Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Abdysetdar Kazy Jeňnama atly taryhy awtorydyr Ol 19 njy asyryň başynda Gökdepe sebitlerinde dünýä inip 19 njy asyryň II
Abdysetdar Kazy
Abdysetdar Kazy "Jeňnama" atly taryhy awtorydyr. Ol 19-njy asyryň başynda Gökdepe sebitlerinde dünýä inip, 19-njy asyryň II ýarymynda aradan çykypdyr diýlip çak edilýär. Öz döwrüniň sowatly we düşünjeli adamy bolupdyr. Ol "Jeňnama" eserini 1862-nji ýylda ýazypdyr. Poema formasynda ýazylyp, 2200 setirden ybarat. Awtor bu eserinde 1858 hem-de 1861 ýyllarda türkmenleriň birleşip, Eýran şasy talaňçy goşunlaryny derbi-dagyn edişi barada gürrüň berýär. 1858-nji ýylda Nasretdin baş edip, Garrygala sebitlerine agyr ýollaýar. Şu taryhy jeňde türkmenleriň köp birleşip, watan ugrunda gahrymançylykly göreşýärler. Söweşe Nurberdi han ýolbaşçylyk edýär. Guramaçylykly we agzybir alynyp barlan şol söweşde talaňçy duşman goşunlary ýeňilýär. Şahyr eseriniň 1-nji bölüminde ine şu taryhy ýeňşi taryplaýar. Şahyr türkmen taýpalarynyň birleşip alyp baran watançylyk hereketiniň taryhy ähmiýetine dogry baha beripdir we şeýle birleşmäniň, dostlaşmanyň ýene-de rowaçlanmagyny isläpdir. Eseriň 2-nji bölüminde eýran goşunlarynyň 1861-nji ýylda Mara eden uly çozuşy hakynda söhbet açylýar. Garrygalada masgara bolup ýeňlen Nasretdin şa baştutanlygynda türkmenleriň üstüne 70 müň adamly goşun sürýär. Emma bu gezekde şanyň agyr goşuny türkmenleriň birleşen güýjüne çydap bilmeýär. Bu taryhy söweşe Gowşut han ýolbaşçylyk edýär. Ahal türkmenleri hem Nurberdi hanyň ýolbaşçylygynda Mara kömege gelýär. Gazaply jeň talaňçy duşmanlaryň ýeňilmegi bilen gutarýar. Abdysetdar Kazy poemanyň bütin dowanymda watan ugrunda alnyp barlan urşuň tarapynda durýar. Duşmanlara aç gurt ýaly daraýan, halkynyň aryny-namysyny özbaşdaklygyny goraýan gerçekleri wasp edýär. Parahat ilaty talamaga gelen gelmişekleri paş edýär. Eser şeýle uly taryhy ýeňiş gazanan halky we onuň gaýduwsyz ogullaryny taryplaýan bilen tamamlanýar. Poemada aýratyn alnan gahryman hereket etmän, tutuş halk hereket edýär. Şonuň üçinde eseriň diliniň we stiliniň agyrlygyna garamazdan, onda uruş kartinalary, halk köpçüliginiň watançylyk hyjuwy we duýgulary real görkezilýär. Poema ilkinji gezek rus dilinde 1914-nji ýylda "Kniga rasskazow o bitwah tekinsew" ("Tekeleriň uruş kyssa kitaby") ady bilen tarapyndan ylmy-düşündirişli çap edilýär. Eser gysgaldylan görnüşde "Jeňnama" ady bilen türkmen dilinde 1943inji ýylda çap edildi.
| Abdysetdar Kazy |
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Abdysetdar Kazy hakda maglumat, Abdysetdar Kazy näme? Abdysetdar Kazy näme diýmek?
Abdysetdar Kazy Jennama atly taryhy awtorydyr Ol 19 njy asyryn basynda Gokdepe sebitlerinde dunya inip 19 njy asyryn II yarymynda aradan cykypdyr diylip cak edilyar Oz dowrunin sowatly we dusunjeli adamy bolupdyr Ol Jennama eserini 1862 nji yylda yazypdyr Poema formasynda yazylyp 2200 setirden ybarat Awtor bu eserinde 1858 hem de 1861 yyllarda turkmenlerin birlesip Eyran sasy talancy gosunlaryny derbi dagyn edisi barada gurrun beryar 1858 nji yylda Nasretdin bas edip Garrygala sebitlerine agyr yollayar Su taryhy jende turkmenlerin kop birlesip watan ugrunda gahrymancylykly goresyarler Sowese Nurberdi han yolbascylyk edyar Guramacylykly we agzybir alynyp barlan sol sowesde talancy dusman gosunlary yenilyar Sahyr eserinin 1 nji boluminde ine su taryhy yensi taryplayar Sahyr turkmen taypalarynyn birlesip alyp baran watancylyk hereketinin taryhy ahmiyetine dogry baha beripdir we seyle birlesmanin dostlasmanyn yene de rowaclanmagyny islapdir Eserin 2 nji boluminde eyran gosunlarynyn 1861 nji yylda Mara eden uly cozusy hakynda sohbet acylyar Garrygalada masgara bolup yenlen Nasretdin sa bastutanlygynda turkmenlerin ustune 70 mun adamly gosun suryar Emma bu gezekde sanyn agyr gosuny turkmenlerin birlesen guyjune cydap bilmeyar Bu taryhy sowese Gowsut han yolbascylyk edyar Ahal turkmenleri hem Nurberdi hanyn yolbascylygynda Mara komege gelyar Gazaply jen talancy dusmanlaryn yenilmegi bilen gutaryar Abdysetdar Kazy poemanyn butin dowanymda watan ugrunda alnyp barlan ursun tarapynda duryar Dusmanlara ac gurt yaly darayan halkynyn aryny namysyny ozbasdaklygyny gorayan gercekleri wasp edyar Parahat ilaty talamaga gelen gelmisekleri pas edyar Eser seyle uly taryhy yenis gazanan halky we onun gayduwsyz ogullaryny taryplayan bilen tamamlanyar Poemada ayratyn alnan gahryman hereket etman tutus halk hereket edyar Sonun ucinde eserin dilinin we stilinin agyrlygyna garamazdan onda urus kartinalary halk kopculiginin watancylyk hyjuwy we duygulary real gorkezilyar Poema ilkinji gezek rus dilinde 1914 nji yylda Kniga rasskazow o bitwah tekinsew Tekelerin urus kyssa kitaby ady bilen tarapyndan ylmy dusundirisli cap edilyar Eser gysgaldylan gornusde Jennama ady bilen turkmen dilinde 1943inji yylda cap edildi Abdysetdar Kazy