.
Ulag ulgamy: Taýlandyň demir ýollarynyň umumy uzynlygy 4 müň kilometr. Ol Bangkoky ýurduň demirgazyk we demirgazyk-gündogarynda şäherler, şeýle hem Malaýziýa we Singapur bilen birleşdirýär. Ýurduň ösen garaýol ulgamy bar. Olaryň umumy uzynlygy 70 müň kilometr. Döwrebap garaýol ulgamy bilen ýurduň islendik nokadyna baryp bolýar. Ýurduň öz içindäki gatnawda suw transporty köp ulanylýar. Bangkokyň Ýewropanyň köp ýurduna, Aziýa, Amerika we Awstraliýa gündelik howa gatnawlary amala aşyrylýar. Esasy deňiz portlary: , , , , . Söwda gatnaşyklarynda ulanylýar.
Pul birligi: Ýurduň pul birligi-. Ýurduň maliýe ulgamyna Taýlandyň banky jogap berýär. Ol 1942-nji ýylda döredildi. 1975-nji ýyldan bäri Taýlandyň biržasy döwletiň gözegçiliginde hereket edýär.
Oba hojalygy
Taýland dünýäniň iň iri tüwi öndürýän we eksport edýän ýurdy hasaplanýar. Ýurt her ýyl dürli görnüşdäki tüwileriň 9 million tonnasyny dünýä bazaryna çykarýar. Oba hojalygy pudagy ýurduň umumy içerki önüminiň 10 göterimini tutýar. Şeýle hem ýurtda , ananas, kokos, banan we beýleki miweler ýetişdirilýär. Taýland bu miweleri hem daşary ýurt bazarlaryna ýerläp, gowy girdeji gazanýar.
Şäherleri
Ýurduň iň iri şäheri Bangkok hasaplanýar. Metropoliten şäheriň düzümine birnäçe şäher eteklerindäki etraplar girýär. Şäher gündogar kenarynda ýerleşýär. Derýanyň günbatar kenarynda bolsa ýerleşýär. Soňky maglumatlara görä, şäherde 12 milliondan gowrak adam ýaşaýar. Bu görkeziji hem şäher ilatynyň 60 göterimi tutýar.
1980-nji ýyllardan soň çalt depginlerde ösdi. Ol gara metallurgiýa we şeker senagatynyň merkezi hasaplanýar. Şäher kenarynda ýerleşýär. ilat sany boýunça Bangkokdan soň ikinji köp adamly şäher bolup, ol demirgazyk Taýlandyň syýasy, ykdysady we medeni merkezi hasaplanýar. Ol birwagtlar gadymy Taý patyşalygynyň paýtagty bolupdyr.
, ady bilen hem tanalýan şäher ýurduň gündogar böleginiň iri ykdysady we administratiw merkezi hasaplanýar. Ol demir we gara ýollaryň esasy uzeli bolup durýar. Gündogardaky Ubonratçathan şäheri hem ösüp barýan söwda merkezleriniň biri hasaplanýar.
Taýlandyň günortasynda, Malaýziýa bilen serhetleşýän ýerinde şäheri ýerleşýär. Ol Bangkogyň demirýol magistralynyň ugrunda ýerleşýär. üsti bilen Malaýziýa satylýar.
Çeperçilik sungaty
Taýland milli çeperçilik sungaty bilen meşhurdyr. Ýurduň ähli ýerinde, şol sanda Bangkok we ýaly iri şäherlerde çeperçilik sungatyna degişli merkezlere duş gelmek bolýar. Taýland – Aziýada ýüpek we dokma toplumyna degişli önümleriň önümçiliginde öňdäki orunlarda durýar. Ýurduň şäherlerindäki dükanlarda dürli hilli we arzan bahadan sowgatlyk harytlaryny satyn almak mümkin.
Baýramçylyklary: Taýlandyň milli baýramçylyklary ýylyň dürli möwsümleri bilen baglanyşyklydyr. Songkhran (Täze ýyl) bahar paslynyň gelendigini habar berýär. Ol aprel aýynyň 12-14-i aralygyna deň gelýär. Bu baýramçylyk üç gün dowam edýär. Baýramçylygyň çäginde adamlar birek-birek bilen suw sepişýärler.
Maý aýynda oba hojalyk möwsüminiň başlanandygyny alamatlandyrýan baýramçylyk, Budda bagyşlanan Wisakha-pudja baýramçylygy bellenýär. Sentýabrda Ok-phansa baýramçylygy bellenýär. Ol ýagyş möwsüminiň tamamlanandygyny alamatlandyrýar.
Bilimi: Ýurtda başlangyç bilim hökmanydyr. Ýurtda uniwersitetlerdir, tehniki, mugallymçylyk, oba hojalyk institutlarynyň birnäçesi hereket edýär. Bangkokdaky ýurduň baýry ýokary okuw mekdepleriniň biri bolan Çulalonkorn 1917-nji ýylda, Tammarsart bolsa 1933-nji ýylda döredildi. Ýurtda Ramkamheng, Kasetsat we Mahidon uniwersitetleri hem hereket edýär.
Metbugaty: Taýlandda onlarça gündelik gazetler neşir edilýär. Olar taý, hytaý we iňlis dillerinde çykýar. Köp tiražly gazetleri: „“, „“, „“, „“, „“, „“, „“.
Ýurduň tele we radio ýaýlymlary döwletiň gözegçiliginde saklanýar. Ýurduň döwlet radioýaýlymy „“ gepleşiklerini efire taý dilinde berýär. Şeýle hem birnäçe radio stansiýalar we 11 telestansiýalar işleýär.
Taryhy
XI asyrda taýlar Hytaýyň günortasyndan göçüp gidýärler. XIII asyrda bu ýerde birinji döwlet döredilýär. 1350-nji ýylda Aýýuthaýa patyşalygy esaslandyrylýar. Patyşalyk dört ýüz ýyl hökümdarlyk edip, öz territoriýasyny giňeldýär. Soňra Taýland patyşalygy döreýär. Ol häzir Birleşen Milletler Guramasynyň, agzasydyr.
Gözel ýerleri
Ýurduň paýtagty Bangkokda patyşanyň köşgi, uly kitaphana, muzeý, we köp sanly bar. Şäherde 400-den gowrak ybadathana bar. dünýäniň iň iri krokodil fermasy ýerleşýär. Dünýä belli deňiz kurortlary: Ça-am we Huahin. Pattaýa – Taýlandyň dünýä belli kurorty hasaplanýar. Onda pil goraghanasy bar.
Bangkok
Ýurduň iň uly şäheri we paýtagty bolan Bangkokda 6 milliondan gowrak adam ýaşaýar. Şäheriň eteklerini hem hasaba alanyňda ilatynyň sany 11 milliondan geçýär. Şäheriň meýdany 1.565 inedördül kilometre deň bolup, onuň eteklerini goşanyňda 7.761 inedördül kilometre deň bolýar. Şäher derýanyň kenaryndan ýerleşýär.
Bangkok Günorta-Gündogar Aziýanyň iň çalt we ykdysady taýdan sazlaşykly ösýän şäheri hasaplanýar. Bütindünýä meteorologiýa gullugy Bangkogy dünýäniň iň yssy iri şäheridigini aýdýar. Şeýle hem bu şäher dünýäniň iň köp syýahatçy gelýän şäheri hasaplanýar.
Şäheriň halkara derejesindäki ady Bangkok. Ýurduň döwlet dili bolan taý dilinde şäheriň ady “Krung Thep” diýlip atlandyrylýar. Ol “Perişdeler şäheri” diýen manyny berýär.
Ilaty
2005-nji ýyldaky maglumatlara görä, hasaba alnan ilatyň sany 5 million 658 müň adam. Şäherde Kamboja, Mýanma, Russiýa, Ukraina, , Nigeriýa, Hindistan, Bangladeş, Hytaý ýaly köp sanly ýurtdan adamlar ýaşaýar. Ilatyň agramly bölegini taýlar tutýar. Bangkokda 400-den gowrak , 55 metjit, 10 bar.
Doganlaşan şäherleri
Bangkogyň birnäçe doganlaşan şäherleri bar. Olar şeýleräk:
- (Amerikanyň Birleşen Ştatlary).
- Moskwa (Russiýa Federasiýasy).
- (Filippinler)
- Seul (Günorta Koreýa).
- (Italiýa).
Pattaýa
Pattaýa Taýlandyň iri şäherlerinden biridir. Paýtagt Bangkogyň günorta-gündogarynda, takmynan 165 kilometr uzaklykda Taýland aýlagynyň kenarynda ýerleşýär. Şäher administratiw taýdan Çonburi welaýatyna degişli bolandygyna garamazdan, onuň öz-özüni dolandyryş merkezi bar. Pattaýa sözi “günorta-günbatar munson şemaly” diýen manyny berýär. Şäher dünýäniň iň owadan dynç alyş zolaklarynyň biri hasaplanýar. 2005-nji ýyldaky maglumatlara görä, şäher şol ýyl 5,4 million syýahatçyny myhman alypdyr. Soňky ýyllarda bu şähere Gündogar Aziýa we Russiýa ýaly ýurtlardan gelýän syýahatçylaryň sany barha artýar.
Şähere işlemäge we syýahat etmäge gelýän daşary ýurtlularyň sanynyň artmagy netijesinde şäherde köp gatly jaýlar gurlup ulanmaga berlip başlandy. Şeýlelikde şäher köp gatly jaý babatda Bangkokdan soň ikinji orna geçdi. Pattaýa öň syýahatçylyk babatda ýurtda arzan şäherleriň biri bolupdyr.
Şäheriň esasy köçeleriniň biri bolan köçesi hemişe köp adamly bolýar. Köçäniň ugrunda dürli dükanlar, adamlaryň wagtyny hoş geçirmekleri üçin teatrlar, restoranlar bar.
| Bu geografiýa makala ownuk makaladyr. Ony üýtgetmek hem-de ösdürmek arkaly Wikipediýa kömek edip bilersiňiz. |
- Türkmenistan bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýan döwletler[]
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Taýland hakda maglumat, Taýland näme? Taýland näme diýmek?
Tayland praethsithy Tayland Patysalygy rachxanackrithy raːtɕʰa ʔaːnaːtɕɑ k tʰɑj Gunorta Gundogar Aziyada dowlet ol yarymadasynyn gunorta gunbatar boleginde we yarymadasynyn demirgazyk boleginde yerlesyar Ol gundogarda Kamboja we Laos gunbatarda Myanma we gunortada Malayziya bilen serhetlesyar rachxanackrithy Paytagt Bangkok Dil 514 000 km Ilat ilat km 64 233 000 126 km Pul Baht THB Wagt 7 Telefon kod 66 th Tayland gundogarda Kamboja we Laos gunbatarda Myanma gunortada Malayziya bilen aracaklesyar Tayland 1939 njy yyla cenli Siam diylip atlandyrylyardy Ol thay sozunden gelip cykyar Yurdun dowlet dili bolan tay dilinde thay sozi erkinlik diyen manyny beryar Tayland Thailand yurdun inliscelesdirilen gornusidir Tayland patysalygy Gunorta Gundogar Aziyada yerlesip yurdun gunbataryny yuwyar Taylandyn territoriyasy demirgazykdan gunorta tarap uzalyp gidyar Demirgazyk burcundan gunorta burcuna cenli aralyk 1860 kilometre dendir Taylandyn howasy durli durli bolup sebitde yerlesyan yurtlaryn howasyndan tapawutlanyar Yurdun howasy oba hojalygy ucin oran yaramlydyr Yylda iki gezek hasyl yygnalyar Yurdun durli howa sertleri syyahatcylyk pudagynyn osusine hem onyn tasirini yetiryar Yurda yylyn her paslyndan dasary yurtly syyahatcylar yzygiderli gelyarler Tokaylar yurdun meydanynyn 10 goterimini tutyar Yurdun demirgazygynda we gunorta boleginde tokaylyklar bar Dowlet gurlusy Yurtda dowlet bastutany Yurdun patysa tarapyndan bellenyar Iki palataly Milli genes Ol wekiller palatasy we senata bolunyar Wekiller palatasynda 480 Senatda bolsa 150 bar Palatalaryn agzalaryny halk saylayar Asaky palata wekiller palatasy her dort yyldan Senat bolsa 6 yyldan bir gezek saylanyar Ilaty Yurdun ilatynyn agramly bolegini taylar tutyar Seyle hem yurtda Laos Hytay yaly yurtlaryn adamlary hem yasayar Yurdun ilatynyn 94 6 goterimi buddizm dinine uyyar Ilatyn 4 6 goterimi musulman Ilatyn gurlugi bir inedordul kilometre 118 adam dusyar Ilatyn dortden bir bolegi saherde yasayar yurdun bastutany hasaplanyar Yurtda patysa masgalasyna uly hormat goyulyar Bu hormat patysa Phumiphonyn halkynyn abadan we parahat durmusda yasamagy ucin edyan aladasyndan gelip cykyar Buddizm we beyleki dinler yurdun medeniyetinde we durmusynda oz ornuny alypdyr Yurdun milli heykeltaraslyk sungatynda muny gormek bolyar Ykdysadyyeti Yurdun ykdysadyyeti sazlasykly we calt depginlerde osyar Yurtda hem osen Dunyanin in iri tuwi we rezin eksport edyan Taylandyn ykdysadyyeti esasan Bangkogyn das towereginde jemlenyar Tayland tebigy baylyklara bay yurt Yurtda gymmat bahaly daslar yaly gazylyp alynyan peydaly baylyklar bar Yurdun merkezi boleginin ykdysady gatnasyklary has osen Bangkok we onun eteklerinde kop sanly iri senagat karhanalaryna banklara we sowda kompaniyalaryna dus gelmek bolyar Yurdun duzluklerinde saly seker cinnirigi mekgejowen yaly ekinler ekilyar 1970 nji yyllarda yurdun ykdysadyyeti orta hasap bilen 7 goterim osyardi Sonky yyllarda bu gorkeziji 13 goterime cenli yokarlandy Yurdun ilatynyn ise yaramly bolegi 34 million adama dendir Olaryn 57 goterimi oba hojalygynda 17 goterimi senagatda 11 goterimi sowdada 15 goterimi hyzmat we dowlet gullugynda zahmet cekyar Yurdun ilatly nokatlarynyn agramly bolegi elektrik energiyasy bilen upjun edilen Yurtda maldarcylyga hem uly uns berilyar Dayhanlaryn aglabasy et ucin towuk kopeldyarler Sonun hasabyna hem yurtda towukcylyk pudagynda ep esli osus gazanyldy Yurdun ilaty balykcylyk bilen hem mesgullanyar Olar durli deniz jandarlaryny hem tutyarlar 1990 njy yyllaryn ahyrlarynda Tayland deniz jandarlaryny tutmakda dunyade ondaki orny eyeledi Yurdun gaytadan isleyan senagaty 1990 njy yyllardan son calt depginler bilen osdi we in girdejili pudaklarynyn birine owruldi 1996 njy yylda bu pudagyn girdejisi umumy icerki onuminin 30 goterimine den boldy Bu ugurda elektronika nebit himiya awtoulaglaryn yygnalmagy we zergarcilik has da osdi 1960 70 nji yyllarda dokma toplumyna we azyk senagatyna degisli karhanalar guruldy Yurtda sement faner ulag tekerleri onumciligi barha osyar Sonky yyllarda yurdun dasary sowdasy barha artyar edyan esasy harytlary kompyuter elektrik sazlayjylar zergarcilik onumleri tayyar egin esikler mata plastikadan yasalan durli onumler galayy oba hojalyk onumleri tuwi kaucuk we deniz onumleri Import edyan esasy harytlary ulag hojalyk harytlar nebit we nebit onumleri Tayland eksport edyan onumlerinin aglaba bolegini ABS a iberyar Ikinji orunda Yaponiya dur Yaponiya oz gezeginde Taylanda icerki bazary ucin zerur bolan harytlary satyar Yurda esasy maya goyum ABS we gelyar Ulag ulgamy Taylandyn demir yollarynyn umumy uzynlygy 4 mun kilometr Ol Bangkoky yurdun demirgazyk we demirgazyk gundogarynda saherler seyle hem Malayziya we Singapur bilen birlesdiryar Yurdun osen garayol ulgamy bar Olaryn umumy uzynlygy 70 mun kilometr Dowrebap garayol ulgamy bilen yurdun islendik nokadyna baryp bolyar Yurdun oz icindaki gatnawda suw transporty kop ulanylyar Bangkokyn Yewropanyn kop yurduna Aziya Amerika we Awstraliya gundelik howa gatnawlary amala asyrylyar Esasy deniz portlary Sowda gatnasyklarynda ulanylyar Pul birligi Yurdun pul birligi Yurdun maliye ulgamyna Taylandyn banky jogap beryar Ol 1942 nji yylda doredildi 1975 nji yyldan bari Taylandyn birzasy dowletin gozegciliginde hereket edyar Oba hojalygy Tayland dunyanin in iri tuwi onduryan we eksport edyan yurdy hasaplanyar Yurt her yyl durli gornusdaki tuwilerin 9 million tonnasyny dunya bazaryna cykaryar Oba hojalygy pudagy yurdun umumy icerki onuminin 10 goterimini tutyar Seyle hem yurtda ananas kokos banan we beyleki miweler yetisdirilyar Tayland bu miweleri hem dasary yurt bazarlaryna yerlap gowy girdeji gazanyar Saherleri Yurdun in iri saheri Bangkok hasaplanyar Metropoliten saherin duzumine birnace saher eteklerindaki etraplar giryar Saher gundogar kenarynda yerlesyar Deryanyn gunbatar kenarynda bolsa yerlesyar Sonky maglumatlara gora saherde 12 milliondan gowrak adam yasayar Bu gorkeziji hem saher ilatynyn 60 goterimi tutyar 1980 nji yyllardan son calt depginlerde osdi Ol gara metallurgiya we seker senagatynyn merkezi hasaplanyar Saher kenarynda yerlesyar ilat sany boyunca Bangkokdan son ikinji kop adamly saher bolup ol demirgazyk Taylandyn syyasy ykdysady we medeni merkezi hasaplanyar Ol birwagtlar gadymy Tay patysalygynyn paytagty bolupdyr ady bilen hem tanalyan saher yurdun gundogar boleginin iri ykdysady we administratiw merkezi hasaplanyar Ol demir we gara yollaryn esasy uzeli bolup duryar Gundogardaky Ubonratcathan saheri hem osup baryan sowda merkezlerinin biri hasaplanyar Taylandyn gunortasynda Malayziya bilen serhetlesyan yerinde saheri yerlesyar Ol Bangkogyn demiryol magistralynyn ugrunda yerlesyar usti bilen Malayziya satylyar Cepercilik sungaty Tayland milli cepercilik sungaty bilen meshurdyr Yurdun ahli yerinde sol sanda Bangkok we yaly iri saherlerde cepercilik sungatyna degisli merkezlere dus gelmek bolyar Tayland Aziyada yupek we dokma toplumyna degisli onumlerin onumciliginde ondaki orunlarda duryar Yurdun saherlerindaki dukanlarda durli hilli we arzan bahadan sowgatlyk harytlaryny satyn almak mumkin Bayramcylyklary Taylandyn milli bayramcylyklary yylyn durli mowsumleri bilen baglanysyklydyr Songkhran Taze yyl bahar paslynyn gelendigini habar beryar Ol aprel ayynyn 12 14 i aralygyna den gelyar Bu bayramcylyk uc gun dowam edyar Bayramcylygyn caginde adamlar birek birek bilen suw sepisyarler May ayynda oba hojalyk mowsuminin baslanandygyny alamatlandyryan bayramcylyk Budda bagyslanan Wisakha pudja bayramcylygy bellenyar Sentyabrda Ok phansa bayramcylygy bellenyar Ol yagys mowsuminin tamamlanandygyny alamatlandyryar Bilimi Yurtda baslangyc bilim hokmanydyr Yurtda uniwersitetlerdir tehniki mugallymcylyk oba hojalyk institutlarynyn birnacesi hereket edyar Bangkokdaky yurdun bayry yokary okuw mekdeplerinin biri bolan Culalonkorn 1917 nji yylda Tammarsart bolsa 1933 nji yylda doredildi Yurtda Ramkamheng Kasetsat we Mahidon uniwersitetleri hem hereket edyar Metbugaty Taylandda onlarca gundelik gazetler nesir edilyar Olar tay hytay we inlis dillerinde cykyar Kop tirazly gazetleri Yurdun tele we radio yaylymlary dowletin gozegciliginde saklanyar Yurdun dowlet radioyaylymy geplesiklerini efire tay dilinde beryar Seyle hem birnace radio stansiyalar we 11 telestansiyalar isleyar Taryhy XI asyrda taylar Hytayyn gunortasyndan gocup gidyarler XIII asyrda bu yerde birinji dowlet doredilyar 1350 nji yylda Ayyuthaya patysalygy esaslandyrylyar Patysalyk dort yuz yyl hokumdarlyk edip oz territoriyasyny gineldyar Sonra Tayland patysalygy doreyar Ol hazir Birlesen Milletler Guramasynyn agzasydyr Gozel yerleri Yurdun paytagty Bangkokda patysanyn kosgi uly kitaphana muzey we kop sanly bar Saherde 400 den gowrak ybadathana bar dunyanin in iri krokodil fermasy yerlesyar Dunya belli deniz kurortlary Ca am we Huahin Pattaya Taylandyn dunya belli kurorty hasaplanyar Onda pil goraghanasy bar Bangkok Yurdun in uly saheri we paytagty bolan Bangkokda 6 milliondan gowrak adam yasayar Saherin eteklerini hem hasaba alanynda ilatynyn sany 11 milliondan gecyar Saherin meydany 1 565 inedordul kilometre den bolup onun eteklerini gosanynda 7 761 inedordul kilometre den bolyar Saher deryanyn kenaryndan yerlesyar Bangkok Gunorta Gundogar Aziyanyn in calt we ykdysady taydan sazlasykly osyan saheri hasaplanyar Butindunya meteorologiya gullugy Bangkogy dunyanin in yssy iri saheridigini aydyar Seyle hem bu saher dunyanin in kop syyahatcy gelyan saheri hasaplanyar Saherin halkara derejesindaki ady Bangkok Yurdun dowlet dili bolan tay dilinde saherin ady Krung Thep diylip atlandyrylyar Ol Perisdeler saheri diyen manyny beryar Ilaty 2005 nji yyldaky maglumatlara gora hasaba alnan ilatyn sany 5 million 658 mun adam Saherde Kamboja Myanma Russiya Ukraina Nigeriya Hindistan Banglades Hytay yaly kop sanly yurtdan adamlar yasayar Ilatyn agramly bolegini taylar tutyar Bangkokda 400 den gowrak 55 metjit 10 bar Doganlasan saherleri Bangkogyn birnace doganlasan saherleri bar Olar seylerak Pekin Hytay Amerikanyn Birlesen Statlary Moskwa Russiya Federasiyasy Ankara Turkiye Filippinler Seul Gunorta Koreya Italiya Pattaya Pattaya Taylandyn iri saherlerinden biridir Paytagt Bangkogyn gunorta gundogarynda takmynan 165 kilometr uzaklykda Tayland aylagynyn kenarynda yerlesyar Saher administratiw taydan Conburi welayatyna degisli bolandygyna garamazdan onun oz ozuni dolandyrys merkezi bar Pattaya sozi gunorta gunbatar munson semaly diyen manyny beryar Saher dunyanin in owadan dync alys zolaklarynyn biri hasaplanyar 2005 nji yyldaky maglumatlara gora saher sol yyl 5 4 million syyahatcyny myhman alypdyr Sonky yyllarda bu sahere Gundogar Aziya we Russiya yaly yurtlardan gelyan syyahatcylaryn sany barha artyar Sahere islemage we syyahat etmage gelyan dasary yurtlularyn sanynyn artmagy netijesinde saherde kop gatly jaylar gurlup ulanmaga berlip baslandy Seylelikde saher kop gatly jay babatda Bangkokdan son ikinji orna gecdi Pattaya on syyahatcylyk babatda yurtda arzan saherlerin biri bolupdyr Saherin esasy kocelerinin biri bolan kocesi hemise kop adamly bolyar Kocanin ugrunda durli dukanlar adamlaryn wagtyny hos gecirmekleri ucin teatrlar restoranlar bar Bu geografiya makala ownuk makaladyr Ony uytgetmek hem de osdurmek arkaly Wikipediya komek edip bilersiniz Turkmenistan bilen diplomatik gatnasyklary yola goyan dowletler