Dunaý Uzynlygy 2860 km Basseýni 817 000 km2 Gada notece 200 km3 Gözbaşy Schwarzwald Aýagy Gara deňiz Ýurtlar Germaniýa A

Dunaý

Uzynlygy

2860 km

Basseýni

817 000 km²

Gada notece

200 km³

Gözbaşy

Schwarzwald

Aýagy

Gara deňiz

Ýurtlar

Germaniýa, Awstriýa, Slowakiýa,
Wengriýa, Horwatiýa,
Serbiýa,
Bolgariýa, Rumyniýa,
Moldowa,
Ukraina

Dunaý derýasy (Irki Danuvius sözünden nemesçe: Donau, keltçe: *dānu, manysy "akmak", slowakça we Dunaj, wengrçe Duna, Dunărea, Frakiýa/Dakiýa dilindäki “Donaris/Donare” sözünden, Duná, türkçe Tuna, Istros, Donava, horwatça Dunav, serbçe Дунав/Dunav, Дунав, ukrainçe Дунай) Ýewropa Bileleşiginiň iň uzyn, Ýewropanyň bolsa Wolga derýasyndan soň ikinji iň uzyn derýasydyr.

Ol Germaniýanyň Schwarzwald tokaýlygyndan gözbaş alyp gaýdaýan kiçi Brigach we Breg derýalarynyň adybir Donaueschingen nemes şäherinde goşulmagy bilen Dunaý derýasy diýlip atlandyrylýar. Dunaý derýasy gündogara tarap 2550 km (1771 mil) çemesi akyp, birnäçe orta we merkezi ýewropa paýtagtlarynyň içinden geçýär we Rumyniýa bilen Ukrainada ýerleşýän Dunaý deltasynyň üsti bilen Gara deňze baryp guýýar.

Taryhda Rim imperiýasynyň gadymky sepgidi hökmünde tanalýan bu derýa on sany ýurduň içinden akyp geçýär – ýa-da olaryň serhediniň bir bölegini düzýär: Germaniýa (7.5%), Awstriýa (10.3%), Slowakiýa (5.8%), Wengriýa (11.7%), Horwatiýa (4.5%), Serbiýa (10.3%), Rumyniýa (28.9%), Bolgariýa (5.2%), Moldowa (1.7%), we Ukraina (3.8%). Mundan hem başga onuň basseýni ýene dokuz sany ýurdy öz içine alýar: Italiýa (0.15%), Polşa (0.09%), Şweýsariýa (0.32%), Çehiýa (2.6%), Sloweniýa (2.2%), Bosniýa we Gersegowina (4.8%), Montenegro, we Albaniýa (0.03%).

Ady

Dunaý derýasy dürli dillerde dürlüçe atlandyrylýar:

Iňlisçe: Danube
: Дунав (Dunav)
, we slowakça: Dunaj
Nemesçe: Donau
Wengrçe: Duna
: Donava
Horwatça: Dunav
Serbçe: Dunav/Дунав
: Dunăre, Dunărea
Rusça we ukrainçe: Дунáй (Dunay)
Latynça: Danubius, Danuvius, Ister
: Istros
Türkçe: Tuna

Dunaý derýasy aşakdaky ýurtlardan we dört sany paýtagt şäherden akyp geçýär. Şeýle hormat dünýä boýunça diňe Dunaý derýasyna degişlidir:

**Dunaýyň esasy goşantlary**
Ady	Dunaýa guýýan ýeri, kenary	Dunaýyň aýagyna çenli bolan daşlygy, km	Akyp geçýän ýurtlary (gözbaşdan başlap)	Uzynlygy, km
Iller	sag	~	Germaniýa	163
Lech	sag	~	Awstriýa, Germaniýa	285
	sag	2281,7	Germaniýa	263
	sag	2225,2	Şweýsariýa, Awstriýa, Germaniýa	525
	sag	2111,8	Awstriýa	255
	çep	1880,3	Çehiýa, Slowakiýa, Awstriýa	380
	sag	1794,0	Awstriýa, Wengriýa	398
	çep	1765,8	Slowakiýa	402
	çep	1716,0	Slowakiýa	289
	çep	1708,2	Slowakiýa, Wengriýa	233
	sag	1382,5	Italiýa, Awstriýa, Sloweniýa, Wengriýa, Horwatiýa	720
Tisza	çep	1214,5	Rumyniýa, Ukraina, Slowakiýa, Wengriýa, Serbiýa	966
	sag	1170	Sloweniýa, Horwatiýa, Bosniýa we Gersegowina, Serbiýa	940
	sag	1104,5	Serbiýa	563
	sag	637,3	Bolgariýa	368
	çep	155,2	Rumyniýa	726
	çep	134	Ukraina, Moldowa, Rumyniýa	950

Bu derýa makala ownuk makaladyr. Ony üýtgetmek hem-de ösdürmek arkaly Wikipediýa kömek edip bilersiňiz.

Bu Ýewropa makala ownuk makaladyr. Ony üýtgetmek hem-de ösdürmek arkaly Wikipediýa kömek edip bilersiňiz.