Azərbaycan
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Giýasaddun Abul Fatih ibn Ibrahim Omar Haýýam Nişapuri da ýaşap geçen görnükli şahs bolup ol da da dogulýar şol ýerde ön
Omar Haýýam
Giýasaddun Abul Fatih ibn Ibrahim Omar Haýýam Nişapuri – da ýaşap geçen görnükli şahs bolup, ol da da dogulýar, şol ýerde önüp ösýär we ilkinji sowady şol ýerde alýar. Soňra bolsa şol döwrüň esasy bilim ojagy ýerleşen da we da bilimini dowam etdirýär.
| Omar Haýýam (Pars) عمر خیام | |
| Eýran, Nişapur , Omar Haýýam | |
| Doglan wagty we ýeri | Maý 18 1048 , , Eýran |
|---|---|
| Aradan çykan wagty we ýeri | Dekabr 4 1131 (ýaş 83) , , Eýran |
| Käri | , , , , |
| Etnikasy | Pars |
da Samarkanda gelýär we algebranyň meseleleriniň çözlüş usullary barada traktat ýazýar. Oňa çenli diňe iki sany matematika traktaty bardy. Soňra Omar Haýýam astronomiýa bilen gyzyklanýar, da daky astronomiýa bilen bagly barlag-amaly merkezine barýar. 1077-nji ýylda bu baradaky kitabyny ýazyp gutarýar. 1079-njy ýylda egindeşleri bilen bilelikde senenama (kalendar) döredýär.
XI asyryň larynda, barlag-amaly merkezi ýapylandan soň, Omar Haýýam Mekkä zyýarata gitýär. dan başlap da lukman bolup işleýär. Şol döwürde hem özüniň ‘’’’ filosofiki traktatyny ýazýar.
Omar haýýam ömrüniň soňky 10-15 ýyllaryny Nişapurda ýekelikde geçiripdir. Adamlar bilen az gatnaşykda bolupdyr. Bu ýyllarda diňe kitap bilen dostlaşypdyr. Bu barada taryhçy onuň diňe kitap ýazmak we okatmak bilen meşgullanandygyny belläp geçýär. Şeýle hem ömrüniň ahyrynda kynçylyk çekip ýaşapdyr diýen maglumat hem bar. Beýhakiniň aytmagyna görä, ol ölmeginiň öňi syrasynda nyň saglygy bejeriş baradaky kitabyny okapdyr.
Ol diňe bir goşgy ýazman, eýsem, astronomiýa, matematika, fizika we beýleki ylymlara hem köp goşant goşupdyr. Häzirki wagtda onuň ýazan traktatlary bütin dünýäde peýdalanylýar. Onuň döredijiligi Merkezi Aziýanyň, Eýranyň we bütin adamzadyň taryhynda, medeniýetinde öçmejek yz bolup galandygy giňden ykrar edilýär[Çeşme zerur] . Onuň ýazan rubagylary elden ele, öýden öýe, ýurtdan ýurda, asyrdan asyra geçip, biziň döwrümize çenli gelip ýetipdir. Onuň rubagylarynda adamzada uly ähmiýet berendigi bellenip geçilýär[Çeşme zerur] . nyň üstüni açypdyr, adamlara öz-özüniň ruhy baknaçylygyndan azat bolmaklaryna kömek etmäge çalşypdyr. Gahar-gazabyň hem ynsan ruhynyň tussaglygy diýip belläpdir. Şol tussaglykdan özüňi halas edip bilse, adamyň erkin we bagtly durmuşa ýetjekdigini aýdypdyr. Şeýle hem, Omar Haýýamyň döredijiliginde durmuşa bolan hyjuwy duýmak bolýar. Ondan başga-da, onuň eserleri orta asyrlarda adamlaryň ruhy taýdan ösüşlere ýetendiginiň subutnamasy hökmünde garalýar.
Çeşme
- Sitirleme säwligi: Nädogry
<ref>tegi;britannicaatly refler üçin tekst görkezilmändir - Professor Seyyed Hossein Nasr and Professor Mehdi Aminrazavi. “An Anthology of Philosophy in Persia, Vol. 1: From Zoroaster to ‘Umar Khayyam”, I.B. Tauris in association with The Institute of Ismaili Studies, 2007.
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Omar Haýýam hakda maglumat, Omar Haýýam näme? Omar Haýýam näme diýmek?
Giyasaddun Abul Fatih ibn Ibrahim Omar Hayyam Nisapuri da yasap gecen gornukli sahs bolup ol da da dogulyar sol yerde onup osyar we ilkinji sowady sol yerde alyar Sonra bolsa sol dowrun esasy bilim ojagy yerlesen da we da bilimini dowam etdiryar Omar Hayyam Pars عمر خیامEyran Nisapur Omar HayyamDoglan wagty we yeriMay 18 1048 EyranAradan cykan wagty we yeriDekabr 4 1131 yas 83 EyranKari EtnikasyPars da Samarkanda gelyar we algebranyn meselelerinin cozlus usullary barada traktat yazyar Ona cenli dine iki sany matematika traktaty bardy Sonra Omar Hayyam astronomiya bilen gyzyklanyar da daky astronomiya bilen bagly barlag amaly merkezine baryar 1077 nji yylda bu baradaky kitabyny yazyp gutaryar 1079 njy yylda egindesleri bilen bilelikde senenama kalendar doredyar XI asyryn larynda barlag amaly merkezi yapylandan son Omar Hayyam Mekka zyyarata gityar dan baslap da lukman bolup isleyar Sol dowurde hem ozunin filosofiki traktatyny yazyar Omar hayyam omrunin sonky 10 15 yyllaryny Nisapurda yekelikde geciripdir Adamlar bilen az gatnasykda bolupdyr Bu yyllarda dine kitap bilen dostlasypdyr Bu barada taryhcy onun dine kitap yazmak we okatmak bilen mesgullanandygyny bellap gecyar Seyle hem omrunin ahyrynda kyncylyk cekip yasapdyr diyen maglumat hem bar Beyhakinin aytmagyna gora ol olmeginin oni syrasynda nyn saglygy bejeris baradaky kitabyny okapdyr Ol dine bir gosgy yazman eysem astronomiya matematika fizika we beyleki ylymlara hem kop gosant gosupdyr Hazirki wagtda onun yazan traktatlary butin dunyade peydalanylyar Onun doredijiligi Merkezi Aziyanyn Eyranyn we butin adamzadyn taryhynda medeniyetinde ocmejek yz bolup galandygy ginden ykrar edilyar Cesme zerur Onun yazan rubagylary elden ele oyden oye yurtdan yurda asyrdan asyra gecip bizin dowrumize cenli gelip yetipdir Onun rubagylarynda adamzada uly ahmiyet berendigi bellenip gecilyar Cesme zerur nyn ustuni acypdyr adamlara oz ozunin ruhy baknacylygyndan azat bolmaklaryna komek etmage calsypdyr Gahar gazabyn hem ynsan ruhynyn tussaglygy diyip bellapdir Sol tussaglykdan ozuni halas edip bilse adamyn erkin we bagtly durmusa yetjekdigini aydypdyr Seyle hem Omar Hayyamyn doredijiliginde durmusa bolan hyjuwy duymak bolyar Ondan basga da onun eserleri orta asyrlarda adamlaryn ruhy taydan osuslere yetendiginin subutnamasy hokmunde garalyar CesmeSitirleme sawligi Nadogry lt ref gt tegi britannica atly refler ucin tekst gorkezilmandir Professor Seyyed Hossein Nasr and Professor Mehdi Aminrazavi An Anthology of Philosophy in Persia Vol 1 From Zoroaster to Umar Khayyam I B Tauris in association with The Institute of Ismaili Studies 2007