Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Mawritaniýa Yslam Respublikasyالجمهورية الإسلامية الموريتانية Arap dili République islamique de Mauritanie Fransuz dili
Mawritaniýa
| |||||
Mawritaniýa Günbatar Afrikadaky Atlantik ummanynyň kenarynda ýerleşýän ýurt. Afrikada on birinji uly özygtyýarly döwlet bolup, günbatarda Atlantik ummany, demirgazykda we demirgazyk-günbatarda Günbatar Sahara, demirgazyk-gündogarda Aliair, gündogarda Mali we günorta-günbatarda Senegal bilen serhetleşýär.
Itsurt öz adyny miladydan öňki 3-nji asyrdan biziň eramyzyň VII asyryna çenli häzirki Marokkoda we gündogar Aliairde bar bolan gadymy Berber şalygyndan alýar. Mawritaniýanyň ýerleriniň takmynan 90% -i Saharanyň çäginde; şonuň üçin ilat ýagyş birneme ýokary bolan günortada jemlenendir. 2008-nji ýylyň 6-njy awgustynda general Muhammet Ould Abdel Aziziň ýolbaşçylygyndaky harby agdarlyşykda hökümet agdaryldy. Paýtagt we iň uly şäher, ýurduň 4,4 million ilatynyň üçden birine golaýy bolan Atlantik kenarynda ýerleşýän Nuakçottdyr. 2009-njy ýylyň 16-njy aprelinde Aziz ýeňiş gazanan 19-njy iýulda geçiriljek saýlawlarda prezidentlige dalaş etmek üçin harby gullugyndan çekildi.
Taryh
Mawritaniýanyň gadymy taýpalary Berber we Afrika halkydy. Bafurlar esasan oba hojalygydy we taryhy çarwa durmuşyndan ýüz öwüren ilkinji Sahara halkynyň arasynda. Saharanyň kem-kemden zaýalanmagy bilen günorta tarap ýola düşdüler. Berber taýpalarynyň köpüsi ememeniň (we käwagt beýleki araplaryň) gelip çykyşyny öňe sürdi. Munuň ýaly tassyklamalary tassyklaýan subutnamalar az, ýöne 2000-nji ýylda Yemenemen halkynyň DNK gözleginde halklaryň arasynda gadymy baglanyşyk bolup biler.
Gämi duralgasynyň demirgazyk çetlerinde ýerleşýän Çinguetti şäheri 777-nji ýylda esaslandyryldy we XI asyra çenli Iẓnagen ýa-da Sanhaja, Konfederasiýa diýlip atlandyrylýan Berber taýpalarynyň konfederasiýasynyň söwda merkezine öwrüldi. Söwda ýollarynyň çatrygyndady. Çinguetti ýerleşdirenden kän wagt geçmänkä, Sanhaja ilki bilen Abdallah ibn inasin tarapyndan wekilçilik edilýän Almorawidler bilen birleşdi we birleşdi. Almorawidler ahyrsoňy häzirki Senegaldan Ispaniýanyň günortasyna (al-Andalus, häzirki Andalusiýa diýlip atlandyrylýan) imperiýa gözegçilik ederdi. Şäheriň ajaýyp bezelen binagärçiligi, Günbatar Magrebde sünni yslam dininiň malik däp-dessuryny ýaýradýan Almorawidleriň berk dini ynançlaryny görkezýär.
Beýleki halklar hem Saharanyň günortasyndan Günbatar Afrika göçüpdirler. 1076-njy ýylda Almorawidler gadymy Gana imperiýasynyň uly meýdanyny basyp aldy. Çar Bouba söweşi (1644–74) halklaryň Yemenemeni Makil arap basybalyjylaryny ýok etmek üçin şowsuz gutarnykly tagallasy boldy. Basybalyjylara Beni Hasan taýpasy ýolbaşçylyk edipdir. Beni Hasan söweşijileriniň nesilleri Muruş jemgyýetiniň ýokarky gatlagyna öwrüldi. Adyny Beni Hasandan alýan beduin arap şiwesi Hasaniýa, esasan çarwa ilatyň arasynda agdyklyk edýän dile öwrüldi.
Fransiýa XIX asyryň ahyryndan başlap, Senegal derýasynyň sebitinden we demirgazyk tarapa häzirki Mawritaniýanyň çäklerine ýüz tutdy. 1901-nji ýylda Kawier Koppolani imperiýa missiýasyna ýolbaşçylyk etdi. Zawaýa taýpalary bilen strategiki bileleşikleriň we Hasane söweşjeň çarwalaryna harby basyşyň utgaşmagy bilen, Mawritan emirliklerine fransuz dolandyryşyny giňeltmegi başardy. 1903–04-nji ýyllarda Trarza, Brakna we Tagant fransuz goşunlary tarapyndan basyp alyndy, ýöne Adrar demirgazyk emirligi şeýh Maa al-Aýnaýnyň koloniýa garşy gozgalaňynyň (ýa-da jihadynyň) kömegi bilen Tagantyň gozgalaňçylary tarapyndan has uzaga çekdi. we beýleki sebitler. Adrar ahyrsoňy 1912-nji ýylda harby taýdan ýeňildi we 1904-nji ýylda döredilen we meýilleşdirilen Mawritaniýanyň çägine goşuldy. Mawritaniýa 1920-nji ýyldan başlap Fransiýa Günbatar Afrikanyň bir bölegi bolupdy, soňra bolsa koloniýa bolupdy.
Fransuz hökümeti gulçulyga garşy kanuny gadagançylyklar we taýpalar arasyndaky söweşi bes etdi. Kolonial döwürde ilatyň 90% -i çarwa bolup galdy. Atalary asyrlar mundan ozal kowulan köp oturýan halklar Mawritaniýa gaýdyp gelip başladylar. Fransiýanyň hökümdarlygy astyndaky ýurduň öňki paýtagty Sent-Luis Senegalda ýerleşýärdi, şonuň üçin 1960-njy ýylda ýurt garaşsyzlyga eýe bolanda, Nuakçott şol wagt berkitilen obadan ("ksar") saýlandy. Mawritaniýanyň täze paýtagty.
Garaşsyzlyk gazanylandan soň, Saharanyň günortasynda ýerleşýän Afrika halklarynyň köpüsi (Haalpulaar, Soninke we Wolof) Senegal derýasynyň demirgazygyndaky sebite göçüp, Mawritaniýa girdi. Fransuz dilinde we däp-dessurlarynda bilim alan bu soňky gelenleriň köpüsi täze ştatda kätip, esger we dolandyryjy boldy. Bu, fransuzlar demirgazykdaky iň çylşyrymly Hasane taýpalaryny harby taýdan basyp ýatyranda ýüze çykdy. Bu öňki güýç balansyny üýtgetdi we günorta ilat bilen Murlaryň arasynda täze çaknyşyklar ýüze çykdy. Bu toparlaryň arasynda arap jemgyýetiniň bir bölegi bolan afrikalylar, pes gatlakly sosial pozisiýa goşuldy.
Häzirki zaman gulçulygy Mawritaniýada dürli görnüşlerde bar. Käbir maglumatlara görä, müňlerçe Mawritanlylar henizem gul edilýär. CNN-iň 2012-nji ýyldaky hasabatynda Jon D. Sutteriň "Gulçulygyň iň soňky berkitmesi" hasabaty dowam edýän gul eýeçilik medeniýetlerini suratlandyrýar we dokumentleşdirýär. Bu sosial diskriminasiýa, esasan, ýurduň demirgazygyndaky "gara Murlara" (Haratin) garşy ulanylýar, bu ýerde "ak Murlaryň" (Bidh'an, Hasaniýada gürleýän araplar we araplaşdyrylan berberler) arasynda tire-taýpa elitalary bar. Gulçulyk amallary günortadaky Saharanyň günortasyndaky Afrika etnik toparlarynyň arasynda-da bar.
1970-nji ýyllaryň başyndaky Sahel guraklygy Mawritaniýada uly weýrançylyklara sebäp boldy, garyplyk we konflikt problemalaryny hasam kynlaşdyrdy. Araplaşdyrylan agalyk ediji elitalar üýtgeýän ýagdaýlara we daşary ýurtlardan gelen arap milletçi çagyryşlaryna, Mawritaniýanyň durmuşynyň kanun we bilim ulgamy ýaly köp taraplaryny araplaşdyrmak üçin edilýän basyşy güýçlendirip, reaksiýa bildirdiler. Bu, kolonial dolandyryş döwründe fransuzlaryň agalygynyň netijelerine-de reaksiýa boldy. Culturalurduň medeni dürlüligini saklamak üçin dürli modeller teklip edildi, ýöne hiç biri üstünlikli durmuşa geçirilmedi.
Bu etniki düşünişmezlik 1989-njy ýylyň aprelinde ("Mawritaniýa - Senegal serhet söweşi") ýüze çykan, ýöne şondan soň azalýan jemgyýetçilikara zorluk wagtynda ýüze çykdy. Mawritaniýa 1980-nji ýyllaryň ahyrynda Sahara kenarýaka Afrikaly Mawritaniýalylary 70,000 töweregi ýurtdan çykardy. Etniki dartgynlyk we gulçulyk meselesi - geçmiş we käbir sebitlerde häzirki döwürde-de ýurduň syýasy jedellerinde güýçli temalar bolup durýar. Groupshli toparlardan ep-esli bölegi has köp dürli, plýuralistik jemgyýet gözleýär.
Halkara Kazyýeti, Ispaniýanyň kolonizasiýasyndan ozal Marokkanyň we Mawritaniýanyň kanuny gatnaşyklarynyň käbir subutnamalaryna garamazdan, BMG Baş Assambleýasynyň kolonial ýurtlara garaşsyzlyk bermek baradaky Jarnamasynyň ulanylmagyna täsir etmek üçin hiç bir baglanyşyk ýeterlik däldi diýen netijä geldi. Günbatar Sahara halklary.
Mawritaniýa, Marokko bilen bilelikde 1976-njy ýylda Günbatar Saharanyň territoriýasyny basyp aldy, öňki imperiýa güýji bolan Ispaniýanyň haýyşy boýunça Mawritaniýa üçden bir bölegini aldy. Alisiriýa tarapyndan ýaraglanan we Al Algerir tarapyndan goldanan birnäçe sebitleýin ýitgilerden soň sebit güýji we Marokko garşydaşy - Mawritaniýa 1979-njy ýylda yza çekildi.
Ykdysady gowşaklyk sebäpli Mawritaniýa ähli taraplar üçin özara ylalaşylan maksadalaýyk çözgüt islemegi bilen resmi pozisiýasy bilen sebit dawasynda ähmiýetsiz oýunçy boldy. Günbatar Saharanyň köp bölegini Marokko basyp alan bolsa-da, BMG henizem Günbatar Saharany döwletlilik meselesinde öz isleglerini beýan etmeli sebit hasaplaýar. Ilkibaşda 1992-nji ýylda meýilleşdirilen referendum geljekde belli bir wagtda BMG-nyň howandarlygynda, ýerli Sahrawlylaryň Sahrawi Arap Demokratik Respublikasy ýaly garaşsyz bolmak isleýändigini ýa-da ýokdugyny kesgitlemek üçin henizem belli bir wagtda geçirilmeli Marokko.
Mawritaniýa 1960-njy ýylyň noýabr aýynda garaşsyz bir döwlet boldy. 1964-nji ýylda ilkibaşda fransuzlar tarapyndan gurlan Prezident Moktar Ould Daddah awtoritar prezident re regimeimini gurup, täze konstitusiýa bilen bir partiýaly döwlet hökmünde resmi taýdan tassyklandy. Daddahyň “Parti du Peuple Mauritanien” (PPM) bir partiýaly sistemada dolandyryjy gurama boldy. Prezident muny Mawritaniýanyň günbatar görnüşindäki köp partiýaly demokratiýa taýyn däldigini öňe sürdi. Bu bir partiýaly konstitusiýa laýyklykda, Daddah 1976-njy we 1978-nji ýyllarda geçirilen bäsdeşliksiz saýlawlarda gaýtadan saýlandy.
Daddah 1978-nji ýylyň 10-njy iýulynda gansyz agdarlyşykda agdaryldy. Ol "Uly Mawritaniýa" döretmek synanyşygy hökmünde Günbatar Saharanyň günorta bölegini anneksiýa etmek üçin betbagtçylykly söweş sebäpli ýurdy dargatdy.
Polkownik Mustafa Ould Salekiň CMRN huntasy güýçli güýç bazasyny döretmäge ýa-da Sahrawi garşylyk hereketi, Polisario fronty bilen durnuksyzlaşdyryjy konfliktden ýurdy çykaryp bilmejekdigini subut etdi. Çalt ýykyldy, ýerine başga bir harby hökümet CMSN çalyşdy.
Güýçli polkownik Muhammet Khouna Ould Haidallah tiz wagtdan güýçli adam hökmünde ýüze çykdy. Günbatar Sahara baradaky ähli talaplardan ýüz öwrüp, Polisario bilen parahatçylyk tapdy we esasy goldawçysy Al Algerir bilen gatnaşyklary gowulaşdyrdy. Emma konfliktiň beýleki tarapy Marokko we Europeanewropadaky ýarany Fransiýa bilen gatnaşyklar ýaramazlaşdy. Durnuksyzlyk dowam etdi we Haýdallanyň ägirt uly reforma synanyşyklary esaslandyryldy. Onuň re regimeimi döwlet agdarylyşygy synanyşyklary we harby guramanyň içindäki hyjuwlar bilen başdan geçirildi. Garşydaşlaryna garşy alyp barýan berk we barlyşyksyz çäreleri sebäpli barha çekeleşdi; köp dissident tussag edildi, käbirleri jezalandyryldy. 1981-nji ýylda gulçulyk kanun tarapyndan resmi taýdan ýatyryldy we Mawritaniýa dünýäde iň soňky ýurt boldy.
- https://www.nytimes.com/2009/07/20/world/africa/20mauritania.html?_r=0
- Chaabani, H.; Sanchez-Mazas, A.; Sallami SF (2000). "Genetic differentiation of Yemeni people according to rhesus and Gm polymorphisms". Annales de Génétique. 43 (3–4): 155–62.
- http://countrystudies.us/mauritania/3.htm
- https://books.google.ca/books?id=-KU_9MfXKKYC&pg=PA369&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
- https://www.newyorker.com/magazine/2014/09/08/freedom-fighter
- http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6938032.stm
- Yasser, Abdel Nasser Ould (2008). Sage, Jesse; Kasten, Liora (eds.). Enslaved: True Stories of Modern Day Slavery.
- https://2009-2017.state.gov/documents/organization/210740.pdf
- https://www.thenewhumanitarian.org/news/2007/03/05/fair-elections-haunted-racial-imbalance
- Meredith, Martin (2005), The Fate of Africa: A History of Fifty Years of Independence, New York: Public Affairs Publishing, p. 69
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Mawritaniýa hakda maglumat, Mawritaniýa näme? Mawritaniýa näme diýmek?
Mawritaniya Yslam Respublikasyالجمهورية الإسلامية الموريتانية Arap dili Republique islamique de Mauritanie Fransuz dili Baydag Gerb Mawritaniya Gunbatar Afrikadaky Atlantik ummanynyn kenarynda yerlesyan yurt Afrikada on birinji uly ozygtyyarly dowlet bolup gunbatarda Atlantik ummany demirgazykda we demirgazyk gunbatarda Gunbatar Sahara demirgazyk gundogarda Aliair gundogarda Mali we gunorta gunbatarda Senegal bilen serhetlesyar Itsurt oz adyny miladydan onki 3 nji asyrdan bizin eramyzyn VII asyryna cenli hazirki Marokkoda we gundogar Aliairde bar bolan gadymy Berber salygyndan alyar Mawritaniyanyn yerlerinin takmynan 90 i Saharanyn caginde sonun ucin ilat yagys birneme yokary bolan gunortada jemlenendir 2008 nji yylyn 6 njy awgustynda general Muhammet Ould Abdel Azizin yolbascylygyndaky harby agdarlysykda hokumet agdaryldy Paytagt we in uly saher yurdun 4 4 million ilatynyn ucden birine golayy bolan Atlantik kenarynda yerlesyan Nuakcottdyr 2009 njy yylyn 16 njy aprelinde Aziz yenis gazanan 19 njy iyulda geciriljek saylawlarda prezidentlige dalas etmek ucin harby gullugyndan cekildi TaryhMawritaniyanyn gadymy taypalary Berber we Afrika halkydy Bafurlar esasan oba hojalygydy we taryhy carwa durmusyndan yuz owuren ilkinji Sahara halkynyn arasynda Saharanyn kem kemden zayalanmagy bilen gunorta tarap yola dusduler Berber taypalarynyn kopusi ememenin we kawagt beyleki araplaryn gelip cykysyny one surdi Munun yaly tassyklamalary tassyklayan subutnamalar az yone 2000 nji yylda Yemenemen halkynyn DNK gozleginde halklaryn arasynda gadymy baglanysyk bolup biler Gami duralgasynyn demirgazyk cetlerinde yerlesyan Cinguetti saheri 777 nji yylda esaslandyryldy we XI asyra cenli Iẓnagen ya da Sanhaja Konfederasiya diylip atlandyrylyan Berber taypalarynyn konfederasiyasynyn sowda merkezine owruldi Sowda yollarynyn catrygyndady Cinguetti yerlesdirenden kan wagt gecmanka Sanhaja ilki bilen Abdallah ibn inasin tarapyndan wekilcilik edilyan Almorawidler bilen birlesdi we birlesdi Almorawidler ahyrsony hazirki Senegaldan Ispaniyanyn gunortasyna al Andalus hazirki Andalusiya diylip atlandyrylyan imperiya gozegcilik ederdi Saherin ajayyp bezelen binagarciligi Gunbatar Magrebde sunni yslam dininin malik dap dessuryny yayradyan Almorawidlerin berk dini ynanclaryny gorkezyar Dakhlet Nouadhibou sebitindaki Arguin saherindaki kolonial gala Beyleki halklar hem Saharanyn gunortasyndan Gunbatar Afrika gocupdirler 1076 njy yylda Almorawidler gadymy Gana imperiyasynyn uly meydanyny basyp aldy Car Bouba sowesi 1644 74 halklaryn Yemenemeni Makil arap basybalyjylaryny yok etmek ucin sowsuz gutarnykly tagallasy boldy Basybalyjylara Beni Hasan taypasy yolbascylyk edipdir Beni Hasan sowesijilerinin nesilleri Murus jemgyyetinin yokarky gatlagyna owruldi Adyny Beni Hasandan alyan beduin arap siwesi Hasaniya esasan carwa ilatyn arasynda agdyklyk edyan dile owruldi Fransiya XIX asyryn ahyryndan baslap Senegal deryasynyn sebitinden we demirgazyk tarapa hazirki Mawritaniyanyn caklerine yuz tutdy 1901 nji yylda Kawier Koppolani imperiya missiyasyna yolbascylyk etdi Zawaya taypalary bilen strategiki bilelesiklerin we Hasane sowesjen carwalaryna harby basysyn utgasmagy bilen Mawritan emirliklerine fransuz dolandyrysyny gineltmegi basardy 1903 04 nji yyllarda Trarza Brakna we Tagant fransuz gosunlary tarapyndan basyp alyndy yone Adrar demirgazyk emirligi seyh Maa al Aynaynyn koloniya garsy gozgalanynyn ya da jihadynyn komegi bilen Tagantyn gozgalancylary tarapyndan has uzaga cekdi we beyleki sebitler Adrar ahyrsony 1912 nji yylda harby taydan yenildi we 1904 nji yylda doredilen we meyillesdirilen Mawritaniyanyn cagine gosuldy Mawritaniya 1920 nji yyldan baslap Fransiya Gunbatar Afrikanyn bir bolegi bolupdy sonra bolsa koloniya bolupdy Fransuz hokumeti gulculyga garsy kanuny gadagancylyklar we taypalar arasyndaky sowesi bes etdi Kolonial dowurde ilatyn 90 i carwa bolup galdy Atalary asyrlar mundan ozal kowulan kop oturyan halklar Mawritaniya gaydyp gelip basladylar Fransiyanyn hokumdarlygy astyndaky yurdun onki paytagty Sent Luis Senegalda yerlesyardi sonun ucin 1960 njy yylda yurt garassyzlyga eye bolanda Nuakcott sol wagt berkitilen obadan ksar saylandy Mawritaniyanyn taze paytagty Cinguettidaki Juma metjidi koplenc Mawritaniyanyn milli nysany hasaplanyar Garassyzlyk gazanylandan son Saharanyn gunortasynda yerlesyan Afrika halklarynyn kopusi Haalpulaar Soninke we Wolof Senegal deryasynyn demirgazygyndaky sebite gocup Mawritaniya girdi Fransuz dilinde we dap dessurlarynda bilim alan bu sonky gelenlerin kopusi taze statda katip esger we dolandyryjy boldy Bu fransuzlar demirgazykdaky in cylsyrymly Hasane taypalaryny harby taydan basyp yatyranda yuze cykdy Bu onki guyc balansyny uytgetdi we gunorta ilat bilen Murlaryn arasynda taze caknysyklar yuze cykdy Bu toparlaryn arasynda arap jemgyyetinin bir bolegi bolan afrikalylar pes gatlakly sosial pozisiya gosuldy Hazirki zaman gulculygy Mawritaniyada durli gornuslerde bar Kabir maglumatlara gora munlerce Mawritanlylar henizem gul edilyar CNN in 2012 nji yyldaky hasabatynda Jon D Sutterin Gulculygyn in sonky berkitmesi hasabaty dowam edyan gul eyecilik medeniyetlerini suratlandyryar we dokumentlesdiryar Bu sosial diskriminasiya esasan yurdun demirgazygyndaky gara Murlara Haratin garsy ulanylyar bu yerde ak Murlaryn Bidh an Hasaniyada gurleyan araplar we araplasdyrylan berberler arasynda tire taypa elitalary bar Gulculyk amallary gunortadaky Saharanyn gunortasyndaky Afrika etnik toparlarynyn arasynda da bar 1970 nji yyllaryn basyndaky Sahel guraklygy Mawritaniyada uly weyrancylyklara sebap boldy garyplyk we konflikt problemalaryny hasam kynlasdyrdy Araplasdyrylan agalyk ediji elitalar uytgeyan yagdaylara we dasary yurtlardan gelen arap milletci cagyryslaryna Mawritaniyanyn durmusynyn kanun we bilim ulgamy yaly kop taraplaryny araplasdyrmak ucin edilyan basysy guyclendirip reaksiya bildirdiler Bu kolonial dolandyrys dowrunde fransuzlaryn agalygynyn netijelerine de reaksiya boldy Culturalurdun medeni durluligini saklamak ucin durli modeller teklip edildi yone hic biri ustunlikli durmusa gecirilmedi Bu etniki dusunismezlik 1989 njy yylyn aprelinde Mawritaniya Senegal serhet sowesi yuze cykan yone sondan son azalyan jemgyyetcilikara zorluk wagtynda yuze cykdy Mawritaniya 1980 nji yyllaryn ahyrynda Sahara kenaryaka Afrikaly Mawritaniyalylary 70 000 toweregi yurtdan cykardy Etniki dartgynlyk we gulculyk meselesi gecmis we kabir sebitlerde hazirki dowurde de yurdun syyasy jedellerinde guycli temalar bolup duryar Groupshli toparlardan ep esli bolegi has kop durli plyuralistik jemgyyet gozleyar Nouakchottdaky metjit Mawritanlylaryn 99 9 den gowragy yslam dinine uyyar kopusi sunnuler Halkara Kazyyeti Ispaniyanyn kolonizasiyasyndan ozal Marokkanyn we Mawritaniyanyn kanuny gatnasyklarynyn kabir subutnamalaryna garamazdan BMG Bas Assambleyasynyn kolonial yurtlara garassyzlyk bermek baradaky Jarnamasynyn ulanylmagyna tasir etmek ucin hic bir baglanysyk yeterlik daldi diyen netija geldi Gunbatar Sahara halklary Mawritaniya Marokko bilen bilelikde 1976 njy yylda Gunbatar Saharanyn territoriyasyny basyp aldy onki imperiya guyji bolan Ispaniyanyn hayysy boyunca Mawritaniya ucden bir bolegini aldy Alisiriya tarapyndan yaraglanan we Al Algerir tarapyndan goldanan birnace sebitleyin yitgilerden son sebit guyji we Marokko garsydasy Mawritaniya 1979 njy yylda yza cekildi Ykdysady gowsaklyk sebapli Mawritaniya ahli taraplar ucin ozara ylalasylan maksadalayyk cozgut islemegi bilen resmi pozisiyasy bilen sebit dawasynda ahmiyetsiz oyuncy boldy Gunbatar Saharanyn kop bolegini Marokko basyp alan bolsa da BMG henizem Gunbatar Saharany dowletlilik meselesinde oz isleglerini beyan etmeli sebit hasaplayar Ilkibasda 1992 nji yylda meyillesdirilen referendum geljekde belli bir wagtda BMG nyn howandarlygynda yerli Sahrawlylaryn Sahrawi Arap Demokratik Respublikasy yaly garassyz bolmak isleyandigini ya da yokdugyny kesgitlemek ucin henizem belli bir wagtda gecirilmeli Marokko Mawritaniya 1960 njy yylyn noyabr ayynda garassyz bir dowlet boldy 1964 nji yylda ilkibasda fransuzlar tarapyndan gurlan Prezident Moktar Ould Daddah awtoritar prezident re regimeimini gurup taze konstitusiya bilen bir partiyaly dowlet hokmunde resmi taydan tassyklandy Daddahyn Parti du Peuple Mauritanien PPM bir partiyaly sistemada dolandyryjy gurama boldy Prezident muny Mawritaniyanyn gunbatar gornusindaki kop partiyaly demokratiya tayyn daldigini one surdi Bu bir partiyaly konstitusiya layyklykda Daddah 1976 njy we 1978 nji yyllarda gecirilen basdesliksiz saylawlarda gaytadan saylandy Daddah 1978 nji yylyn 10 njy iyulynda gansyz agdarlysykda agdaryldy Ol Uly Mawritaniya doretmek synanysygy hokmunde Gunbatar Saharanyn gunorta bolegini anneksiya etmek ucin betbagtcylykly sowes sebapli yurdy dargatdy Polkownik Mustafa Ould Salekin CMRN huntasy guycli guyc bazasyny doretmage ya da Sahrawi garsylyk hereketi Polisario fronty bilen durnuksyzlasdyryjy konfliktden yurdy cykaryp bilmejekdigini subut etdi Calt yykyldy yerine basga bir harby hokumet CMSN calysdy Guycli polkownik Muhammet Khouna Ould Haidallah tiz wagtdan guycli adam hokmunde yuze cykdy Gunbatar Sahara baradaky ahli talaplardan yuz owrup Polisario bilen parahatcylyk tapdy we esasy goldawcysy Al Algerir bilen gatnasyklary gowulasdyrdy Emma konfliktin beyleki tarapy Marokko we Europeanewropadaky yarany Fransiya bilen gatnasyklar yaramazlasdy Durnuksyzlyk dowam etdi we Haydallanyn agirt uly reforma synanysyklary esaslandyryldy Onun re regimeimi dowlet agdarylysygy synanysyklary we harby guramanyn icindaki hyjuwlar bilen basdan gecirildi Garsydaslaryna garsy alyp baryan berk we barlysyksyz careleri sebapli barha cekelesdi kop dissident tussag edildi kabirleri jezalandyryldy 1981 nji yylda gulculyk kanun tarapyndan resmi taydan yatyryldy we Mawritaniya dunyade in sonky yurt boldy https www nytimes com 2009 07 20 world africa 20mauritania html r 0 Chaabani H Sanchez Mazas A Sallami SF 2000 Genetic differentiation of Yemeni people according to rhesus and Gm polymorphisms Annales de Genetique 43 3 4 155 62 http countrystudies us mauritania 3 htm https books google ca books id KU 9MfXKKYC amp pg PA369 amp redir esc y v onepage amp q amp f false https www newyorker com magazine 2014 09 08 freedom fighter http news bbc co uk 2 hi africa 6938032 stm Yasser Abdel Nasser Ould 2008 Sage Jesse Kasten Liora eds Enslaved True Stories of Modern Day Slavery https 2009 2017 state gov documents organization 210740 pdf https www thenewhumanitarian org news 2007 03 05 fair elections haunted racial imbalance Meredith Martin 2005 The Fate of Africa A History of Fifty Years of Independence New York Public Affairs Publishing p 69