Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Nezr arap نذر nezir bir kişiniň ybadat görnüşindäki bir zady dini taýdan jogapkär bolmasa da özüne wajyp kylmagy diýmekd
Nezr
Nezr (arap. نذر — nezir) – bir kişiniň ybadat görnüşindäki bir zady (dini taýdan jogapkär bolmasa-da) özüne wajyp kylmagy diýmekdir. Başgaça aýtsak, kişiniň farz ýa-da wajyp ybadaty amal etjekdigine Allah Tagala söz berip, boýnuna borç almagydyr.
Nezir etmek – ynsanyň arzuw eden zadyna ýetmek ýa-da duýdansyz gelen beladan goranmak üçin Allahyň ýardamyna tama bilen edýän dini amalydyr. Muňa ähli dinlerde we medeniýetlerde duş gelinýär.
Dürli dinleriň we milletleriň däp-dessurynda şol bir düşünje bilen agaçlara, mukaddes saýylan ýerlere esgi daňmak, ybadat ýerlerinde şem ýakmak, käbir ýagdaýda käbir haýwany gurban etmek, oraza ýa-da berhiz maksady bilen iýlip-içilýän zadyň käbirinden we jynsy gatnaşykdan daş durmak, arzuw eden zadyna ýetýänçä käbir keýpi-sapany terk etmek ýaly nezirlere duş gelinýär. Bu nezirlerde dini, psihiki sebäpler hem bolup biler, ýöne olaryň aslynda Allaha şükür etmek we Onuň ýardamyny islemek ýatandyr. Yslamyýetden öňki arap halklarynda hem ýokardakylara meňzeş görnüşdäki nezirler bolupdyr. Yslam dini ynsandaky dindarlyk duýgusy we ruhy kanagatlandyrmak niýeti bilen baglanyşygy bolan bu dessurlary düýbünden gadagan etmändir. Ýöne käbir çäklendirmeleri we tertip-düzgünleri girizip, özüne mahsus bir şekil beripdir.
Kuranda berlen sözde durulmagy, äht we şertnama boýun egmegi (Maide,1; Isra 34), Allaha berlen sözüň ýerine ýetirilmegi, (Nahl, 91) emr edilýär. Edilen neziriň ýerine ýetirilmegi buýrulýar, (Haj, 29). Kişiniň nezirini amal etmegi ýagşy häsiýet saýylýar, (Ynsan, 7). Hadyslarda Pygamberimiz Allaha tagat görnüşindäki neziriň ýerine ýetirilmegini emr edip, Allaha isýan ýa-da magsyýet görnüşindäki neziri ýerine ýetirmezligi ündäpdir, (Buhary, Müslim, Ebu Dawud).
Käbir hadysda bolsa, Pygamberimiziň nezir etmegi känbir halamandygy görünýär. Meselem, bir hadysynda: «Nezir peýda bermez, diňe gysganjyň malyny kemelder», (Buhary, Müslim). Şonuň üçin Ymam Şafygy we Ahmet b. Hanbel nezir etmegiň mekruhdygyny aýdypdyr. Hanefi alymlary bolsa, Allaha ybadat we tagat görnüşindäki nezriň mubahdygyny belläpdir. Bir ybadatyň amal edilmegine wesile bolandygy üçin muny müstehap saýanlar hem bardyr. Mälikiler ýöne nezir etmegi mendup, şertli neziri bolsa mubah saýýarlar.
Tema bilen baglanyşykly hadyslar we yslam alymlarynyň garaýyşlaryna seredilende, hiç hili dünýewi bähbit tama etmezden, diňe Allahyň razylygyny gazanmak we Oňa şükür niýeti bilen, nezir etmegiň hiç hili zeleli ýokdur. Takdyryň üýtgemegine wesile bolmak islegi bilen Allahyň razylygyndan daşlaşyp, belli şertler esasynda nezir etmek makul däldir.
Nezir Allahyň ýazan takdyryny üýtgetmez, musulmanyň muny bilip, geljekde boljak bir zadyň peýdaly bolmagyny arzuw edip, Allah Tagala ýalbarmagy, munuň hakykata öwrülmegine wesile bolmak üçin sadaka we ybadat görnüşinde nezir etmegi ygtykat taýyndan hatarly görlüpdir. Fykyh alymlarynyň şertsiz neziri has makul görmegi, onda ybadat niýetiniň has anyklygy sebäplidir. Dünýewi bähbidi maksat edinen şertli nezir bolsa, Allah bilen söwdalaşmak ýaly ýakymsyz häsiýete eýedigi üçin, ybadat niýeti bolsa-da, seresap bolmak ündelipdir, hat-da halanmadyk ýeri hem bolupdyr. Muňa garamazdan, Allaha ysýan we magsyýetden başga islendik görnüşde nezir edilse, onuň ýerine ýetirilmegi dini taýdan wajyp saýylypdyr.
Nezir etmegiň dürs bolmagynyň şertleri
Edilen neziriň dürs bolmagy üçin, nezir eden kişi we nezir edilen zat bilen baglanyşykly käbir şertler bardyr. Neziriň dürs bolmagy üçin nezir eden kişiniň musulman, akyly ýerinde, kämillik ýaşyna ýeten bolmalydyr. Çünki nezir etmek üçin hökman bir ybadat ýerine ýetirilmeli. Munuň üçin bolsa, mükelleflik zerur. Hanefi alymlary gahar edip ýa-da degşip aýdylan nezir hem berjaý edilmeli diýip belläpdir.
Neziriň dürs bolmagy üçin nezir edilen zatdan şu şertler talap edilýär:
- Nezir edilen zadyň farz ýa-da wajyp ybadat bolmagy hökmandyr. Meselem: namaz okamagy, oraza tutmagy, sadaka bermegi, gurban kesmegi öz içine alýan nezir makuldyr. Hassanyň halyny soramak, horaz öldürmek, süýji-köke paýlamak ýaly, il arasyndaky däp-dessurlar nezir bolmaýar.
- Nezir edilen zat: farz ýa-da wajyp bir ybadata wesile bolmaly däldir. Meselem: taharet kylmagy, azan we kamat aýtmagy nezir etmek dürs däldir. Çünki bu amallar kişini Allaha ýakynlaşdyrsa-da, olar özbaşyna ybadat däldir.
- Nezir edilen zat kişiniň şol wagt ýa-da geljekde ýerine ýetirmegi farz ýa-da wajyp ybadaty bolmaly däldir. Meselem, witir namazyny okamak, remezan orazasyny tutmak nezir edilmeýär.
- Nezir edilen zadyň berjaý edilmegi, dini we maddy taýdan mümkin we meşrug bolmalydyr. Meselem, gijesine oraza tutmagy, aýallaryň aýbaşylyka oraza tutmagy nezir etmegi. Ebu Hureýräniň gürrüň beren bir hadysynda şeýle aýdylýar: «Bir aýal Beýtullaha pyýada gitmegi nezir etdi. Bu ýagdaý barada Allahyň Resulyndan soralanda şeýle diýdi: «Allahyň onuň ýöremegine mätäçligi ýokdur. Oňa aýdyň, ulaga münsün», (Tirmizi).
- Nezir edilen mal başganyň maly bolmaly däldir.
- Nezir edilen amalda Allaha ysýan, bid'at, günä we magsyýet bolmaly däldir. Meselem, «Şu işim başa barsa, ogurlyk etjek, şerap içjek» diýmek bolmaýar. Pygamberimiz bu barada şeýle buýurýar: «Allaha ysýana eltýän ýagdaýda nezir ýokdur», (Müslim, Ebu Dawud). Başga bir hadysynda bolsa:«Kimde-kim Allaha ytagat etmegi nezir eden bolsa, ytagat etsin. Kimde-kim Allaha asy bolmagy nezir etse, Oňa asy bolmakdan saklansyn» diýýär.
Neziriň hökümi
Haýsy-da bolsa bir şerte we wagta baglanmaýan – mutlak nezirler. Nezir edilenden soň, ilkinji amatly pursatda amal edilse, ol iň laýygydyr. Bir şerte baglanan nezir bolsa, şol şerte laýyklykda amal edilýär. Şert bolmasa-da nezir ýerine ýetirilse, edilen ybadat nafile saýylýar. Meselem, haýsy-da bolsa bir işi biten ýagdaýynda üç gün oraza tutmagy nezir eden kişi, işi bitmese-de agzyny beklese, onuň orazasy nafile bolar.
Şertli nezirlerden biri hem janly aýtmakdyr. Bu halkymyzyň arasynda giňden ýaýrapdyr. Bu meselede seresap bolmaly. Munda bilmän Allaha şirk goşulmagy mümkindir. Meselem, «Pylany sag-aman gelse ýa-da keselden gutulsa, pylan öwlüýänyň adyna gurban kesjek» diýip, nezir eden kişi, nezirini şeýle ýerine ýetirmelidir: «Öwlüýä ýoluna» diýmän «Allah ýoluna», «Hudaý ýoluna» diýip, sogabyny «pylan» öwlüýä bagyşlamagy niýet etmelidir. «Bismillähi Allahu Ekber» diýip, damak çalmalydyr. Damak çalnanda «Ýa, pylan öwlüýä!» diýip öwlüýäniň ady tutulmaly däldir. Başda edilen niýet ýeterlikdir. Diňe öwlüýäniň ady tutulyp kesilse, şol mal haram bolýar, hem-de Allaha şirk goşulýar. Nezir eden kişi bu nezirini öwlüýä gitmän, öýünde hem berjaý edip bilýär. Belki, bu neziri öýüňde etmek has gowudyr.
Nezir gurbanynyň etinden nezir eden kişiniň özi we maşgala agzasy iýse dürs däldir. Onuň hemmesi garyp-mätäçlere paýlanmalydyr. Eger iýiljek bolsa, iýlen mukdarynyň bahasy sadaka hökmünde mätäçlere berilmelidir.
Ýerine ýetirilmegi geljek bir wagta bellenen nezir bolsa, Ymam Agzam we Ebu Ýusufa görä, şol wagta garaşman öňünden hem amal edilip bilner. Ymam Muhammet, Ymam Şafygy we hanbeliler sadaka ýaly maly ybadatda şu pikirdedir. Ýöne namaz, oraza ýaly, beden bilen amal edilýän ybadaty wagty gelmezden öň berjaý etmek dürs däldir. Meselem, belli bir günde hassalykdan sagalsa, üç gün oraza tutmagy nezir eden kişi şol gün sagalsa, üç günläp oraza tutmalydyr. Ol muny sebäpsiz berjaý etmese günädir. Pursat tapan ilkinji güni kazasyny tutmalydyr.
Döremegi islenmeýän bir şerte bagly nezir eden kişi, meselem, ýalan sözlemezlige, erbet amallary etmezlige nezir etse, ýagny «Indi gaýdyp içgi içmerin, içäýsem bir aý oraza tutaryn» diýse, ýöne sözünde durup bilmese, oraza tutup nezirini berjaý etmeli ýa-da ýemin (kasam) keffaretini tölemelidir. Käbir alymlar bu ýagdaýda ýemin keffaretini tölemegiň has makuldygyny aýdypdyrlar. Çünki bu ähtleşmek kasam saýylýar.
Sadaka bermek bilen baglanyşykly nezirde mekan, zaman we şahs taýyndan bir zat bellense-de, olara görä amal etmek hökman däldir. Meselem, «Pylan wagtda mesjide haly ýazjak», «Pylan şäheriň garyplaryna sadaka paýlajak» diýip, nezir eden bu nezirini başga bir wagtda ýa-da başga bir ýerde ýerine ýetirip bilýär.
Maddy nezir borjy bolup, dünýäden öten bir kişi, bu borjy amal etmegi wesýet eden bolsa, terekesinden berilýär. Wesýet etmedik bolsa, mirasdarlary öz isleglerine görä amal edýärler.
Haýsy-da bolsa bir şerte we wagta baglanmaýan – mutlak nezirler.
Nezir edilenden soň, ilkinji amatly pursatda amal edilse, ol iň laýygydyr. Bir şerte baglanan nezir bolsa, şol şerte laýyklykda amal edilýär. Şert bolmasa-da nezir ýerine ýetirilse, edilen ybadat nafile saýylýar. Meselem, haýsy-da bolsa bir işi biten ýagdaýynda üç gün oraza tutmagy nezir eden kişi, işi bitmese-de agzyny beklese, onuň orazasy nafile bolar.
Şertli nezirlerden biri hem janly aýtmakdyr. Bu halkymyzyň arasynda giňden ýaýrapdyr. Bu meselede seresap bolmaly. Munda bilmän Allaha şirk goşulmagy mümkindir. Meselem, «Pylany sag-aman gelse ýa-da keselden gutulsa, pylan öwlüýänyň adyna gurban kesjek» diýip, nezir eden kişi, nezirini şeýle ýerine ýetirmelidir: «Öwlüýä ýoluna» diýmän «Allah ýoluna», «Hudaý ýoluna» diýip, sogabyny «pylan» öwlüýä bagyşlamagy niýet etmelidir. «Bismillähi Allahu Ekber» diýip, damak çalmalydyr. Damak çalnanda «Ýa, pylan öwlüýä!» diýip öwlüýäniň ady tutulmaly däldir. Başda edilen niýet ýeterlikdir. Diňe öwlüýäniň ady tutulyp kesilse, şol mal haram bolýar, hem-de Allaha şirk goşulýar. Nezir eden kişi bu nezirini öwlüýä gitmän, öýünde hem berjaý edip bilýär. Belki, bu neziri öýüňde etmek has gowudyr.
Nezir gurbanynyň etinden nezir eden kişiniň özi we maşgala agzasy iýse dürs däldir. Onuň hemmesi garyp-mätäçlere paýlanmalydyr. Eger iýiljek bolsa, iýlen mukdarynyň bahasy sadaka hökmünde mätäçlere berilmelidir.
Ýerine ýetirilmegi geljek bir wagta bellenen nezir bolsa, Ymam Agzam we Ebu Ýusufa görä, şol wagta garaşman öňünden hem amal edilip bilner. Ymam Muhammet, Ymam Şafygy we hanbeliler sadaka ýaly maly ybadatda şu pikirdedir. Ýöne namaz, oraza ýaly, beden bilen amal edilýän ybadaty wagty gelmezden öň berjaý etmek dürs däldir. Meselem, belli bir günde hassalykdan sagalsa, üç gün oraza tutmagy nezir eden kişi şol gün sagalsa, üç günläp oraza tutmalydyr. Ol muny sebäpsiz berjaý etmese günädir. Pursat tapan ilkinji güni kazasyny tutmalydyr.
Döremegi islenmeýän bir şerte bagly nezir eden kişi, meselem, ýalan sözlemezlige, erbet amallary etmezlige nezir etse, ýagny «Indi gaýdyp içgi içmerin, içäýsem bir aý oraza tutaryn» diýse, ýöne sözünde durup bilmese, oraza tutup nezirini berjaý etmeli ýa-da ýemin (kasam) keffaretini tölemelidir. Käbir alymlar bu ýagdaýda ýemin keffaretini tölemegiň has makuldygyny aýdypdyrlar. Çünki bu ähtleşmek kasam saýylýar.
Sadaka bermek bilen baglanyşykly nezirde mekan, zaman we şahs taýyndan bir zat bellense-de, olara görä amal etmek hökman däldir. Meselem, «Pylan wagtda mesjide haly ýazjak», «Pylan şäheriň garyplaryna sadaka paýlajak» diýip, nezir eden bu nezirini başga bir wagtda ýa-da başga bir ýerde ýerine ýetirip bilýär.
Maddy nezir borjy bolup, dünýäden öten bir kişi, bu borjy amal etmegi wesýet eden bolsa, terekesinden berilýär. Wesýet etmedik bolsa, mirasdarlary öz isleglerine görä amal edýärler.
Şeýle-de
Salgylanmalar
- https://en.wikipedia.org/wiki/Nazr
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Nezr hakda maglumat, Nezr näme? Nezr näme diýmek?
Nezr arap نذر nezir bir kisinin ybadat gornusindaki bir zady dini taydan jogapkar bolmasa da ozune wajyp kylmagy diymekdir Basgaca aytsak kisinin farz ya da wajyp ybadaty amal etjekdigine Allah Tagala soz berip boynuna borc almagydyr Nezir etmek ynsanyn arzuw eden zadyna yetmek ya da duydansyz gelen beladan goranmak ucin Allahyn yardamyna tama bilen edyan dini amalydyr Muna ahli dinlerde we medeniyetlerde dus gelinyar Durli dinlerin we milletlerin dap dessurynda sol bir dusunje bilen agaclara mukaddes sayylan yerlere esgi danmak ybadat yerlerinde sem yakmak kabir yagdayda kabir haywany gurban etmek oraza ya da berhiz maksady bilen iylip icilyan zadyn kabirinden we jynsy gatnasykdan das durmak arzuw eden zadyna yetyanca kabir keypi sapany terk etmek yaly nezirlere dus gelinyar Bu nezirlerde dini psihiki sebapler hem bolup biler yone olaryn aslynda Allaha sukur etmek we Onun yardamyny islemek yatandyr Yslamyyetden onki arap halklarynda hem yokardakylara menzes gornusdaki nezirler bolupdyr Yslam dini ynsandaky dindarlyk duygusy we ruhy kanagatlandyrmak niyeti bilen baglanysygy bolan bu dessurlary duybunden gadagan etmandir Yone kabir caklendirmeleri we tertip duzgunleri girizip ozune mahsus bir sekil beripdir Kuranda berlen sozde durulmagy aht we sertnama boyun egmegi Maide 1 Isra 34 Allaha berlen sozun yerine yetirilmegi Nahl 91 emr edilyar Edilen nezirin yerine yetirilmegi buyrulyar Haj 29 Kisinin nezirini amal etmegi yagsy hasiyet sayylyar Ynsan 7 Hadyslarda Pygamberimiz Allaha tagat gornusindaki nezirin yerine yetirilmegini emr edip Allaha isyan ya da magsyyet gornusindaki neziri yerine yetirmezligi undapdir Buhary Muslim Ebu Dawud Kabir hadysda bolsa Pygamberimizin nezir etmegi kanbir halamandygy gorunyar Meselem bir hadysynda Nezir peyda bermez dine gysganjyn malyny kemelder Buhary Muslim Sonun ucin Ymam Safygy we Ahmet b Hanbel nezir etmegin mekruhdygyny aydypdyr Hanefi alymlary bolsa Allaha ybadat we tagat gornusindaki nezrin mubahdygyny bellapdir Bir ybadatyn amal edilmegine wesile bolandygy ucin muny mustehap sayanlar hem bardyr Malikiler yone nezir etmegi mendup sertli neziri bolsa mubah sayyarlar Tema bilen baglanysykly hadyslar we yslam alymlarynyn garayyslaryna seredilende hic hili dunyewi bahbit tama etmezden dine Allahyn razylygyny gazanmak we Ona sukur niyeti bilen nezir etmegin hic hili zeleli yokdur Takdyryn uytgemegine wesile bolmak islegi bilen Allahyn razylygyndan daslasyp belli sertler esasynda nezir etmek makul daldir Nezir Allahyn yazan takdyryny uytgetmez musulmanyn muny bilip geljekde boljak bir zadyn peydaly bolmagyny arzuw edip Allah Tagala yalbarmagy munun hakykata owrulmegine wesile bolmak ucin sadaka we ybadat gornusinde nezir etmegi ygtykat tayyndan hatarly gorlupdir Fykyh alymlarynyn sertsiz neziri has makul gormegi onda ybadat niyetinin has anyklygy sebaplidir Dunyewi bahbidi maksat edinen sertli nezir bolsa Allah bilen sowdalasmak yaly yakymsyz hasiyete eyedigi ucin ybadat niyeti bolsa da seresap bolmak undelipdir hat da halanmadyk yeri hem bolupdyr Muna garamazdan Allaha ysyan we magsyyetden basga islendik gornusde nezir edilse onun yerine yetirilmegi dini taydan wajyp sayylypdyr Nezir etmegin durs bolmagynyn sertleriEdilen nezirin durs bolmagy ucin nezir eden kisi we nezir edilen zat bilen baglanysykly kabir sertler bardyr Nezirin durs bolmagy ucin nezir eden kisinin musulman akyly yerinde kamillik yasyna yeten bolmalydyr Cunki nezir etmek ucin hokman bir ybadat yerine yetirilmeli Munun ucin bolsa mukelleflik zerur Hanefi alymlary gahar edip ya da degsip aydylan nezir hem berjay edilmeli diyip bellapdir Nezirin durs bolmagy ucin nezir edilen zatdan su sertler talap edilyar Nezir edilen zadyn farz ya da wajyp ybadat bolmagy hokmandyr Meselem namaz okamagy oraza tutmagy sadaka bermegi gurban kesmegi oz icine alyan nezir makuldyr Hassanyn halyny soramak horaz oldurmek suyji koke paylamak yaly il arasyndaky dap dessurlar nezir bolmayar Nezir edilen zat farz ya da wajyp bir ybadata wesile bolmaly daldir Meselem taharet kylmagy azan we kamat aytmagy nezir etmek durs daldir Cunki bu amallar kisini Allaha yakynlasdyrsa da olar ozbasyna ybadat daldir Nezir edilen zat kisinin sol wagt ya da geljekde yerine yetirmegi farz ya da wajyp ybadaty bolmaly daldir Meselem witir namazyny okamak remezan orazasyny tutmak nezir edilmeyar Nezir edilen zadyn berjay edilmegi dini we maddy taydan mumkin we mesrug bolmalydyr Meselem gijesine oraza tutmagy ayallaryn aybasylyka oraza tutmagy nezir etmegi Ebu Hureyranin gurrun beren bir hadysynda seyle aydylyar Bir ayal Beytullaha pyyada gitmegi nezir etdi Bu yagday barada Allahyn Resulyndan soralanda seyle diydi Allahyn onun yoremegine matacligi yokdur Ona aydyn ulaga munsun Tirmizi Nezir edilen mal basganyn maly bolmaly daldir Nezir edilen amalda Allaha ysyan bid at guna we magsyyet bolmaly daldir Meselem Su isim basa barsa ogurlyk etjek serap icjek diymek bolmayar Pygamberimiz bu barada seyle buyuryar Allaha ysyana eltyan yagdayda nezir yokdur Muslim Ebu Dawud Basga bir hadysynda bolsa Kimde kim Allaha ytagat etmegi nezir eden bolsa ytagat etsin Kimde kim Allaha asy bolmagy nezir etse Ona asy bolmakdan saklansyn diyyar Nezirin hokumiHaysy da bolsa bir serte we wagta baglanmayan mutlak nezirler Nezir edilenden son ilkinji amatly pursatda amal edilse ol in layygydyr Bir serte baglanan nezir bolsa sol serte layyklykda amal edilyar Sert bolmasa da nezir yerine yetirilse edilen ybadat nafile sayylyar Meselem haysy da bolsa bir isi biten yagdayynda uc gun oraza tutmagy nezir eden kisi isi bitmese de agzyny beklese onun orazasy nafile bolar Sertli nezirlerden biri hem janly aytmakdyr Bu halkymyzyn arasynda ginden yayrapdyr Bu meselede seresap bolmaly Munda bilman Allaha sirk gosulmagy mumkindir Meselem Pylany sag aman gelse ya da keselden gutulsa pylan owluyanyn adyna gurban kesjek diyip nezir eden kisi nezirini seyle yerine yetirmelidir Owluya yoluna diyman Allah yoluna Huday yoluna diyip sogabyny pylan owluya bagyslamagy niyet etmelidir Bismillahi Allahu Ekber diyip damak calmalydyr Damak calnanda Ya pylan owluya diyip owluyanin ady tutulmaly daldir Basda edilen niyet yeterlikdir Dine owluyanin ady tutulyp kesilse sol mal haram bolyar hem de Allaha sirk gosulyar Nezir eden kisi bu nezirini owluya gitman oyunde hem berjay edip bilyar Belki bu neziri oyunde etmek has gowudyr Nezir gurbanynyn etinden nezir eden kisinin ozi we masgala agzasy iyse durs daldir Onun hemmesi garyp mataclere paylanmalydyr Eger iyiljek bolsa iylen mukdarynyn bahasy sadaka hokmunde mataclere berilmelidir Yerine yetirilmegi geljek bir wagta bellenen nezir bolsa Ymam Agzam we Ebu Yusufa gora sol wagta garasman onunden hem amal edilip bilner Ymam Muhammet Ymam Safygy we hanbeliler sadaka yaly maly ybadatda su pikirdedir Yone namaz oraza yaly beden bilen amal edilyan ybadaty wagty gelmezden on berjay etmek durs daldir Meselem belli bir gunde hassalykdan sagalsa uc gun oraza tutmagy nezir eden kisi sol gun sagalsa uc gunlap oraza tutmalydyr Ol muny sebapsiz berjay etmese gunadir Pursat tapan ilkinji guni kazasyny tutmalydyr Doremegi islenmeyan bir serte bagly nezir eden kisi meselem yalan sozlemezlige erbet amallary etmezlige nezir etse yagny Indi gaydyp icgi icmerin icaysem bir ay oraza tutaryn diyse yone sozunde durup bilmese oraza tutup nezirini berjay etmeli ya da yemin kasam keffaretini tolemelidir Kabir alymlar bu yagdayda yemin keffaretini tolemegin has makuldygyny aydypdyrlar Cunki bu ahtlesmek kasam sayylyar Sadaka bermek bilen baglanysykly nezirde mekan zaman we sahs tayyndan bir zat bellense de olara gora amal etmek hokman daldir Meselem Pylan wagtda mesjide haly yazjak Pylan saherin garyplaryna sadaka paylajak diyip nezir eden bu nezirini basga bir wagtda ya da basga bir yerde yerine yetirip bilyar Maddy nezir borjy bolup dunyaden oten bir kisi bu borjy amal etmegi wesyet eden bolsa terekesinden berilyar Wesyet etmedik bolsa mirasdarlary oz isleglerine gora amal edyarler Haysy da bolsa bir serte we wagta baglanmayan mutlak nezirler Nezir edilenden son ilkinji amatly pursatda amal edilse ol in layygydyr Bir serte baglanan nezir bolsa sol serte layyklykda amal edilyar Sert bolmasa da nezir yerine yetirilse edilen ybadat nafile sayylyar Meselem haysy da bolsa bir isi biten yagdayynda uc gun oraza tutmagy nezir eden kisi isi bitmese de agzyny beklese onun orazasy nafile bolar Sertli nezirlerden biri hem janly aytmakdyr Bu halkymyzyn arasynda ginden yayrapdyr Bu meselede seresap bolmaly Munda bilman Allaha sirk gosulmagy mumkindir Meselem Pylany sag aman gelse ya da keselden gutulsa pylan owluyanyn adyna gurban kesjek diyip nezir eden kisi nezirini seyle yerine yetirmelidir Owluya yoluna diyman Allah yoluna Huday yoluna diyip sogabyny pylan owluya bagyslamagy niyet etmelidir Bismillahi Allahu Ekber diyip damak calmalydyr Damak calnanda Ya pylan owluya diyip owluyanin ady tutulmaly daldir Basda edilen niyet yeterlikdir Dine owluyanin ady tutulyp kesilse sol mal haram bolyar hem de Allaha sirk gosulyar Nezir eden kisi bu nezirini owluya gitman oyunde hem berjay edip bilyar Belki bu neziri oyunde etmek has gowudyr Nezir gurbanynyn etinden nezir eden kisinin ozi we masgala agzasy iyse durs daldir Onun hemmesi garyp mataclere paylanmalydyr Eger iyiljek bolsa iylen mukdarynyn bahasy sadaka hokmunde mataclere berilmelidir Yerine yetirilmegi geljek bir wagta bellenen nezir bolsa Ymam Agzam we Ebu Yusufa gora sol wagta garasman onunden hem amal edilip bilner Ymam Muhammet Ymam Safygy we hanbeliler sadaka yaly maly ybadatda su pikirdedir Yone namaz oraza yaly beden bilen amal edilyan ybadaty wagty gelmezden on berjay etmek durs daldir Meselem belli bir gunde hassalykdan sagalsa uc gun oraza tutmagy nezir eden kisi sol gun sagalsa uc gunlap oraza tutmalydyr Ol muny sebapsiz berjay etmese gunadir Pursat tapan ilkinji guni kazasyny tutmalydyr Doremegi islenmeyan bir serte bagly nezir eden kisi meselem yalan sozlemezlige erbet amallary etmezlige nezir etse yagny Indi gaydyp icgi icmerin icaysem bir ay oraza tutaryn diyse yone sozunde durup bilmese oraza tutup nezirini berjay etmeli ya da yemin kasam keffaretini tolemelidir Kabir alymlar bu yagdayda yemin keffaretini tolemegin has makuldygyny aydypdyrlar Cunki bu ahtlesmek kasam sayylyar Sadaka bermek bilen baglanysykly nezirde mekan zaman we sahs tayyndan bir zat bellense de olara gora amal etmek hokman daldir Meselem Pylan wagtda mesjide haly yazjak Pylan saherin garyplaryna sadaka paylajak diyip nezir eden bu nezirini basga bir wagtda ya da basga bir yerde yerine yetirip bilyar Maddy nezir borjy bolup dunyaden oten bir kisi bu borjy amal etmegi wesyet eden bolsa terekesinden berilyar Wesyet etmedik bolsa mirasdarlary oz isleglerine gora amal edyarler Seyle deYeminSalgylanmalarhttps en wikipedia org wiki Nazr