Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Weli Welimuhammet Muhatow 1916 2005 türkmen kompozitory mugallym we jemgyýetçilik işgäri SSSR iň halk artisti 1965 SSSR
Weli Muhatow
Weli(Welimuhammet) Muhatow (1916-2005) — türkmen kompozitory, mugallym we jemgyýetçilik işgäri. SSSR-iň halk artisti(1965). SSSR döwlet baýragynyň iki gezek eýesi (Stalin baýragy) (1951, 1952). SSSR-yň Gahrymany (1986). Türkmenistan SSSR-yň gimniň awtory(1944)
| Weli Muhatow | |
| Doglan wagty we ýeri | Maý 5, 1916 Bagyr obasy,Aşgabat |
|---|---|
| Aradan çykan wagty we ýeri | Ýanwar 6, 2005 (88 ýaş) |
| Käri | kompozitor, režissýor,pedagog |
| Milleti | Türkmen |
| Uçurym ýeri | Moskwanyň P.I.Çaýkowskiý adyndaky döwlet konserwatoriýasy |
| Žanrlary | opera |
| Ýanýoldaş(lar)y | Adygül Orazowa |
| Çagalary | 2 |
Biografiýasy
Weli Muhatow Aşgabatdaky 1929-1933 aralygynda okaýar . 1936-njy ýylda Moskwanyň P.I.Çaýkowskiý adyndaky döwlet konserwatoriýasynyň ýanyndaky türkmen bölümine okuwa iberýärler.
Weli Muhadow hem Moskwanyň töwereginde gurulýan goranyş gurluşlaryny gurmak üçin meýletinçileriň hatarynda gidýär. Ol urşa gitmek üçin Aşgabada dolanyp barmak kararyna gelýär. pyýada goşun uçilişesini tamamlandan soňra, ol 1942-nji ýylyň dekabr aýynda 99-njy atyjylyk diwiziýasynyň hatarynda Stalingrad urşuna ugradylýar. Ukrainada diwiziýa öňdäki pozisiýany çykyp, Ýekaterinowka üçin urşa girişýär.
Uruşdan soň
Weli Muhadow parahatçylykly durmuşa gaýdyp gelip, Aşgabatda ukrain kompozitory bilen duşuşýar. Olar bilelikde librettosyna “Akpamyk” baletine saz ýazýarlar. “Akpamyk” türkmen nusgawy saz eserleriniň taryhyna ilkinji milli erteki-fantastiki balet hökmünde girdi. Ondan soňra kompozitor Weli Muhadowa gülkili opera žanrynda bilelikde işlemegi teklip edýär. Kän wagt geçmän “Kemine we kazy” operasy döredi. Ondan azyrak soňra bolsa – “Zöhre-Tahyryň” ikinji redaksiýasy peýda boldy. A. Şapoşnikow bilen bilelikde işleşmek bilen, Weli Muhadow ýene-de kän zatlary öwrenmelidigine göz ýetirdi. Kyrk ýaşynyň içinde aýaly we iki sany ýaş çagasy bilen Moskwa konserwatoriýa girmäge gidýär.
Weli Muhadow “” konserwatoriýanyň dördünji ýylynda ýazýar. Ol bu eseri üçin SSSR-iň Döwlet baýragyna mynasyp bolýar. Onuň okuwynyň bäşinji ýylynda ýazan “” atly poemasy - diplom işi hem SSSR-iň Döwlet baýragy bilen bellenildi. Talybyň ýurduň ýokary baýragyna iki sapar mynasyp bolmagy, konserwatoriýanyň bütin taryhyda bolup geçen ýeke-täk ýagdaýdyr.
Esasy Eserleri
- Opera
- «Kemine we kazy» (1947, bilen bile)
- «Zöhre-Tahyr» (1953, Adrian Şapoşnikow bilen bile — ikinji redaksiýasy)
- «Ahyrky Saka» (1967, Çary Aşyrow)
- balet eseri
- «Akpamyk» (1945,Znosko-Borowskiý bilen bile)
- orkestr eserleri
- «türkmen sýuitasy» (1949)
- «Meniňwatan» simfonik poema (1951)
- «simfoniki llýustrasiýa» (1951)
- « Çopan Ogly» aýdym sazly film (1955)
- mukam: №1 «Magtymgulynyň ýadygärligine» (1974), №2 «Gahryman» (1984), №3 «Ejeleri ýatlap» (1985)
- konsertler: fortepýano bilen orkestr üçin (1989), skripka bilen orkestr üçin (1991), wiolençel bilen orkestr üçin (2003)
- Wokal we Simfon gatyşyk
- kantata: «Ýeňiş» (1943), «kommunistik partiýalar barada» (1954), «Bagt» (1954), «Salam Moskwa» (1955), «Lelin barada oýlanma» (1957)
- poema: «Kommunist hakynda kyssa » (1970), «Lenin hakynda aýdym» (1970)
- oda(wasp): «Partiýalar barada» (1976), «Lenin we meniň partiýam» (1982), «Lenin partiýasy hakynda» (1985)
- oratoriýa: «Meniň Aşgabadym» (1981)
- Halk gurallaryndan düzülen orkestr
- «iki hindi pýesasy» (1955), «Poema» (1965), 3 simfonik poema (1965—1982)
- Beýleki eser;eri
- fortepýano üçin—«fuga»(1951),«prelýudiýa»(1951),«improwizasiýa»(1955)
- ses we fortepýano üçin — romanslar, «söýgi» (1947), «Arzuw» (1967), «Güýz» (1970)
- aýdymlar, «Gündogar sesi», «Doganlyk aýdymy», «Parahatlyk aýdymy», «Nebitçi üçin aýdym», «Komsomol aýdym», «Ilkinji söýgi», «Daňdanky aýdym», «Zähmediň sesi», «Lelin barada aýdym», «Parahatlyk aýdymy»
- hory, «wepalylyk» poemaň içinden
- teatr we çeper film üçin duýguly sazlar
Kinofilmdäki sazlary
- Türkmenistan soweti (1950)
- Çopan ogly (1954)
- Maşgala abyraýy (1956)
- Gündogara tarap on ädim (1960)
- Daş-Kaldaky waka (1963)
- Suw hakynda aýdym (dokumental)
Çeşme
- Фотография Мухатова
- Soviet Turkmenistan
- Türkmen milli konserwatoriýasynda nusgawy kompozitorlyk mekdebini esaslandyryjylaryň biri Weli Muhadowyň dogulan gününiň 100 ýyllygy mynasybetli konsert geçirildi[]
Awtor: www.NiNa.Az
Neşir edilen senesi:
wikipediýa, wiki, kitap, kitaplar, kitaphana, makala, oka, göçürip al, mugt, mugt göçürip al, mp3, wideo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, surat, aýdym-saz, aýdym, film, kitap, oýun, oýunlar, jübi telefony, android, ios, alma, jübi telefony, samsung, iphone, xiomi, xiaomi kompýuter, Weli Muhatow hakda maglumat, Weli Muhatow näme? Weli Muhatow näme diýmek?
Weli Welimuhammet Muhatow 1916 2005 turkmen kompozitory mugallym we jemgyyetcilik isgari SSSR in halk artisti 1965 SSSR dowlet bayragynyn iki gezek eyesi Stalin bayragy 1951 1952 SSSR yn Gahrymany 1986 Turkmenistan SSSR yn gimnin awtory 1944 Weli MuhatowDoglan wagty we yeriMay 5 1916 1916 05 05 Bagyr obasy AsgabatAradan cykan wagty we yeriYanwar 6 2005 2005 01 06 88 yas Karikompozitor rezissyor pedagogMilletiTurkmenUcurym yeriMoskwanyn P I Caykowskiy adyndaky dowlet konserwatoriyasyZanrlaryoperaYanyoldas lar yAdygul OrazowaCagalary2BiografiyasyWeli Muhatow Asgabatdaky 1929 1933 aralygynda okayar 1936 njy yylda Moskwanyn P I Caykowskiy adyndaky dowlet konserwatoriyasynyn yanyndaky turkmen bolumine okuwa iberyarler Ikinji Jahan Ursy Weli Muhadow hem Moskwanyn towereginde gurulyan goranys gurluslaryny gurmak ucin meyletincilerin hatarynda gidyar Ol ursa gitmek ucin Asgabada dolanyp barmak kararyna gelyar pyyada gosun ucilisesini tamamlandan sonra ol 1942 nji yylyn dekabr ayynda 99 njy atyjylyk diwiziyasynyn hatarynda Stalingrad ursuna ugradylyar Ukrainada diwiziya ondaki pozisiyany cykyp Yekaterinowka ucin ursa girisyar Urusdan son Weli Muhadow parahatcylykly durmusa gaydyp gelip Asgabatda ukrain kompozitory bilen dususyar Olar bilelikde librettosyna Akpamyk baletine saz yazyarlar Akpamyk turkmen nusgawy saz eserlerinin taryhyna ilkinji milli erteki fantastiki balet hokmunde girdi Ondan sonra kompozitor Weli Muhadowa gulkili opera zanrynda bilelikde islemegi teklip edyar Kan wagt gecman Kemine we kazy operasy doredi Ondan azyrak sonra bolsa Zohre Tahyryn ikinji redaksiyasy peyda boldy A Saposnikow bilen bilelikde islesmek bilen Weli Muhadow yene de kan zatlary owrenmelidigine goz yetirdi Kyrk yasynyn icinde ayaly we iki sany yas cagasy bilen Moskwa konserwatoriya girmage gidyar Weli Muhadow konserwatoriyanyn dordunji yylynda yazyar Ol bu eseri ucin SSSR in Dowlet bayragyna mynasyp bolyar Onun okuwynyn basinji yylynda yazan atly poemasy diplom isi hem SSSR in Dowlet bayragy bilen bellenildi Talybyn yurdun yokary bayragyna iki sapar mynasyp bolmagy konserwatoriyanyn butin taryhyda bolup gecen yeke tak yagdaydyr Esasy EserleriOpera Kemine we kazy 1947 bilen bile Zohre Tahyr 1953 Adrian Saposnikow bilen bile ikinji redaksiyasy Ahyrky Saka 1967 Cary Asyrow balet eseri Akpamyk 1945 Znosko Borowskiy bilen bile orkestr eserleri turkmen syuitasy 1949 Meninwatan simfonik poema 1951 simfoniki llyustrasiya 1951 Copan Ogly aydym sazly film 1955 mukam 1 Magtymgulynyn yadygarligine 1974 2 Gahryman 1984 3 Ejeleri yatlap 1985 konsertler fortepyano bilen orkestr ucin 1989 skripka bilen orkestr ucin 1991 wiolencel bilen orkestr ucin 2003 Wokal we Simfon gatysyk kantata Yenis 1943 kommunistik partiyalar barada 1954 Bagt 1954 Salam Moskwa 1955 Lelin barada oylanma 1957 poema Kommunist hakynda kyssa 1970 Lenin hakynda aydym 1970 oda wasp Partiyalar barada 1976 Lenin we menin partiyam 1982 Lenin partiyasy hakynda 1985 oratoriya Menin Asgabadym 1981 Halk gurallaryndan duzulen orkestr iki hindi pyesasy 1955 Poema 1965 3 simfonik poema 1965 1982 Beyleki eser eri fortepyano ucin fuga 1951 prelyudiya 1951 improwizasiya 1955 ses we fortepyano ucin romanslar soygi 1947 Arzuw 1967 Guyz 1970 aydymlar Gundogar sesi Doganlyk aydymy Parahatlyk aydymy Nebitci ucin aydym Komsomol aydym Ilkinji soygi Dandanky aydym Zahmedin sesi Lelin barada aydym Parahatlyk aydymy hory wepalylyk poeman icinden teatr we ceper film ucin duyguly sazlar Kinofilmdaki sazlary Turkmenistan soweti 1950 Copan ogly 1954 Masgala abyrayy 1956 Gundogara tarap on adim 1960 Das Kaldaky waka 1963 Suw hakynda aydym dokumental CesmeFotografiya Muhatova Soviet Turkmenistan Turkmen milli konserwatoriyasynda nusgawy kompozitorlyk mekdebini esaslandyryjylaryn biri Weli Muhadowyn dogulan gununin 100 yyllygy mynasybetli konsert gecirildi